هدف این نشست بررسی آخرین وضعیت بندر چابهار ایران و اهمیت آن در ترانزیت منطقه ای و ارتباط آن با کشورهای آسیای مرکزی بود.
بندر چابهار واقع در دریای عمان بندری مدرن با موقعیت ممتاز راهبردی در جنوب شرق جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. براساس قرارداد تهران و دهلی نو سرمایه گذاری در یکی از فازهای این بندر به هند واگذار شده است.
این بندر نه تنها ارتباط میان هند و افغانستان و راه مواصلاتی این کشور با بازارهای جهانی را از طریق دریای عمان تسهیل می کند بلکه در چارچوب کریدور شمال - جنوب نیز می تواند راه ترانزیتی فوق العاده ای میان آسیای مرکزی و شبه قاره هند و سایر بازارهای جهانی باشد.
از اینرو هندوستان در رقابت با کشورهای نوظهور اقتصادی همچون کره جنوبی درصدد تقویت موقعیت اقتصادی خود در کشورهای حوزه آسیای مرکزی است که بندر راهبردی چابهار می تواند نقش اساسی و تاثیر گذاری را در این خصوص ایفا کند.
«کوتام موکرجی» کارشناس مسایل راهبردی در هند در این باره می گوید: "بندر چابهار ایران به عنوان مهمترین آبراه مرتبط اقیانوسی، نه تنها موقعیت ترانزیتی و انتقال سهل، امن و ارزان کالا را تقویت می کند بلکه جمهوری اسلامی ایران را به بازیگر مهم نه تنها در غرب و مرکز آسیا بلکه در جهان تبدیل می کند. امروزه آبراهها نقش مهم و تاثیر گذاری را در تجارت بین المللی ایفا می کنند و شمال و جنوب ایران نیز دارای آبراه های ترانزیتی در خلیج فارس و دریای خزر است که دریای عمان و بندرجابهار هم در همین راستا از اهمیت زیادی برخوردار است."
توسعه زیرساخت های بندر چابهار، اولویت مهم ایران
بندر راهبردی چابهار علاوه بر جاذبه ها و مزیت های بندری بعنوان یک منطقه صنعتی، تجارت آزاد و گردشگری نیز شرایط ممتازی دارد به همین دلیل با توجه به وجود مشوق ها و تضمین های منطقه چابهار جهت جذب سرمایه گذاری، توسعه زیرساخت های این بندر به منظور بهره برداری کامل از ظرفیت های آن از اولویت های جمهوری اسلامی ایران است.
از اینرو انتظار این است که کشورهای منطقه به ویژه آسیای مرکزی هم در فعالیت‌های بندری و ترانزیتی چابهار مشارکت فعال‌تر داشته باشند.
«شاکتی سینها» کارشناس مسایل بین المللی در هند در این باره می گوید: "بندر ترانزیتی چابهار نقطه اتصال کشورهای متطقه به اقبانوس است و در راستای کریدور شمال - جنوب می تواند تحول اساسی در روند گسترش مناسبات تجاری میان شبه قاره هند و اسیای مرکزی ایفا نماید. این موضوع با توجه به افزایش نقش و اهمیت ابراهها در ترانزیت کالا از موقعیت راهبردی و ممتازی برخوردار است."
در هر حال، هر چند تلاش هند برای ایجاد بستر و شرایط مناسب تجاری و ترانزیتی با کشورهای حوزه آسیای مرکزی از طریق بندر چابهار با اهمیت تلقی می شود اما تسریع و تعجیل دهلی نو در تکمیل طرح های بندری چابهار که به هند واگذار شده است قطعا می تواند در ترغیب هر چه بیشتر کشورها به استفاده از این بندر راهبردی موثر باشد، زیرا در اقتصاد و تجارت جهان امروز، سرعت عمل کشورها در بستر سازی و ایجاد تسهیلات ترانزبتی در توسعه مناسبات تجاری حرف اول را می زند و قطعا بندر راهبردی چابهار در راستای رقابت هندوستان با چین نیز در استفاده از راههای ترانزیتی می تواند نقش تعیبن کننده و موثری داشته باشد.
به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران خواهان برگزاری نشست دوم کارگروه مشترک هند و آسیای مرکزی در چابهار شده است تا کشورهای این حوزه هر چه بیشتر و از نزدیک با ظرفیت ها و توانمندی های بندر چابهار آشنا شوند.
نویسنده: مجید وقاری
117
