انزوایی که ریشه در برخورد و تقابل «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه با همپیمانان سُنّتی خود همچون آمریکا و اتحادیه اروپا دارد.
«مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه، «خلوصی آکار» وزیر دفاع و «هاکان فیدان» رئیس سرویس اطلاعاتی ترکیه نزدیک ترین افراد به «اردوغان» هستند و حضور آنها در مسکو برای بررسی مساله سوریه نشان می دهد که آنکارا می خواهد نقش چشمگیری را در ادلب ایفا کند.
یعنی از حمایت خود از گروه جبهه النصره دست بکشد تا هم رضایت روسیه را جلب کند، هم وجهۀ ترکیه را به عنوان یکی از طرف های تأثیر گذار در مساله سوریه حفظ کند و هم به تلفات و خسارات خود پایان دهد.
چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه دیروز جمعه در کنفرانس خبری مشترک با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود گفت: تلاش برای حل نظامی مساله ادلب که تحت کنترل مخالفان فعال در شمال سوریه است، فاجعه به دنبال خواهد داشت.
چاووش اوغلو افزود: باید به نگرانی های روسیه درباره ادلب پایان داد به نحوی که نباید هیچ خطر و تهدیدی از سوی گروه های افراطی متوجه نیروهای روس و پایگاه آنها در شمال سوریه شود.
وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد: حمله به ادلب باعث نابودی و از دست رفتن اعتباری می شود که ترکیه و روسیه در مساله سوریه به دست آورده اند، بنابراین به جای راهکار نظامی باید بنشینیم و درباره نگرانی های خودمان و برقراری آرامش در شمال سوریه گفتگو کنیم.
لاوروف نیز در این کنفرانس خبری دربارۀ تلاش گروه های افراطی برای به دست گرفتن کنترل شمال سوریه هشدار داد و گفت: ترکیه تلاش می کند حساب کار دهها هزار افراطی را از حساب نیروهای میانه رو جدا کند ولی افراطی ها می کوشند تلاش های ترکیه را به بن بست بکشانند.
کارشناسان معتقدند، سفر هیأت ترکیه ای به مسکو اهمیت خاصی دارد زیرا یک هفته پیش از آغاز نشست سران ترکیه، روسیه و ایران برای بررسی مساله سوریه انجام گرفت و انتظار می رود که روسیه در این نشست پیشنهاد خود را برای حل مساله ادلب ارائه بدهد و در این پیشنهاد نقش نظارت بر حُسن اجرای پیشنهاد خود را به ترکیه واگذار کند.
کارشناسان بر این باورند حملات پراکنده ارتش سوریه در استان ادلب چیزی بجز پیام روسیه به ترکیه نیست به این معنی که اگر ترکیه با گروه های افراطی فعال در این استان مبارزه نکند، سرنوشت ادلب نیز همچون سرنوشت غوطه شرقی و درعا خواهد شد.
بنابراین ترکیه چاره ای بجز دست کشیدن از یکی از برگ های برندۀ خود در میدان بازی سوریه برای کسب رضایت روسیه ندارد.
اگر ترکیه وارد عمل نشود، نیروهای «بشار اسد» و متحدانش خود را برای اجرای عملیات نظامی در ادلب و آزادسازی این استان آماده خواهند کرد. بی شک روسیه با آغاز عملیات نظامی در ادلب مخالفت نخواهد کرد.
اردوغان امیدوار است با حل مساله ادلب بتواند مناطق مرزی را به کنترل خود دربیاورد، ولی گویا آرزویش برآورده نخواهد شد، چون آمریکا اعلام کرده است از شمال شرق سوریه در آیندۀ نزدیک بیرون نخواهد رفت که این امر به معنای تداوم حضور آمریکایی ها و حمایت آنها از گروه های مسلح کُرد است.
کارشناسان بعید می دانند روسیه دست اردوغان را در مرزهای مشترک ترکیه و سوریه باز بگذارد خصوصاً اینکه راهبرد روسیه مبتنی بر بازگرداندن تدریجی مناطق تحت کنترل گروه های مسلح به کنترل نظام بشار اسد است. چنین راهبردی به معنای آن است که روسیه هرگز نخواهد پذیرفت بخشی از سوریه خصوصاً مناطق تحت کنترل کُردهای مسلح خارج از کنترل دولت دمشق باقی بماند.
مترجم: منوچهر مهدوی
بیشتر بخوانید:
لاوروف: ادلب محور مذاکرات آستانه در تهران است
