دولت عراق طی 7 ماه گذشته نشان داد بر سیاست خارجی تمرکز ویژه ای دارد.
یکی از مهمترین علل تمرکز دولت عراق بر سیاست خارجی، دستیابی به منافع اقتصادی است. در واقع، دولت عراق تلاش دارد سیاست خارجی خود را متناسب با نیازهای داخلی اش تنظیم و اجرا کند.
هدف دیگر این است که دولت عراق از الگوی کاهش تنش با همسایگان بهره می گیرد تا به ایجاد امنیت و ثبات در منطقه پر آشوب غرب آسیا کمک کند.
موضوع دیگر این است که دولت جدید عراق در حال ارسال این سیگنال است که معضل و بحران ناامنی در عراق به شدت کاهش یافته و این کشور وارد دوران پساتروریسم شده و ثبات و امنیت نیز به این کشور بازگشته است.
بنابراین، امکان فعالیت سفارتخانه ها و کنسولگری ها در مناطق مختلف عراق در این دوران جدید فراهم شده است.
نکته مهم دیگر این است که اگرچه 16 سال از سقوط رژیم بعثی عراق می گذرد، اما دولت عراق همچنان تلاش می کند تصویر زمان رژیم بعثی را از خود پاک کند و نشان دهد که عراق مرحله جدیدی را پشت سر می گذارد و در این مرحله جدید الگوی همکاری با همسایگان و کشورهای منطقه را جایگزین الگوی دشمنی کرده است.
بازگشایی سفارتخانه ها و کنسولگری های کشورهای همسایه در عراق نیز در همین راستا قرار دارد. پیش از این عربستان سعودی پس از 25 سال، سفارتخانه خود را در عراق و کنسولگری اش را در برخی مناطق این کشور بازگشایی کرد.
عمان نیز پس از عربستان سعودی سفارتخانه خود را در عراق بازگشایی کرد. سفارت عمان در بغداد در پی حمله صدام، دیکتاتور پیشین عراق به کویت در سال 1990 تعطیل شد. در واقع، علت اصلی تعطیلی سفارتخانه برخی کشورهای عربی در عراق همین مساله حمله به کویت بود. در مرحله جدید، تمایل دوجانبه میان عراق و کشورهای عربی برای بازگشایی سفارت وجود دارد.
در همین راستا، «محمد علی الحکیم»، وزیر خارجه عراق هفته گذشته اعلام کرده بود که پیامی از «یوسف بن علوی»، وزیر خارجه عمان برای بازگشایی سفارتش در بغداد دریافت کرده است. وزارت خارجه عمان نیز اعلام کرد که بازگشایی سفارت در بغداد در راستای روابط برادرانه و دیرینه میان مسقط و بغداد انجام شده است.
اهمیت بازگشایی سفارت عمان در بغداد از این منظر نیز قابل تحلیل است که هر دو کشور به ثبات و امنیت در منطقه غرب آسیا به عنوان یک اولویت اساسی می نگرند و سیاست خارجی دو کشور نیز در همین راستا قرار دارد.
در عین حال، هر دو کشور به میانجی گری در بحران های منطقه ای به عنوان یک راهبرد سیاست خارجی می نگرند. تفاوت مهم در سیاست خارجی عمان و عراق در این است که عراق در محور مقاومت قرار دارد و بر لزوم مبارزه جدی با اسرائیل تاکید می کند، اما عمان اخیرا با تغییراتی در سیاست خارجی اش، در مسیر عادی سازی روابط با اسرائیل گام برداشته است.
نویسنده: سید رضی عمادی
113/116
