درهمین ارتباط، «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان که به قطر سفر کرده است، در جریان دیدار با مقامات دوحه، درباره نقش ایران در منطقه گفته است: "کشورش روابط بسیار خوبی با جمهوری اسلامی ایران و گرجستان برقرار کرده است و دولت ایروان، تهران را دوست دائمی خود می‌داند و در عین حال، تلاش می کند با جمهوری آذربایجان نیز روابط سازنده ای برقرار کند."
وی در عین حال، با اشاره به اهمیت ایجاد روابط با کشورهای ثالث، تصریح کرد: "من توجه به علاقه ارمنستان برای انعقاد یک توافقنامه تجارت آزاد کامل بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا را مهم می‌دانم. تجربه عملکرد توافق موقت با تهران به وضوح جذابیت بازار ایران و چشم‌اندازهای تعمیق بیشتر همکاری را نشان می‌دهد."
اظهارات اخیر نخست وزیر ارمنستان در قطر نشان دهنده اهمیت ایران در سیاست خارجی این کشور حوزه قفقاز جنوبی است. این درحالی است که تمامی دولت های حاکم بر ایروان پس از استقلال این کشور، همواره بر گسترش رابطه با تهران تاکید داشته اند.
در همین زمینه، «سرگئی میناسیان» کارشناس ارمنستانی، ایران را قدرت بزرگ منطقه ای قلمداد و اعلام و تاکید کرده است: "ایران در تحولات آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی نقش تاثیرگذاری ایفا کرده و همواره تلاش های تهران برای تامین صلح و ثبات منطقه ای مثبت و ارزشمند بوده است.
میناسیان اظهار داشت: "با توجه به نقش تهران در سیاست های منطقه ای و جهانی و مواضع ایران در جهان اسلام، روابط ارمنستان با جمهوری اسلامی ایران برای مقام های دولت ارمنستان همواره از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار بوده است."
به رغم تمایل شدید مقام های ارمنستان به گسترش رابطه با ایران، به دلیل درگیری های نظامی باکو و ایروان بر سر مالکیت منطقه قره باغ، مقام های تهران بنابر ملاحظات مردم مسلمان جمهوری آذربایجان، همواره از گسترش رابطه با ارمنستان طفره می رفت، اما با امضای توافقنامه صلح قره باغ و تلاش مقام های جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای عادی سازی روابط، تردیدی نیست که ایران نیز به منظور خارج ساختن ارمنستان از انزوای جغرافیایی و تقویت رابطه اقتصادی و تجاری با این کشور همه مساعی خود را به کار گرفته است.
«هان کروبیان» وزیر اقتصاد ارمنستان اخیرا گفته است: "تجارت ارمنستان با ایران در سال 2021 میلادی از مرز 500 میلیون دلار فراتر رفته است."
اعلام این آمار نشان می دهد که در طول نزدیک به سه دهه تنش و درگیری میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، ایران از کسب منافع اقتصادی با این همسایه شمال غربی خود صرف نظر کرده و توجه چندانی به گسترش روابط اقتصادی با ارمنستان از خود نشان نمی داد.
این در حالی است که مقام های ایران با اتخاذ سیاست مساعدت با کشورهای همسایه به منظور ارتباط با جامعه جهانی، در طول سال های اخیر تلاش مضاعفی به کار بسته اند تا در این زمینه نقش مثبت و سازنده ای ایفا کنند.
پنج کشور آسیای مرکزی به همراه جمهوری آذربایجان و ارمنستان به دلیل محصور بودن در خشکی با محدودیت های جغرافیایی مواجه هستند. این در حالی است که جمهوری آذربایجان به دلیل داشتن مرزهای آبی با ایران در دریای خزر، از وضعیت مناسب تری برخوردار است.
به هر حال، مقام های تهران درچند سال گذشته، بارها بر تقویت همکاری های حمل و نقل و ترانزیتی به جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز اعلام آمادگی کرده است. ضمن آن که با ساخت و بهره برداری از دالان بین المللی شمال - جنوب، امکان برقراری ارتباط میان کشورهای این مناطق با دیگر کشورهای واقع در حاشیه خلیج فارس، دریای عمان، جنوب و جنوب شرق آسیا و بالعکس را تسهیل خواهد کرد.
این موضوع برای تمامی کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز علی الخصوص ارمنستان حائز اهمیت است و مقام های کشورهای این مناطق، با هدف تسهیل ارتباط با جامعه جهانی به امضای توافقنامه های متعدد در زمینه حمل و نقل و ترانزیت کالا و مسافر با ایران اقدام کرده اند.
این کشورها همچنین به منظور تسریع در برقراری ارتباط با جامعه جهانی، به امضای توافقنامه های متعددی با ایران جهت اتصال به دالان بین المللی شمال - جنوب اقدام کرده اند.
ارمنستان در این زمینه علاوه بر امضای اسناد مهم همکاری های حمل و نقلی و ترانزیتی، تلاش می کند در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز با ایران توافقنامه هایی امضا کند. تاکنون ایجاد منطقه اقتصادی اوراسیا در مرز دوکشور همسایه با توافق ایران و ارمنستان و اعضای این اتحادیه همراه شده است.
در عین حال، مقام های تهران بارها در این زمینه نظرات مساعد خود را ابراز داشته اند.
نویسنده: محمدعلی طالبی
117
