در این هیات 32 نفری به ریاست «ملاعبدالغنی برادر» معاون اول رئیس حکومت طالبان افغانستان وزیران مالیه، حمل و نقل و هوانوردی غیرنظامی و تجارت این کشور حضور دارند.
سفر این هیات به تهران بیانگر تمایل طالبان برای تعمیق روابط همه جانبه با جمهوری اسلامی ایران است.
ایران و افغانستان از روابط تجاری گسترده ای بالغ بر دو میلیارد دلار در سال برخوردارند که بخش زیادی از مبادلات غیر رسمی و به شکل قاچاق صورت می گیرد که در آمارهای رسمی ذکر نمی شود. از اینرو ایران انتظار دارد طالبان گامهای جدی برای جلوگیری از قاچاق کالا و سوخت از ایران بردارد.
«اکرم عارفی» کارشناس مسایل سیاسی در این باره می گوید: "افغانستان در تنگناهای اقتصادی شدید قرار دارد به گونه ای که اخیرا محافل بین المللی اقتصاد افغانستان را رو به ورشکستگی عنوان کردند. این بدان معنا است که به فوریت باید تزریق های مناسب در پیکره اقتصاد افغانستان صورت گیرد تا بتواند ضمن سرپا ایستادن شرایط خود را با کمکهای منطقه ای بهبود بخشد."
در این حال استفاده از ظرفیت بندر راهبردی چابهار و حمل و نقل کالاهای تجاری از طریق خط آهن خواف - هرات، نه تنها مهمترین زمینه‌های گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری ایران و افغانستان است بلکه ارتباط تجار افغانستان را با بازارهای بین المللی بسیار تسهیل می کند.
ایران در حرکتی مبتنی بر حُسن همجواری و تقویت حوزه تمدنی امکان دسترسی افغانستان رابه دریای عمان از طریق بندر بین المللی چابهار فراهم کرد و همچنان مصمم به تقویت حضور تجار افغانستان در این بندر است. در همین حال راه آهن خواف - هرات نیز فرصت استفاده افغانستان از ارتباطات ریلی ایران را با بازارهای بین المللی فراهم می کند.
با این حال جمهوری اسلامی ایران با هر گونه برخورد سیاسی با مساله حمل و نقل و ارتباط تجاری و مالی که می تواند چنین همکاری هایی را در بلند مدت تحت تاثیر قرار دهد به شدت مخالف است و معتقد است کشورهای همجوار بایستی با استفاده از ظرفیتهای بالقوه و بالفعل خود در جهت تقویت همکاری های اقتصادی و تجاری بهره برداری کنند.
«امین فرجاد» کارشناس مسایل سیاسی در این باره می گوید: "افغانستان از ظرفیتهای خوبی برای توسعه همکاری با ایران برخوردار است و انتظار می رود با بهره گیری از ظرفیتهای واقعی روابط تهران و کابل بیش از پیش توسعه یابد اما این تلقی که هیات اقتصادی طالبان در واکنش به اختلافات جاری افغانستان با پاکستان به تهران سفر کرده باشد موضوع قابل تاملی در مناسبات بلند مدت ایران و افغانستان است که قطعا نمی تواند برآورده کننده انتظارات طالبان باشد."
اهمیت سفر هیات اقتصادی افغانستان به ایران
در هر حال، ایران بزرگترین شریک تجاری افغانستان در میان کشورهای همسایه و منطقه است.
بنابراین سفر هیات اقتصادی افغانستان به تهران، که در دو سال اخیر بی سابقه است رویدادی مهم با تاثیر گذاری مثبت تلقی می شود مشروط بر اینکه نگاه به مناسبات یک جانبه نباشد و طالبان نیز در جهت برآورده کردن انتظارات و خواسته های دو جانبه بخصوص در امر قراردادهای دو‌جانبه بکوشد.
دوم اینکه نگاه طالبان در اعزام هیات اقتصادی به ایران تاکتیکی و در جهت پاسخ به اقدام اخیر پاکستان در اخراج پناهجویان غیر قانونی نباشد که به نظر نمی رسد اینگونه رفتارهای تاکتیکی نه تنها انتظارات افغانستان از جانب پاکستان را تامین نمی کند بلکه جمهوری اسلامی ایران براساس حوزه تمدنی و منافع مردم افغانستان در جهت توسعه روابط با این کشور گام برمی دارد و کاملا بر مناسبات منطقه ای اشراف و احاطه دارد.
نویسنده: مجید وقاری
117
