عمان پیش از این در مذاکرات هسته ای میان ایران و امریکا و همچنین در مذاکرات میان یمن و عربستان ایفای نقش کرده بود و لذا نقش آفرینی عمان در دور پنجم مذاکرات می تواند نشانه ای از وسیع تر شدن دامنه مذاکرات و گسترش آن از ابعاد دو جانبه به ابعاد منطقه ای باشد.
دور پنجم مذاکرات تهران - ریاض به لحاظ افزایش سطح کمی و کیفی هیات های مذاکره کننده و نیز حضور مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق قابل توجه بوده است. گذشته از این ها دور پنجم مذاکرات نقطه پایان مذاکرات امنیتی و ورود به مذاکرات سیاسی است و برهمین اساس گفته می شود دور ششم مذاکرات در سطح سیاسی و در میان وزرای امورخارجه دو کشور خواهد بود. نوع برخوردها و واکنش ها به دور پنجم مذاکرات نیز اطلاعات مفید و درخوری را در اینباره منعکس می کند. ایران بارها آمادگی خود را برای تداوم گفت و گوها با عربستان اعلام و ادامه آن را بستگی به اراده طرف مقابل عنوان کرده و با توجه به استقلال عملی که در حوزه سیاست خارجی از آن برخورداراست، خبر دور پنجم مذاکرات و ثمربخش بودن آن را منتشر کرد. اما طرف سعودی با محافظه کاری و احتیاط عمل کرده و به نظر می رسد یا همچنان دچارغرور کاذب است و نمی خواهد نیازش به مذاکرات آشکار شود تا بزعم خود بتواند از قدرت چانه زنی بالای در دور بعدی مذاکرات برخوردار شود و یا اینکه از این می ترسد که باعث ناخرسندی و حتی خشم رژیم صهیونیستی شود. این رژیم باب آشتی با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را با این هدف باز کرده که در روابط دوستانه تاریخی و ریشه دار این کشورها با ایران آسیب بزند و با توسل به پروژه ایران هراسی آن ها را به سمت خود بکشد.
رژیم صهیونیستی برخی از کشورهای کوچک عربی را که اتفاقا از دوستان و نزدیکان عربستان بوده به سمت خود کشیده و امید داشته در آینده این کشور را نیز به این جرگه وارد کند. از اینرو رژیم صهیونیستی به هرگونه آشتی و کاهش تنش در روابط ایران و عربستان به دیده تهدید نگاه می کند و همین امر می تواند یکی از دلایل عربستان برای پنهان نگه داشتن دور پنجم مذاکرات با ایران باشد. البته رژیم اسرائیل در بی میلی در تنش زدایی از روابط ایران و عربستان تنها نیست و کشورهای غربی بخصوص آن هایی که از فروشندگان بزرگ سلاح به عربستان هستند را نیز در کنار خود دارد. این کشورها با اتخاذ این سیاست ناجوانمردانه و ضد انسانی صدها میلیارد دلار از سرمایه ها و درآمدهای نفتی عربستان که می توانست صرف توسعه داخلی و منطقه ای شود تزریق کارخانجات سلاح سازی خود کرده اند و هزاران نفر را نیزهمچنانکه در یمن مشاهده می شود، به کشتن داده اند.
تاکنون هیچ یک از کشورهای غربی از اعلام موفقیت آمیز بودن دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان استقبال نکرده اند و بررسی رویکرد رسانه ها و خبرگزاری های غربی نیز نشان می دهد که یا این خبر را بایکوت کرده اند و یا اینکه بلافاصله بعد از اشاره به خبر دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان به نبش قبر روابط تهران و ریاض پرداخته و با توسل به گزاره های تاریخی و یا شکاف های قومی و مذهبی سعی کرده اند این شکاف ها را حداقل در سطح اخبار زنده نگه دارند. این برخوردها نشان می دهد که ایجاد فاصله و دشمنی بین ایران و عربستان و یا هر کشور اسلامی و عربی دیگر به همان اندازه که برای این کشورها افت زا و مصیب زا بوده درست برعکس برای رژیم صهیونیستی و دیگر فروشندگان سلاح در غرب فرصت بوده و به همین دلیل این محافل به هرگونه گشایش در روابط ایران و عربستان به دیده تهدید نگاه می کنند و بی تردید تمام تلاش خود را برای مقابله با این بکار می گیرند و به همین دلیل گشایش های اخیر در روابط تهران –ریاض زمانی به بار می نشیند که با هوشیاری طرف سعودی در برابر این کارشکنی ها همراه باشد.
نویسنده: احمد کاظم زاده
115
