«سعید الشهابی» کارشناس سیاسی بحرینی در مطلبی در پایگاه اینترنتی روزنامه القدس العربی نوشت: در طول قرن گذشته، حتی یک دهه هم نبوده است که بحرین صحنه ناآرامی های امنیتی یا قیام های سیاسی برای اصلاح اوضاع نابسامان سیاسی کشور نباشد.
با در نظر گرفتن جمعیت بحرین، زندان های این کشور در حال حاضر، بیشترین تعداد زندانیان سیاسی را در مقایسه با دیگر کشورهای جهان دارد، به شکلی که تعداد زندانیان سیاسی در این کشور از چهارهزار نفر فراتر رفته است که در میان آنان، زنان و افراد کم سن و سال هم به چشم می خورند.
با این حال، دولت بحرین تظاهر می کند که چنین وضعیتی در کشور حاکم نیست و همواره کشورهای دیگر را مورد سرزنش قرار می دهد.
تظاهرات در بحرین
اما اوضاع در این کشور کوچک عضو شورای همکاری خلیج فارس، در ماه های اخیر و این بار به علت بحران اقتصادی شدید که عده زیادی را غافلگیر کرد، بحرانی شده است.
از زمانی که دولت بحرین از عربستان و امارات و کویت تقاضای کمک مالی کرد، تا زمان اعلام اکتشاف بزرگترین میدان نفتی در بحرین، پنج ماه فاصله بوده است.
همچنین از زمان اعلام اکتشاف بزرگ ترین میدان نفتی در بحرین تا درخواست کمکی دیگر برای حمایت از اقتصاد این کشور پس از سقوط شدید ارزش پول بحرین، چهار ماه فاصله زمانی بوده است.
این مساله چه معنایی دارد؟
چه ارتباطی بین اکتشاف بزرگ ترین میدان نفتی و گازی و تکرار موارد متعدد از کسر بودجه و سقوط ذخایر نقدی و همراه با آن سقوط ارزش پول این کشور وجود دارد؟
اکتشاف بزرگ ترین میدان نفتی
این مساله زمانی که به جمعیت بحرین و سطح پایین معیشت آن ها نگاه می کنیم، شگفت انگیزتر است.
در اوایل ماه نوامبر گذشته، بحرین از کشورهای یاد شده درخواست کمک مالی کرد. این درحالی بود که این کشور برای تقویت ذخایر نقدی و جلوگیری از سقوط ارزش پول خود تلاش می کرد. این کشورها در پاسخ به درخواست بحرین، خواهان سلطه بیشتر بر منابع مالی این کشور شدند.
بر اساس گزارش موسسه بلومبرگ، صندوق بین المللی پول احتمال می دهد بحرین در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، بالاترین میزان کسری بودجه را داشته باشد، با وجود این که، این کسری بودجه پارسال کاهش داشت.
در این گزارش آمده است، ذخایر بانک مرکزی بحرین از سال 2014 ، حدود 75 درصد کاهش یافته است و در اوت گذشته به 522 میلیون دینار یعنی حدود یک میلیارد و 390 میلیون دلار رسیده است.
بر اساس این گزارش، دولت بحرین بدون برخورداری از این کمک ها یا افزایش قیمت نفت، در حفظ ارزش پول خود در سطح فعلی آن با مشکل مواجه خواهد شد.
اما در اوایل مارس گذشته، مسئولان بحرینی پس از این که کمیته عالی سرمایههای طبیعی و امنیت اقتصادی بحرین اعلام کرد، بزرگ ترین میدان نفتی را در تاریخ این کشور کشف کرده است، جهانیان را غافلگیر کردند.
این کمیته از اکتشاف یک منبع بزرگ ازنفت شیل خبر داد که مقادیر ذخایر آن، دو برابر مقادیر نفت میدان نفتی بحرین است.
این کمیته همچنین از اکتشاف مقادیر زیادی از گاز طبیعی خبر داد.
این اکتشاف در دوره حمد بن عیسی آل خلیفه حاکم فعلی بحرین، اولین اکتشاف از سال 1932 به شمار می رود که اولین چاه نفت در این کشور راه اندازی شد.
حمد بن عیسی آل خلیفه
کمیته عالی سرمایه های طبیعی وامنیت اقتصادی بحرین اعلام کرد، طرح هایی جامع را برای افزایش عملیات اکتشاف نفت تهیه کرده است. به گونه ای که از مرکز ملی نفت و گاز و شرکت های ملی نفت خواسته شده است که برای بهبود سطح کاوش های زمین شناسی تلاش کنند. این مساله موجب خوش بینی موسسات دولتی و طرف های بین المللی حامی دولت بحرین شد.
اما سومین مساله ی غافلگیر کننده که در کمتر از یک سال پیش اتفاق افتاد، هفته گذشته و زمانی بود که ارزش دینار بحرین در مقابل دلار کاهش یافت و این مساله با درخواست دولت برای کمک های فوری از امارات، عربستان و کویت همزمان شد.
بر اساس آمارهای اعلام شده، بحرین در دو سال آینده، برای جبران کسری بودجه و حمایت از پول خود، به بیش از ده میلیارد دلار نیاز دارد.
این تحولات در کشوری که از زمان شروع انقلاب در 14 فوریه 2014 با ناامنی مستمر مواجه است، چه معنا و مفهومی می تواند داشته باشد؟ به ویژه این که مسئولان این کشور در تعامل با اوضاع ناامن سیاسی و اقتصادی این کشور به گونه ای رفتار می کنند که گویی اوضاع در داخل مرزهای این کشور عادی است.
حل معمای این کشور کوچک حوزه خلیج فارس، در شرایطی که حکام آن به گونه ای رفتار می کنند که اوضاع در این کشور عادی است، دشوار به نظر می رسد.
شاید مشکل بزرگی که حکام بحرین از آن رنج می برند، ارتباط سرنوشت ساز آنان با نظام های حکومتی در عربستان، امارات و اسرائیل است.
این ارتباط، یک منبع مالی بزرگ را برای آن ها تامین کرده است، اما در مقابل آن ها را با بحران های خطرناک مواجه کرده است که پیش بینی نحوه خروج از آن دشوار است.
این ارتباط سرنوشت ساز با دخالت ائتلاف سعودی و امارات در امور نظامی بحرین که یک ماه پس از شروع انقلاب مردم بحرین بود، آغاز شد.
در اواسط ماه مارس 2011 ، نیروهای سعودی و اماراتی به اراضی بحرین یورش بردند و انقلاب مردم این کشور را سرکوب کردند. درنتیجه، نظام حکومتی این کشور مدیون دو کشور عربستان وامارات شد زیرا مانع از سقوط حکومت بحرین شدند.
طبیعی است که این مساله در سطح حاکمیت و استقلال تصمیم گیری سیاسی برای حکام بحرینی هزینه داشته باشد.
می توان گفت که دولت بحرین حاکمیت کشور و آزادی تصمیم گیری را از دست داده است. در نتیجه، مجبور شد با اعزام نیروی هوایی در جنگ یمن دخالت و در حملاتی که برخی از آن ها جنایت جنگی به شمار می رود، مشارکت کند.
دولت بحرین، راهی جز تسلیم شدن در برابر دستورات امارات و عربستان ندارد.
دولت بحرین در راستای پیروی از سیاست های عربستان سعودی، تصمیم دیگری در خصوص قطع روابط با ایران گرفت.
عربستان و بحرین
زمانی که ائتلاف ریاض و ابوظبی سال گذشته، با قطر وارد بحران شدند، دولت بحرین نیز راهی جز همراهی با آنان در قطع روابط با قطر و اعلام تحریم نشست کویت در ماه دسامبر به علت حضور امیر قطر در آن نداشت.
از طرف دیگر، اخوان المسلمین که از سوی این کشورها (امارات و عربستان سعودی) هدف قرار گرفت، هم پیمان دولت بحرین است و بحرین نمی تواند از مواضع جانبدارانه از آن ها به خصوص در قبال تحرکات مردمی بی نیاز باشد.
این همسویی بحرین با سیاست های عربستان و امارات، مسئولان این کشور را به لفاظی در هدف قرار دادن قطر و انتقاد از این کشور واداشت.
افزون بر آن، سیاست های اقتصادی دولت بحرین به گونه ای نبود که نشان دهد اوضاع تا این حد وخیم است.
دولت بحرین، مواضع کشورهای دیگر و نیز سیاستمداران و فعالان رسانه ای و شرکت های فعال در روابط عمومی را با پول خریداری می کند. از این رو، سیاست دولت بحرین شبیه به سیاست های عربستان است که پولهایش را در اختیار دولت دونالد ترامپ قرار می دهد.
سفارت بحرین در واشنگتن، دو سال پیش یعنی یک ماه قبل از این که دونالد ترامپ پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به مسند قدرت تکیه بزند، هتل ترامپ را برای برگزاری مراسم سالانه روز ملی بحرین اجاره کرد.
دولت بحرین به امضای قراردادهای تسلیحاتی ادامه داد که آخرین مورد آن، قراردادی به ارزش یک میلیارد دلار برای خرید 16 فروند هواپیما از نوع f – 16 block 75 بود که جدیدترین و پیشرفته ترین مدل هواپیماهای اف شانزده هستند.
اکنون سوال اینجاست که چرا بحرین به این هواپیماها نیاز دارد، به ویژه این که، 17 فروند از این نوع هواپیماها را در اختیار دارد؟
این قرارداد در قالب قراردادی بزرگتر بود که ولیعهد بحرین آنرا در سفر ماه دسامبر گذشته خود به واشنگتن و در دیدار با رئیس جمهوری آمریکا امضا کرد.
ترامپ گفت: امروز در دفتر به دیدار ولیعهد بحرین مشرف می شوم و قراردادهای بسیاری به ارزش 9 میلیارد دلار بین آمریکا و بحرین امضا خواهد شد.
این هزینه های هنگفت، در سایه اوضاع نابسامان اقتصادی بحرین، با عقل و منطق و برنامه ریزی درست همخوانی ندارد.
این قرارداد عظیم همزمان با درخواست حمایت بحرین از کشورهای حوزه خلیج فارس صورت گرفت.
این رویدادها تنها چند ماه پس از لغو یارانه کالانه های اساسی از جمله گوشت در بحرین صورت می گیرد که قیمت آن، طبق دستور پادشاه این کشور دو برابر شده است، این در حالی است که برخی از خانواده های بحرینی، بیش از یک سال است که طعم گوشت را نچشیده اند.139/110
مترجم: کبری آقایی
بیشتر بخوانید:
«اعلامیه بحرین»؛ نقشه راهی برای خروج از بحران/ تحلیل
