لیبی بر اثر اختلافات میان احزاب و گروه‌ها، دارای دو پارلمان و دو دولت یکی در طبرق (شرق) و دیگری در طرابلس (پایتخت لیبی) است.
پارلمان طبرق، مورد حمایت ارتش ملی لیبی به فرماندهی خلیفه حفتر بوده و دولت وفاق ملی فائز السراج که مورد حمایت سازمان ملل است، در شهر طرابلس مستقر شده است.
با توجه به گسترش دامنه جنگ، حملات مکرر ارتش ملی لیبی به فرماندهی «خلیفه حفتر» برای تصرف طرابلس از آوریل 2019 تاکنون و نیز مداخله طرف های خارجی به هواداری از دو طرف جنگ داخلی، جامعه بین المللی نگرانی فزاینده ای درباره آینده لیبی و نیز تاثیر تحولات این کشور برهمسایگان آن دارد.
در این راستا حدود یک ماه بعد از کنفرانس برلین درباره لیبی، «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان روز یکشنبه 16 فوریه میزبان یک نشست ویژه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با حضور مقام‌های ارشد چندین کشور درباره لیبی بود.
وزرای خارجه آلمان، ترکیه، فرانسه، ایتالیا و چند کشور دیگر و نیز دیپلمات‌های ارشد روسیه، چین و آمریکا در این نشست شرکت کردند. موضوع نشست ویژه درباره اوضاع لیبی، برقراری آتش‌بس در لیبی و لزوم اجرای تحریم تسلیحاتی این کشور آفریقایی بود.
وزیر خارجه آلمان در نشست روز یکشنبه گفت: "برای تضمین منع ورود سلاح به لیبی تلاش خواهیم کرد، همه طرف‌ها باید به تصمیمات کنفرانس برلین درباره لیبی پایبند باشند. فشار خود را بر روی همه طرف‌ها برای پایبند ماندن به تصمیمات بین‌المللی ادامه خواهیم داد."
نشست یک روزه در مونیخ درباره لیبی، اولین نشست کمیته‌ای است که در کنفرانس برلین تشکیل شده؛ کمیته‌ای که با همکاری سازمان ملل درصدد تلاش برای جلب حمایت بین‌المللی به منظور برقراری آتش‌بس در لیبی است. این نشست در شرایطی برگزار شده که در 19 ژانویه 2020 مقام‌های آلمان میزبان کنفرانس برلین درباره لیبی بودند؛ نشستی که با حضور سران چندین کشور برگزار شد.
«آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان در کنفرانس برلین میزبان سران و وزرای خارجه 11 کشور، روسا و مقام‌های بلندپایه اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا و اتحادیه عرب بود. کنفرانس برلین درباره لیبی با صدور بیانیه پایانی به کار خود پایان داده و شرکت‌کنندگان در این کنفرانس، خواستار تضمین امنیت تأسیسات نفتی لیبی شدند و متعهد شدند در درگیری‌های مسلحانه و در امور داخلی لیبی دخالت نکنند و از تمام طرف‌های بین‌المللی بخواهند این اقدام را انجام دهند.
در بیانیه کنفرانس برلین، ضمن تاکید بر جلوگیری دائمی از اقدامات خصمانه، بر لزوم کاهش تنش و برقراری آتش‌بس تاکید شده بود. آنگلا مرکل در پایان این کنفرانس اعلام کرد که خلیفه حفتر و «فائز السراج» توافق کردند تا نمایندگان خود را برای تشکیل یک کمیته نظامی معرفی کنند.
هدف از تاسیس این کمیته مذاکره در خصوص برقراری آتش‌بس پایدار بود. کشورهای شرکت کننده در کنفرانس برلین درعین حال بر حفظ و پایبندی به تحریم تسلیحاتی لیبی تاکید و توافق کردند تا از طرف‌های درگیر در آن کشور حمایت نظامی نکنند. با این حال ساعاتی پس از پایان کنفرانس برلین درباره لیبی و درخواست برقراری آتش بس پایدار در این کشور، نیروهای ژنرال خلیفه حفتر فرمانده «ارتش ملی لیبی» حملات خود را به طرابلس از سر گرفتند و در واقع بی اعتنایی خود به موارد توافق شده دراین کنفرانس را نشان دادند.
در عین حال تحولات پس از برگزاری کنفرانس برلین به ویژه ادامه حمایت های لجستیکی و تسلیحاتی از دو طرف درگیری از سوی کشورهای حامی آنها نشان می دهد که آنچه برای این کشورها اهمیت نخست را دارد منافع منطقه ای آنها با تلاش برای روی کار آوردن دولت دلخواه شان در لیبی است. در این راستا بازار اتهام زنی نیز داغ است و کشورهای رقیب هر کدام طرف دیگر را متهم به مشارکت در جنگ لیبی می کنند.
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه اخیرا اعلام کرده که فرماندهان نظامی روس، فعالیت‌های نظامی در لیبی را به نفع ارتش ملی لیبی به فرماندهی خلیفه حفتر رهبری می‌کنند. اردوغان با انتقاد شدید از روسیه گفت: "روسیه در عالی‌ترین سطح جنگ در لیبی را اداره می‌کند." این در حالی است که گزارش ها حاکی از ارسال انواع تجهیزات نظامی از سوی ترکیه برای دولت طرابلس است.
«میخائیل بوگدانف» معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده ویژه رئیس جمهوری این کشور در خاورمیانه و شمال آفریقا اعلام کرد که ادعاهای رجب طیب اردوغان در خصوص این‌که روسیه جنگ در لیبی را اداره می‌کند، ادعایی باطل است.
واقعیت این است که ادامه جنگ فرسایشی کنونی در لیبی بین دولت طرابلس و دولت طبرق صرفا با تداوم حمایت های گسترده خارجی ممکن شده است و لذا نخستین گام واقعی برای کاهش درگیری های کنونی، تغییر رویکرد حامیان طرفین درگیر در جنگ داخلی لیبی، برقراری آتش بس و در نهایت آغاز مذاکرات سیاسی برای حل و فصل بحران کنونی است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
116
بیشتر بخوانید:
ادامه بحران در لیبی؛ حفتر بر طبل جنگ می کوبد/ تحلیل
ادامه حملات نیروهای ارتش ملی لیبی به طرابلس
حمله راکتی به فرودگاه "معیتیقه" در طرابلس پایتخت لیبی
ادامه بحران در لیبی/ تحلیل
