بازار بزرگ در جنوب شهر تهران واقع شده است و به علت دارا بودن معماری خاص و بافت قدیمی جزو آثار ملی محسوب می شود.
بازار بزرگ قسمتهای زیادی دارد که هر قسمت با معماری پیچیده و استفاده منحصر به فرد خود جاذبه گردشگری زیادی را حاصل کرده است. راهروهای پیچ در پیچ، طاق های ضربی و هواکش های سنتی از زیبایی های معماری سنتی و مدرن هستند که در بازار بزرگ تهران در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. مساحت بازار بزرگ تهران برابر با ۱۰۵ هکتار است و دارای قسمت های مختلفی همچون تیمچه، بازار، راسته، پاساژ، مغازه، مسجد، تکیه و زیرگذرهای مختلفی است.
این بازار در دوره صفویه احداث شده و در دوره قاجار تکمیل گردیده است. در زمان صفویه، قزوین به عنوان پایتخت انتخاب شده بود که در آن زمان تهران نیز دارای 4 محله و در داخل حصار بود و یکی از این محله‌ها بازار نام داشت و چندین حجره و دکه در آن فعالیت داشتند. با روی کار آمدن قاجار و انتقال پایتخت به تهران، به این بازار رونق داده شد و مسجد جامع ساخته شد و حجره‌‌ها، دالان‌‌ها، کاروانسراها بازسازی شدند. ورودی اصلی بازار بزرگ نیز در اواخر دوره قاجار ساخته شد.
یکی از جاهای زیبا و مورد علاقه گردشگران ایرانی و خارجی در بازار تهران چهار سوق است که در نزدیکی مسجد جامع قرار دارد و مکانی هشت ضلعی با سقفی کوتاه و گچ بری‌های بسیار زیبایی است.
سبزه میدان یکی از میدان‌های معروف در بازار است و این بخش در دوره صفویه ساخته و در زمان قاجار بازسازی شده است . مسجد امام خمینی یا مسجد جامع با قدمتی بیش از ۲ قرن به ثبت ملی رسیده است. در کنار مسجد جامع، تیمچه ای به نام حاجب الدوله وجود دارد که با معماری بی نظیر خود یادگاری از دوره قاجار است و در سال ۱۳۵۶ نیز به ثبت ملی رسیده است.تیمچه مهدیه نیز نزدیک سبزه میدان واقع شده و با معماری گنبدی خود زیبایی منحصر به فردی به این بازار بخشیده است.
از بخش‌های جالب این بازار می‌توان به تکیه دولت اشاره کرد که در جنوب شرقی کاخ گلستان و در مقابل مسجد جامع قرار داشته و این تکیه محلی برای اجرای تئاتر و نمایش بوده است که با ظرفیت ۲۰ هزار نفری به عنوان بزرگترین سالن نمایش در ایران به شمار می‌رفت. این تکیه ساختمانی سه طبقه و از جنس آجر داشته که نمای بیرونی آن به شکل هشت ضلعی بوده و دارای سه ورودی، بیست اتاق و یک ایوان سلطنتی بوده است. سال‌ها بعد در زمان حکومت قاجار و پهلوی به عنوان محلی برای تعزیه خوانی و مراسم مذهبی استفاده می‌شده است و این بنا در سال ۱۳۲۵ تخریب گردید و بانک ملی به جای تکیه دولت ساخته شد.
این بازار نه تنها مکانی برای تامین مایحتاج و نیازهای افراد با قیمت مناسب به شمار می رود بلکه با معماری خاص خود و داشتن رستوران هایی با غذاهای لذیذ ایرانی همواره پذیرای گردشگران خارجی و ایرانی می باشد.
412
