پایگاه اینترنتی «العربی الجدید» در گزارشی از قاهره نوشت، "یک شهروند مصری دیگر روز جمعه گذشته به علت شکنجه شدن در یکی از بازداشتگاههای پلیس، جان خود را از دست داد".
اکثریت بازداشتیها و زندانیان ضرب و شتم شدید را تجربه کردهاند و هیچ بازدارنده و قانونی نیست که نیروهای خاطی پلیس را محاکمه کند.
ضرب و شتم و شکنجه در بازداشتگاه ها و زندان های مصر به واقعیتی تبدیل شده است که ده ها هزار جوانان گرفتار آن هستند و احتمال مرگ هر یک از آنها به علت شدت شکنجه، در هر لحظه ای وجود دارد.
شکنجه و مرگ این شهروند مصری در آستانۀ روز جهانی حمایت از قربانیان شکنجه که مصادف با روز 26 ژوئن است، به سر زبانها افتاد.
شکنجه به عنوان نمونهای از برخوردهای خونین نظام با مردم از پنج سال پیش تاکنون در مصر ادامه دارد به نحوی که بیش از 490 نفر از تابستان سال 2013 که ارتش با کودتا نظام «محمد مرسی» نخست وزیر منتخب مصر را سرنگون کرد، در زندان ها و بازداشتگاه ها جان خود را به علت شکنجه از دست داده اند.
مراکز حقوقی غیردولتی اعلام می کنند؛ که نحوۀ برخورد نظام حاکم با زندانیان بیانگر دور شدن نظام از قوانین حقوق و آزادی ها است.
وزارت کشور مصر دو روز پیش اعلام کرد، "تحقیقاتی را برای پی بردن به جزئیات مرگ یک شهروندِ متهم به سرقت در بازداشتگاه پاسگاه پلیس «حدائق القبه» در شمال قاهره آغاز کرده است.
دهها نفر از خویشاوندان این شهروند صبح روز جمعه پاسگاه پلیس حدائق القبه را محاصره کردند و اداره امنیت قاهره تعداد بیشتری خودروی زرهی به محل فرستاد تا مانع حملۀ مردم به پاسگاه شود.
نیروهای امنیتی چهار نفر را بازداشت کردند که این افراد متهم به ایجاد آشوب و اغتشاش شدند و قرار شد که پرونده آنها به دادستانی ارائه شود.
دادستانی قاهره اعلام کرد ،" هیچ اثری از شکنجه در جسد فرد جان باخته دیده نمیشود. "
مساله اینجاست که در هیچ یک از موارد شکنجۀ منجر به مرگ در زندانهای مصر اثری آشکار و نمایان از شکنجه در بدن فرد جان باخته دیده نمیشود ولی سازمان پزشکی قانونی در گزارشهای خود دادستانی را رسوا می کند.
پدیدۀ جان باختن در زندانهای مصر به امری عادی تبدیل شده است.
جرقه انقلاب مصر
شکنجه و مرگ در زندان های مصر جرقۀ آغاز انقلاب 25 ژوئن 2011 زد و یکی از درخواست های مهم انقلابیون بازسازی ساختار وزارت کشور بود.
شکنجه و مرگ جوانی مصری به نام «خالد سعید» در ژوئن 2010 سپس جوانی به نام «سید بلال» زمینه آغاز انقلاب مصر را فراهم کرد.
دادگاهی در جنوب قاهره روز 20 ژوئن کنونی محاکمه 9 افسر پاسگاه پلیس الوائلی را به روز 17 اکتبر آینده موکول کرد.
همه این افسران هم اکنون آزاد هستند و اتهام آنها شکنجه و ضرب شتم منجر به مرگ شهروندی به نام «حسین فرغلی» در روز 25 مه 2016 است.
همین دادگاه ماه مه گذشته محاکمه دو افسر پاسگاه پلیس المقطم را به اتهام شکنجه و قتل جوانی به نام «محمد عبدالحکیم» به تعویق انداخت.
پزشکی قانونی در گزارش خود از یافتن آثار شکنجه در بدن عبدالحکیم خبر داد و اعلام کرد، " این شهروند مصری به علت مشکلات طحال، خونریزی در ناحیه شکم و شکستگی یکی از استخوان های سینه به علت شدت ضربات وارده جان باخته است ولی وزارت کشور در گزارش خود اعلام کرد که عبدالحکیم به علت مصرف مواد مخدر جان باخته است."
دادستانی قاهره همچنین تصمیم گرفت که 36 نفر از خویشاوندان عبدالحکیم را که به محاصرۀ پاسگاه پلیس المقطم پرداخته بودند، پس از پایان بازجویی ها آزاد کند.
اتهامات وارده به این افراد تجمع غیرقانونی، آتش زدن دو دستگاه خودرو پلیس، درگیرشدن با نیروهای امنیتی، تلاش برای حمله به پاسگاه پلیس و حمل کوکتل مولوتف بود.
بدرفتاری با فعالان سیاسی و افراد دیگر در پاسگاههای پلیس مصر خصوصاً پاسگاه های دو استان قاهره و جیزه افزایش یافته است و این بدرفتاری شامل (ضرب و شتم شدید) و( شکنجه با ابزارهای مختلف میشود.)
هدف از این بدرفتاریها واداشتن بازداشتیها به اعتراف کردن است البته برخی از افسران پلیس نیز برای انتقام گرفتن از بازداشتیهایِ مخالفِ نظام حاکم، خودسرانه، به شکنجۀ آنها میپردازند.
ممنوعیت شکنجه در قانون کیفری مصر
طبق ماده 126 قانون کیفری مصر؛ هر کارمند یا شاغل دولتی دستور شکنجه یک فرد متهم را بدهد یا خودش چنین فردی را برای اعتراف گرفتن شکنجه کند، محکوم به اعمال شاقه یا حبس از 3 سال تا 10 سال میشود و اگر متهم جان خود را از دست بدهد، فرد خاطی طبق نظر قاضی به حبس ابد یا اعدام محکوم میشود.
کنوانسیون بینالمللی منع شکنجه که مصر با آن موافقت کرده است، هر کشور عضو را ملزم به آماده کردن تدابیر حقوقی، اداری و قضایی کارآمد برای جلوگیری از وقوع شکنجه در همۀ مناطق تحت تصرف قضایی خود کرده است و اعلام میکند که "شرایط ویژه" یا "دستورات کارمندان عالیرتبه یا مقامات دولتی نباید توجیه و دستاویزی برای شکنجه کردن باشد."
به گفتۀ فعالان حقوقی مصر؛ روشهای شکنجه در بازداشتگاهها و زندانها متفاوت است؛ کتک زدن با چوب یا سیم برق، آویزان کردن از پاها، زدن شوکر به نواحی مختلف بدن خصوصاً پایین تنه و بستن دست و پا و خواباندن روی تشکِ خیسِ متصل به یک دستگاه برقی.
انگشت اتهام در شکنجه و مرگ یک دانشجوی پژوهشگر ایتالیایی به نام «جولیو رجنی» (1) به سوی مقامات مصری نشانه رفته است.
رجنی، دو و نیم سال پیش در مصر کشته شد. رجنی مسلط به 4 زبان بود و چند بورسیه تحصیلی داشت و در پنجمین سالگرد انقلاب 2011 مصر هنگام رفتن به ملاقات دوستش در منطقه ای در مرکز مصر ناپدید شد و جسدش روز سوم فوریه 2016 پیدا شد.
طبق گزارش پزشکی قانونی؛ آثار شکنجه در جسد رجنی خصوصاً چهره و سینه نمایان بود و چند بریدگی و زخم در نواحی بینی و گوش چپ وی دیده می شد.
138/120
مترجم: منوچهر مهدوی
1- Giulio Regeni
بیشتر بخوانید:
مصر وبسایت دیدهبان حقوق بشر را فیلتر کرد
انتقاد مصر از گزارش سازمان دیدبان حقوق بشر درباره این کشور
مصر؛ مجازات فعالان حقوق بشر
حقوق بشر، دومین پاشنه آشیل دولت مصر