در بیست و هشتم مرداد ماه ۱۳۳۲شماری از نیروهای ارتش رژیم ستم‌شاهی با همکاری آمریکا و انگلیس، با سرنگون کردن دولت «محمد مصدق»، بار دیگر «محمدرضا پهلوی» را به سلطنت نشاندند. کودتای آمریکایی- انگلیسی اوت ۱۹۵۳ که به سقوط دولت قانونی وقت ایران (دولت مصدق) منجر شد، یاد آور مقطعی حساس از تاریخ سیاسی ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است. کودتای ۲۸ مرداد که بخشی از سلسله مداخلات آمریکا و انگلیس در ایران در زمان پیروزی نهضت ملی شدن صنعت نفت در ایران است، در مقطعی روی داد که دیوان بین‌المللی دادگستری در موضوع قراردادهای نفتی انگلیس و ایران، به نفع ایران رای داده بود.
به گزارش خبرگزاری ایران پرس، دادگاه کودتای ۲۸ مرداد، دعوی شهروندان ایرانی ضد عوامل کودتا شامل دولت، وزارت امور خارجه، آژانس مرکزی اطلاعات، وزارت خزانه داری، مجلس نمایندگان آمریکا، با دادخواهی بیش از چهارصد هزار نفر به ریاست قاضی «مجید حسین‌زاده» برگزارشد.
قاضی حسین‌زاده در ابتدای جلسه با اشاره به اینکه جلسه دادخواهی رسیدگی به دعوای ۴۰۲ هزار نفر از ۲۰ استان کشور علیه ۶ نفر از خواندگان شامل دولت آمریکا و سردمداران آن تشکیل شده است، به ذکر قوانینی که دادگاه بر اساس آن صلاحیت بررسی این موضوع را دارد پرداخت.
به گفته قاضی دادگاه، بر اساس قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه آمریکا در منطقه، دادگستری مکلف است اقدامات قانونی برای حمایت از اتباعی که از اقدامات قانونی متضرر شده‌اند، انجام دهد.
در ادامه، شامی اقدم، وکیل خواهان با اجازه قاضی در جایگاه قرار گرفت و گفت: دادخواست چند صد هزار نفری مردم ایران به طرفیت دولت آمریکا به سبب کودتای ۲۸ مرداد ماه ۱۳۳۲ علیه دولت قانونی دکتر مصدق و تحمیل ۲۵ سال خسارت مادی و معنوی و غارت اموال نفتی و غیرنفتی کشور در شعبه ۵۵ حقوقی امور بین‌الملل به جهت حقوق تضییع شده ملت ایران به لحاظ جبران خسارت مادی، اقتصادی، امنیتی، سیاسی و فرهنگی ثبت شده است.
وی گفت: دولت آمریکا و مسئولان آن در ارتباط با دولت انگلیس در جریان کودتای ۲۸ مرداد در یک پروژه از پیش تعیین شده خسارت‌های زیادی به کشور وارد کرده‌اند و مستندات زیادی در مورد آن وجود دارد.
این وکیل دادگستری ادامه داد: سرویس جاسوسی آمریکا با همکاری سرویس‌های جاسوسی انگلیس اقدام به طرح ریزی یک کودتا علیه دولت قانونی ایران کرده است یکی از اهداف آمریکا از انجام این کودتا انتقال سلطه انگلیس به آمریکا در ایران بوده است. آمریکا با بهره گیری از اطلاعات و با شناسایی عوامل داخلی اقدام به طرح ریزی یک کودتا علیه دولت قانونی ایران کرده است. کودتای ۲۸ مرداد یک دستورکار خارجی بود که مراحل انجام آن بین آمریکا و انگلیس تقسیم شده بود.
دادخواست این پرونده، سیزده بند اصلی دارد که به خسارت‌های ناشی از کودتا اشاره می کند.
مهمترین خسارت، اقدام آمریکا و انگلیس در چپاول نفت ایران و البته مسلط کردن ۲۵ ساله استبداد پهلوی دوم بر ملت ایران است که در متن دادخواست وجود دارد.
/114
