به رغم توافقنامه ای که بین "ترزا می"، نخست وزیر پیشین بریتانیا و بروکسل در نوامبر 2018 حاصل شد، اما تایید نشدن سه باره آن در مجلس عوام باعث کناره گیری "ترزا می" و روی کار آمدن "بوریس جانسون" شد. با این حال اتحادیه اروپا بر لزوم اجرای این توافق از جمله درباره مرز دو ایرلند تاکید می کند.
"ژان کلود یونکر" رئیس کمیسیون اروپا گفت: در صورتی که برگزیت بدون توافق انجام شود، بروکسل به منظور حفظ منافع اتحادیه اروپا، کنترل مرزی در مرز ایرلند را اجرا خواهد کرد. به گمان وی، برگزیت رخ خواهد داد با این حال اگر بریتانیا بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج شود، مرز جدیدی بین ایرلند و ایرلندجنوبی احداث خواهد شد.
یونکر تاکید کرد که بروکسل به هیچ وجه مسئول تبعات برگزیت بدون توافق نیست و بریتانیا مسئول پیامدهای آن خواهد بود.
در واقع اتحادیه اروپا بر این نظر است که لندن خود باید ماهیت مرز بین دو ایرلند را مشخص کند. با این حال اصل غیر قابل مذاکره برای بروکسل این است که اطمینان حاصل کند که منافع آن و بازارهای داخلی اتحادیه اروپا حفظ خواهد شد.
"بوریس جانسون"، نخست وزیر بریتانیا و ازحامیان برگزیت سخت، خواهان لغو طرح پشتیبان (بک استاپ) به عنوان طرح احتیاطی برای جلوگیری ازایجاد مرز سخت است. با این حال بروکسل خواهان اجرای طرح پشتیبان بوده و هدف از طرح "بک استاپ" را حفظ حقوق بازارهای داخلی این اتحادیه و جمهوری ایرلند می داند.
اتحادیه اروپا طرح پیشنهادی دولت محافظه کار بریتانیا را درباره نحوه اجرای برگزیت غیر عملی ارزیابی کرده است. وزیر امور برگزیت کابینه جانسون بخشی از طرح جدید این کشور را اخیرا به نماینده اتحادیه اروپا ارائه داد. با این همه کمیسیون اروپا بر این گمان است که طرح یادشده به لحاظ قانونی قابل اجرا نیست. از دیدگاه این کمیسیون، طرح جدید دولت جانسون فاقد راه حل عملی برای جلوگیری از ایجاد مرز سخت و حفاظت از همکاری های اقتصادی میان ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند در دوره پسابرگزیت است.
مانع اصلی پیش روی توافق برگزیت، مسأله طرح پشتیبان مرز دو ایرلند است که لندن را ملزم می کند به قوانین گمرکی و تجاری اتحادیه اروپا احترام گذارد تا از مشکلات مرزی بین جمهوری ایرلند و ایرلند شمالی جلوگیری شود.
ضمن اینکه ایجاد مرز سخت بین دو ایرلند باعث افزایش تنش های سیاسی در ایرلند شمالی بین جمهوری خواهان کاتولیک و سلطنت طلبان پروتستان شده و احتمال بروز مجدد خشونت ها را بشدت افزایش می دهد.
بوریس جانسون که با هرگونه وابستگی به قوانین اتحادیه اروپا در دوره پسابرگزیت مخالف است، در اقدامی جنجال برانگیز مجلس عوام را تعلیق کرده تا بدون ایجاد مانع از سوی قانونگذاران، برگزیت را حتی بدون توافق با اتحادیه اروپا اجرا کند.
با توجه به تاکیدهای مکرر بوریس جانسون درباره خروج قطعی بریتانیا از اتحادیه اروپا در تاریخ 31 اکتبر چه با توافق و چه بی توافق، مقام‌های اتحادیه اروپا بر این باورند که احتمال برگزیت بدون توافق بسیار زیاد است.
به ویژه اینکه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا تاکنون 2 بار به تاخیر افتاده است، با این حال وقوع این سناریو تبعات وخیمی برای بریتانیا به همراه خواهد داشت. مخالفان برگزیت بدون توافق بر این باورند که این مساله می تواند فاجعه بزرگی برای اقتصاد بریتانیا رقم بزند.
"جرمی کوربین"، رهبر حزب کارگز بریتانیا معتقد است که برگزیت بدون توافق خسارت بار و به سود آمریکا است. در مقابل حامیان برگزیت معتقدند که خروج از اتحادیه اروپا موجب آزادی و رهایی لندن از قوانین دست و پاگیر اتحادیه اروپا خواهد شد.139/118
نویسنده: سید رضا میرطاهر
بیشتر بخوانید:
تاکید یونکر بر اعمال کنترل مرزی درصورت برگزیت بدون توافق
گزارش: برگزیت در برزخ
رای مثبت پارلمان اروپا به تمدید ضرب‌الاجل برگزیت
