پایگاه اینترنتی «العهد» روز یکشنبه در گزارشی نوشت، یکی از مسئولان ارشد دفتر پادشاهی اردن که خواست نامش فاش نشود، در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت، اردن هم اکنون بهای حمایت خود از قدس را می پردازد.
این اظهارات چیز جدیدی نیست، بلکه ریشه در تیرگی روابط عربستان و اردن از زمان روی کار آمدن شاهزاده «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی دارد، زیرا شاهزاده محمد در راستای توافق خود با آمریکایی ها، برای واگذاری قدس به صهیونیست ها و پایمال کردن حقوق فلسطینی ها تلاش می کند و اسرائیل هم در این بحبوحه نقشه ای را به نام «اردن سرزمین جایگزین فلسطینی ها» آماده کرده است که هم فلسطینی ها و هم اردن قاطعانه با این نقشه مخالفت کرده اند.
تمایل محمد بن سلمان برای به دست گرفتن ادارۀ امور قدس و مسجد الاقصی به جای نظام اردن نیز عصبانیت مقامات اردنی را بیشتر کرده است.
روابط عربستان و اردن در چند ماه گذشته تیره تر شده است، زیرا آل سعود حلقۀ محاصرۀ اقتصادی اردن را تنگ تر کرده و حمایت های مالی و نفتی خود از دولت امان را متوقف کرده است.
عربستان همچنین شروع به حمایت از گروه های سلفیِ طرفدار آل سعود در اردن کرده است، گروه هایی که یک سال پیش "ناهض حتر" را ترور کردند و بازجویی از قاتل حتر نشان داد که قاتل یک هفته پیش از اجرای نقشۀ تروریستی خود به عربستان رفته بود.
یک هفته پیش تظاهرات کم نظیری در شهرها و مناطق مختلف اردن برگزار شد و دامنۀ این تظاهرات به امان پایتخت این کشور رسید و برخی از تظاهرات کنندگان شعارهایی علیه پادشاه سرمی دادند و شعارهایی هم سر داده شد که در آغاز «بهار عربی» سر داده می شد و شعار «ملت سرنگونی نظام را می خواهد» بلندتر از شعارهای دیگر سر داده می شد.
حضور سلفی ها در تظاهرات هایی که در شهرها و مناطق نزدیک مرزهای اردن با عربستان برگزار شد، ملحوظ بود.
آل سعود طرفداران بسیاری برای خود در مناطق جنوبی اردن دست و پا کرده است و موضوع یکی از شعارهایی که در تظاهرات های اردن سر داده می شد، تکفیر خاندان پادشاهی این کشور بود.
نگرانی از آینده امنیتی اردن
منابعی آگاه در اردن در مصاحبه با العهد گفتند، اوضاع اردن اطمینان بخش نیست و تداوم تظاهرات شاید باعث بروز اختلافات عمیق در جامعه شود و جرقه جنگ داخلی زده شود، جنگی که مقدماتش فراهم شده است.
این منابع افزودند، دست داشتن عربستان و امارات در تظاهرات خیابانی گروه های سلفی نمایان است، ویدیوهای منتشر شده نشان می دهد که سلفی ها تظاهرات خیابانی را هدایت می کنند.
منابع مذکور اظهار داشتند، مسکو که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه روابط مستحکمی با «عبدالله دوم» پادشاه اردن دارد، اطلاعات ارزشمندی درباره توطئۀ عربستان برای سرنگون کردن نظام امان در اختیار مقامات اردنی گذاشته است.
عبدالله دوم» پادشاه اردن
سرویس اطلاعاتی اردن قبلاً از توطئه چینی عربستان برای سرنگون کردن نظام امان آگاه بود و گزارش هایی در این راستا به «ملک عبدالله» ارائه کرد که ملک عبدالله با استناد به این گزارش ها و همچنین گزارش های سرویس اطلاعاتی روسیه در چند ماه گذشته تغییرات گسترده ای در بدنۀ ارتش ایجاد کرد و برخی از افسران ارشد را بازنشسته کرد و به جای آنها افسران طرفدار خود را منصوب کرد.
این منابع افزودند، ملک عبدالله دوم هم اکنون کنترل ارتش و سرویس اطلاعاتی را کاملاً به دست گرفته است و برای حفظ نظام خود در برابر توطئه های عربستان به این دو دستگاه تکیه کرده است.
منابع آگاه اردنی اعلام کردند، اختلاف بزرگی بین ملک عبدالله دوم و خواهر تنی اش «هیا الحسین» زن «محمد بن راشد آل ثانی» حاکم دبی به وجود آمده است، زیرا هیا تلاش می کند که برادرش «علی بن الحسین» به جای ملک عبدالله دوم بر تخت پادشاهی بشیند و برخی از افراد خاندان سلطنتی هم تلاش می کنند که علی بن الحسین روی تخت پادشاهی بشیند ولی ملک عبدالله دوم می خواهد که در صورت کناره گیری خود از قدرت پسرش «حسین بن عبدالله» را روی تخت بنشاند.
منابع اردنی افزودند، ملک عبدالله دوم نفوذ زیادی در ارتش دارد زیرا بزرگ شدۀ ارتش است و به خوبی می داند که در ارتش چه می گذرد و می توان گفت که تک تک نیروهای ارتش را می شناسد بنابراین خیالش از بابت ارتش و سرویس اطلاعاتی راحت است.
احتمال ایجاد دو دستگی در میان نظام حاکم اردن
منابع اردنی در مصاحبه اختصاصی با العهد گفتند، امان پایتخت اردن که سوپاپ اطمینان نظام حاکم محسوب می شود، در صورت گسترش دامنۀ تظاهرات و اعتراضات شاهد دو دستگی خواهد شد، زیرا شرق فقیرنشین و غرب اعیان نشین پایتخت از گذشته تاکنون روابط خوبی با هم نداشتند و اگر دامنۀ اعتراضات افزایش یابد، شاید درگیری های مسلحانه آغاز شود.
شاید چشم امید ملک عبدالله دوم فقط به سمت مناطق شمالی اردن باشد، زیرا در این مناطق از حمایت قابل توجه عشایر برخوردار است ولی وجود اردوگاه آوارگان سوری «الزعتری» و گروه های مسلح سوری وابسته به برخی از عشایر سوریه باعث شده است که ملک عبدالله دوم در این مناطق نیز نگران توطئه عربستان و امارات باشد.
ملک عبدالله دوم برای تضمین تاج و تخت خود شاید گزینۀ «دلخوری اردنی ها از فلسطینی ها (مقیم اردن)» را روی میز بگذارد.
تضاد منافع بین مناطق شمالی (طرفداران ملک عبدالله دوم) و مناطق جنوبی (طرفداران آل سعود) اردن نیز در صورت تداوم اعتراضات نقش بسزایی در آینده این کشور بازی خواهد کرد.
منابع اردنی آگاه اعلام کردند، یکی از اتفاقات عبرت آموز روزگار این است که نظام حاکم اردن که هم اکنون برای تضمین بقای خود تلاش می کند، به کمک 2 کشور عراق و سوریه نیاز پیدا خواهد کرد.
در حالی که اردن مدت های طولانی علیه عراق و سوریه توطئه می کرد و در چند سال گذشته به ناآرامی های این دو کشور همسایه دامن می زد ولی هم اکنون به کمک این دو کشور خصوصاً عراق برای حفاظت از مرزهایش نیاز دارد زیرا عراق با اردن و عربستان مرزهای مشترک بیابانی بسیار طولانی دارد .
این منابع اعلام کردند، یکی از علل دست نکشیدن آمریکا از گذرگاه «التنف» هم اکنون روشن شده است، هر چند هدف اولیۀ آمریکایی ها از نگه داشتن نیروهای نظامی خود در این گذرگاه قطع ارتباط زمینی بین روسیه، ایران، عراق و سوریه بود، ولی تحولات اخیر اردن و امکان گسترش دامنۀ این تحولات نشان می دهد که گذرگاه التنف چه اهمیتی برای آمریکایی ها دارد، زیرا آمریکا می تواند به بهانه تأمین امنیت اردن و جلوگیری از سیطرۀ القاعده و داعش بر این کشور اسلحه و نیروهای نظامی را از پایگاه نظامی خود در گذرگاه التنف به اردن اعزام کند.
ناگفته نماند که امارات، بریتانیا و سوئد نیز به همراه آمریکا نیروهای نظامی خود را در پایگاه التنف مستقر کرده اند.
این امر نشان می دهد که پایگاه التنف می تواند چه نقش بزرگی در تحولات اردن داشته باشد.
ملک عبدالله دوم پادشاه اردن هم اکنون در مسکو به سر می برد تا از روسیه برای خنثی کردن توطئه عربستان کمک بگیرد. ملک عبدالله دوم همچنین تلاش می کند که روابطش با سوریه و عراق و همچنین ایران (متحد منطقه ای بزرگ دمشق و بغداد) را بهبود ببخشد، زیرا می داند که به کمک سوریه و عراق برای جلوگیری از آغاز جنگ داخلی در کشورش و خنثی کردن توطئه «اردن سرزمین جایگزین فلسطینی ها» نیاز پیدا خواهد کرد.
منابع اردنی افزودند، ما امروز با رجب طیب اردوغان دوم (محمد بن سلمان ولیعهد عربستان) روبرو هستیم، ولی این اردوغان دوم لباس عربی پوشیده است.
مترجم: منوچهر مهدوي
116/110
بیشتر بخوانید:
توطئه کودتا ضد شاه اردن با کمک عربستان و امارات
دیدار پادشاه اردن با شاه عربستان در ریاض
