این اقدام با انتقادات مختلف حتی از جانب شرکای اروپایی واشنگتن مواجه شده است.
در این راستا، «هایکو ماس» وزیرخارجه آلمان روز یکشنبه (19 ژانویه) با انتقاد صریح از سیاست دولت ترامپ در قبال ایران و دادن هشدار نسبت به بحران فراگیر در منطقه غرب آسیا، بار دیگر خواستار گفت‌وگو با تهران شد.
ماس ضمن انتقاد از سیاست "فشار حداکثری" واشنگتن علیه تهران، بر این عقیده است که "ژست‌های تهدیدآمیز و عملیات نظامی"، تغییری در رفتار جمهوری اسلامی ایران ایجاد نکرده است.
ماس ادامه داد: "نباید تصور کرد که تغییر رژیم در ایران با فشارخارجی به صورت خودکار به بهبود وضعیت منجر می‌شود. مواردی از جمله عراق بوده که در آنها چنین رویه‌ای اصلا به نتیجه مطلوب نرسیده است."
ماس معتقد است که برای بهبود شرایط در ایران، نباید باب مذاکره را بست و باید با تهران گفت‌وگو کرد.
وی ضمن تاکید براینکه تهدید و فشار نظامی نتیجه‌بخش نبوده است، اظهار داشت که اروپا نمی خواهد که شاهد بحرانی فراگیر در غرب آسیا باشد.
انتقاد شدید این مقام ارشد آلمانی از سیاست پراشتباه و ناکام دولت ترامپ در قبال ایران نشان می دهد که حتی اروپایی ها هم که از متحدان آمریکا در قالب ناتو محسوب می شوند پی برده اند که اصرار بر ادامه سیاست فشار حداکثری نه فقط راهگشا نخواهد بود، بلکه می تواند تبعات فاجعه باری برای منطقه غرب آسیا به همراه داشته باشد.
دولت ترامپ امیدوار بود که با توجه به اعمال سیاست فشار حداکثری بتواند ایران را به پای میز مذاکره آورده و در چارچوب خواسته های 12 گانه «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا، تهران را وادار به پذیرش آنها نماید.
با این حال مواضع صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی در نفی قبول خواسته های نامشروع واشنگتن و نیز نفی مذاکره با آمریکا، این موضوع را حتی برای دولت ترامپ نیز روشن کرده که سیاست فشار حداکثری هیچ نتیجه ای به دنبال نخواهد داشت.
نکته مهم این است که اروپایی ها اعم از اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) به عنوان اعضای گروه 1+4 با اینکه می دانند که سیاست واشنگتن در قبال تهران سیاستی شکست خورده است اما درعمل به جای اینکه فشارهای خود را متوجه آمریکا نمایند تا سیاست خود را در قبال ایران تغییر دهد، عملا در چارچوب مد نظر واشنگتن در قبال تهران عمل می کنند.
اروپایی ها ظرف یک سال و نیم پس از خروج آمریکا از برجام نتوانستند اقدام موثری برای کاهش تاثیرات منفی تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران به ویژه اجرای موثر سازو کار ویژه تعامل مالی و تجاری با ایران موسوم به "اینستکس" انجام دهند.
در واقع اروپایی ها، هیچ کاری برای کاهش تاثیرات منفی تحریم های یکجانبه دولت ترامپ انجام نداده اند.
در واکنش به این بی عملی و سیاست انفعالی، ایران در پنج گام به کاهش تعهدات برجامی خود پرداخت.
عدم پای بندی آمریکا به برجام و رفتارهای ضد برجامی آن و خلف وعده اروپایی ها از دلایل مهم رویکرد کنونی ایران درباره کاهش گام به گام تعهدات برجامی خود است.
در مقابل، اتحادیه اروپا به جای اینکه رویکرد سازنده ای درقبال تهران در پیش گیرد با فشار آمریکا، سازوکار حل اختلاف در برجام را فعال کرده است.
واشنگتن بارها اعلام کرده است، هدف از "کارزار فشار حداکثری" علیه ایران، رسیدن به توافقی جدید با تهران است که در آن به همه مسائل مورد نظر آمریکا پرداخته شود.
«مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا هدف اصلی دولت این کشور از اعمال فشار بر ایران را وادار کردن تهران به حضور پای میز مذاکره عنوان کرد.
دولت ترامپ بارها تاکید کرده است که بی سابقه ترین تحریم ها در طول تاریخ را برای وادار کردن ایران به تسلیم در برابر خواسته های نامشروع و غیر قانونی واشنگتن علیه ایران اعمال می کند.
آمریکایی ها بدون توجه به بی نتیجه بودن تحریم های خود در تغییر رفتار تهران و یا اجابت خواسته های واشنگتن هم چنان بر طبل تحریم ها و تشدید فشارها علیه ایران می کوبند.
«محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران، با اشاره به اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا از "جنگ اقتصادی" سخن می‌گوید، گفت: "من نامش را تروریسم اقتصادی می‌گذارم؛ چون مردم عادی را هدف قرار داده است."
به رغم اقدامات خصمانه واشنگتن، ایران بارها تاکید کرده است که تسلیم فشارهای آمریکا به منظور تسلیم دربرابر خواسته های استکباری آن نمی شود.
ضمن اینکه نهادهای بین‌المللی از جمله بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول در گزارش‌های اخیر خود اعلام کرده‌اند که اثر تحریم‌های یکجانبه آمریکا بر ایران تخلیه شده و اقتصاد ایران می‌تواند از سال 2020 به روند عادی بازگردد.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
133/116
