در بسیاری از کشورهای مدّعی دموکراسی و لیبرالیسم، ارتباط و پیوند بین مردم و مسئولان نظام، پیوند عمیق و عاطفی نیست. این پدیدۀ کم نظیر یکی از ارکان مشروعیت نظام و نشانه های وجود مردم سالاری واقعی در آن است.
یکی از مشخصه های مردم سالاری در ایران بعد از انقلاب اسلامی، برگزاری منظم و مشارکت حداکثری در انتخابات است.
در طول سالیان پس از انقلاب به طور متوسط «هر سال، یک انتخابات» برگزار شده است که در عرصه دموکراسی‌های معمول در دنیا بی‌سابقه است.
میزان مشارکت بالای مردم ایران در انتخابات
با این حد نصاب، میانگین مشارکت‌های مردمی در ایران بسیار بیشتر از کشورهای مدعی دموکراسی است. در بیشتر نظام‌مندی‌های سیاسی در دنیا، یک روند معمول است؛ یا پارلمانی و یا ریاستی است اما در ایران مشارکت به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد.
مردم از صدر تا ذیل نظام و از کلان‌ترین تا خردترین رفتارهای سیاسی، مسوولان خود را زیر نظر دارند. انتخابات مجلس خبرگان رهبری، مجالس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا و انتخابات ریاست جمهوری، هریک به نوعی امکان مداخله مردم در سرنوشت خویش را محقق کرده‌اند.
مسئله‌ای که نمی‌توان از کنار آن گذشت، وضعیت مشارکت در کشورهای دیگر جهان است.
در بسیاری از کشورها، میزان مشارکت مردم در انتخابات با وجود سابقه‌ی طولانی آنها در برگزاری آن، چندان چشم‌گیر نیست. در سال‌های اخیر این میزان مشارکت در کشورهای غربی به دلیل بحران‌های سیاسی و اقتصادی کمتر نیز شده است.
به عنوان مثال، در یک قرن اخیر در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، همیشه نیمی از جمعیت ایالات متحده شرکت نکرده‌اند. درصد مشارکت مردم برای انتخاب اعضای کنگره نیز همیشه بین 30 تا 40 درصد در نوسان بوده است.
میزان مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی فرانسه نیز بین 40 تا 60 درصد می‌باشد. مشارکت مردم در انتخابات در بعضی از دوره‌ها به زیر 50 درصد نیز رسیده است.
درحالیکه در جمهوری اسلامی ایران، در همه انتخابات پارلمانی که در چهل سال گذشته برگزار شده، درصد مشارکت از 51 درصد تا 71 درصد متغیر بوده است. با توجه به این آمار، میانگین درصد مشارکت در انتخابات پارلمانی ایران از میانگین کشورهای غربی بالاتر می باشد.
در غرب آسیا (خاورمیانه) نیز برگزاری انتخابات، برخورداری از حق رأی و شرکت در انتخابات هنوز چالشی عمده محسوب می‌شود.
تاثیر انقلاب اسلامی در در ساختار نظری و مشروعیت‌بخشی جهان مدرن
انقلاب اسلامی با ارائه الگویی از نظام سازی دموکراتیک در واقع یک شکاف بنیادین در ساختار نظری و مشروعیت‌بخشی جهان مدرن ایجاد کرد.
تجربه چهار دهه حیات نظام جمهوری اسلامی موید این نظریه است که تنها با اتکا به قدرت درونی از طریق ایجاد زیرساخت‌های مشروعیت مردمی؛ ایران توانست به قطب نظام سازی دموکراتیک و پیشگام در عرصه نهادینه سازی انتخابات در حاکمیت تبدیل شود.
این عنصر تشکیل دهنده زیر ساخت الگوی موفق مردم سالاری در ایران اسلامی است.
در چهل سال گذشته این منبع واقعی اقتدار و مشروعیت نظام با تکیه بر آرای عمومی از طریق مشارکت آزادانه مردم در انتخابات و دفاع از عزت، حاکمیت ملی و استقلال کشور حفظ شده است.
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب درباره اهمیت انتخابات در بیاناتی تصریح می کنند:
"در «الگوی جمهوری اسلامی» نه تنها مردم‌سالاری و دین دو عنصر جدا از یکدیگر نیستند بلکه مردم‌سالاری برآمده از دین است."
مردم سالاری در ایران یکی از نمونه‌های بارز دموکراسی قابل ارائه به کشورهای منطقه و عرصه بین‌الملل است.
«عادل المانع» سردبیر روزنامه السیاسة عراق در توصیف روند مردم سالاری در ایران می گوید: رشد و بالندگی دموکراسی در ایران کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را به هراس انداخته و آنها را به مقابله مجبور کرده است.
این عناصر تشکیل دهنده دموکراسی در شرایطی در جمهوری اسلامی نهادینه شده است که در بسیاری از کشورهای غرب آسیا، اساسا یا انتخاباتی برگزار نمی‌شود و یا روندهای حاکمیتی به گونه‌ای است که حتی با برگزاری انتخابات، نقش مردم آن‌طور که باید باشد، نیست.
درعربستان، امارات، قطر و اردن پادشاه که عملا هم نقش حاکمیت و هم نقش دولت را ایفا می‌کند، در دایره انتخابات نمی‌گنجد و مردم در انتخاب یا برکناری و حتی در انتقاد به وی از اندک نقشی برخوردار نیستند.
برخورد نامتعارف با زنان نیز در این کشورها، مسئله‌ای است که نهادهای حقوق بشری از آن سخنی به میان نمی‌آورند. حکومت‌های موروثی در کشورهای حاشیه خلیج فارس عملاً هیچ نقشی برای مردم قائل نیست و وابستگی به آل و یا خاندان فلان، یکی از دلائل مشروعیت به حساب می‌آید.
با همه این‌ها، هنوز جمهوری اسلامی ایران آماج تبلیغات و تهاجمات منفی از سوی کشورهای استکباری است، چراکه با گذشت چهل سال از انقلاب مردم به عنوان حامیان و حاکمان اصیل جمهوری اسلامی ایران نقش عمده‌ای در سرنوشت خویش و استمرار انقلاب ایفا می‌کنند.
از اینروست که واقعیت مردم سالاری دینی در ایران اینک به الگویی کم نظیر برای مردم منطقه تبدیل شده و این حقیقتی غیر قابل کتمان است.
تهیه شده در «گروه ایران» اداره کل خبر و تفسیر برون‌مرزی
116/110
