عراق و ایران دو کشور همسایه هستند که بیشترین مرزهای مشترک را با هم دارند. از سال 2003 که رژیم بعث در عراق سقوط کرد، تاکنون روز به روز، میزان همکاری، همفکری، مشارکت و مساعدت بین دولت و ملت های ایران و عراق در حوزه های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و بهداشتی و درمانی گسترده تر شده است.
سفر علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به عراق، سفری پر اهمیت است.
این سفر در شرایطی انجام شد که اغلب سفرها و دیدارهای دیپلماتیک در سطح جهان به دلیل شیوع ویروس کرونا لغو شده است. ایران و عراق نیز دو کشور در منطقه غرب آسیا هستند که شمار زیادی از شهروندان این دو کشور به ویروس کرونا مبتلا شدند. با این حال، انجام این سفر در چنین شرایطی حاکی از اهمیت دو کشور به توسعه روابط دوجانبه است.
سفر شمخانی به عراق، نخستین سفر یک مقام رسمی ایران به بغداد پس از ترور سردار سپهبد "قاسم سلیمانی" توسط آمریکا در نزدیکی فرودگاه بغداد است. دولت تروریستی آمریکا بامداد سوم ژانویه 2020 در اقدامی جنایتکارانه، سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه و "ابومهدی المهندس" نایب رئیس حشد الشعبی و شماری از همراهانشان را به شهادت رساند.
سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به عراق در شرایطی انجام شد که "محمد توفیق علاوی" نخست وزیر مکلف به تشکیل کابینه عراق از سمت خود استعفا داده و این کشور همچنان با بن بست سیاسی مواجه است.
جمهوری اسلامی ایران همواره بر لزوم عدم مداخله بازیگران خارجی در امور داخلی عراق از جمله در فرآیند معرفی نخست وزیر و تشکیل کابینه جدید تاکید کرده است.
به نظر می رسد که در دیدار شمخانی با مقامات عراقی، موضوع معرفی نخست وزیر جدید و تشکیل دولت جدید نیز یکی از محورهای گفت وگوها باشد.
بر این اساس، علی شمخانی پیش از سفر به بغداد گفت: "در این سفر با مقامات عراقی و رهبران سیاسی از همه طیف های شیعه، اهل سنت و کُرد درباره اوضاع سیاسی، امنیتی و توسعه روابط گفت وگو خواهد کرد. جمهوری اسلامی ایران همواره خواستار تشکیل دولتی قوی و باثبات در عراق بوده و حضور دولتی قوی در عراق را در راستای منافع و امنیت خود نیز می داند."
هرگاه عراق به حمایت و همکاری جمهوری اسلامی ایران نیاز داشت، تهران از هیچ نوع کمکی دریغ نکرده است. یکی از مهمترین مظاهر همکاری ایران با عراق در موضوع مبارزه با تروریسم داعشی بود.
داعش ژوئن 2014 وارد عراق شد و یک سوم از جغرافیای این کشور را در اختیار گرفت. با درخواست دولت عراق، جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم داعشی کمک شایانی به عراق کرد.
سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی به همراه شمار زیادی از نیروهای ایرانی به صورت عملیاتی در عرصه مبارزه با داعش حضور فعالی داشتند. در همین راستا، "فالح الفیاض" در دیدار با شمخانی تاکید کرد: "ملت و دولت عراق کمک های ایران را در زمان مبارزه با داعش فراموش نمی کنند."
جمهوری اسلامی ایران اکنون نیز که عراق بار دیگر با تهدید تروریسم مواجه است، همکاری با بغداد را یک اولویت برای خود می داند، موضوعی که در دیدار شمخانی با "مصطفی الکاظمی" رئیس سرویس اطلاعاتی عراق نیز مورد تاکید قرار گرفته است.
به نظر می رسد که حضور نظامیان آمریکایی در عراق نیز یکی از محورهای گفت وگو میان شمخانی و مقامات عراقی باشد. پس از ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس توسط آمریکا در خاک عراق، موضوع اخراج نظامیان آمریکایی از عراق به یکی از مطالبه های مهم مردم و گروه‌های این کشور تبدیل شده است. پارلمان عراق نیز طرح خروج نظامیان آمریکایی را تصویب کرد. شمخانی در دیدار با فالح الفیاض اقدام دولت، مجلس و ملت عراق را در اخراج نیروهای آمریکایی شایسته قدردانی دانست.
نویسنده: سید رضی عمادی
116/117
بیشتر بخوانید:
شمخانی: تشکیل دولت مقتدر و کارآمد مبتنی بر رای مردم عراق خواست همیشگی ایران است
شمخانی: اقدام ملت و دولت عراق برای اخراج اشغالگران شایسته قدردانی است
