بیست و ششمین دوره اجلاس وزرای خارجه عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) از روز سه شنبه به میزبانی ازبکستان در پایتخت این کشور آغاز شد؛ در این اجلاس وزرا و نمایندگان کشورهای عضو از جمله ایران، ترکمنستان، قرقیزستان، قزاقستان، ترکیه، آذربایجان، پاکستان و ازبکستان حضور دارند.
اجلاس وزرای خارجه اکو هر یکسال یکبار با حضور وزرای خارجه کشورهای عضو برگزار می شود. سازمان همکاری اقتصادی اکو یک سازمان منطقه‌ای است و شامل کشورهای ایران، پاکستان، ترکیه، افغانستان، ج آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان است.
طبق اساسنامه این سازمان، اکو برای بهبود شرایط توسعه اقتصادی پایدار کشورهای عضو، حذف تدریجی موانع تجاری در این منطقه ، تهیه برنامه مشترک برای توسعه منابع انسانی در این ۱۰ کشور و همچنین تسریع برنامه توسعه حمل و نقل و ارتباطات تلاش می کند.
منطقه اکو از دورنمای روشن تجاری برخوردار است و ایران که با پنج کشور عضو این سازمان دارای مرز زمینی است ، به دلیل موقعیت استراتژیک برای اتصال سایر اعضا به آب‌های بین‌المللی، موقعیتی مهم در منطقه اکو دارد.
اکو برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای بنیانگذار و میزبانِ دبیرخانه این سازمان ، از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ چرا که تعمیق و گسترش همکاریهای اقتصادی با همسایگان، کشورهای منطقه و کشورهای آسیایی از جمله اولویتهای دیپلماسی اقتصادی دولت جمهوری اسلامی ایران است.
سازمان های چندجانبه و منطقه ای همچون سازمان اکو در این راهبرد جایگاه ویژه دارند و تقویت نقش و جایگاه آنها به عنوان شتاب دهنده به همکاریهای دوجانبه و تسهیل کننده توسعه اقتصادی منطقه مورد توجه و اهتمام جمهوری اسلامی ایران است.
اما با وجود مزیت جغرافیایی این سازمان و حضور کشورهای عضو اکو در یکی از مناطق ژئوپلتیکی جهان، ظرفیت های بالقوه این سازمان هنوز عملی نشده است.
در واقع با وجود گذشت چندین دهه از تاسیس سازمان اکو و سرمایه ها و پتانسیل های عظیم این بلوک اقتصادی و هم چنین امضای چندین توافق همکاری میان اعضا، اکو تاکنون نتوانسته از ظرفیت های خود استفاده کند.
حوزه اکو دارای جمعیتی حدود نیم میلیارد نفر است که بخش عظیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهد و دارای سرمایه های عظیم نفت، گاز، صنعت و معدن و گردشگری است، اما سهم تجارت این بلوک در تجارت‌جهانی حدود ۴ درصد است.
از سوی دیگر میزان تجارت درون‌منطقه‌ای اکو حدود ۸ درصد است. به بیان دیگر اکو هم در توسعه‌تجارت خود با جهان و هم در توسعه تجارت درون‌منطقه‌ای ظرفیت‌های استفاده نشده فراوانی دارد.
اختلافات سیاسی، مکمل نبودن اقتصاد کشورهای عضو، تفاوت در جهت گیری های بین المللی اعضا و همچنین دخالت های فرامنطقه ای از جمله دلایلی است که مانع از تحقق اهداف و استفاده از ظرفیت های اکو به شمار می رود.
این در حالی است که امکانات و ظرفیت های اعضای اکو، سرمایه ای بزرگ برای توسعه اقتصادی این کشورها محسوب می شود که با تقویت همگرایی کشورهای عضو، قابل تحقق است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز با اشاره به تحولات سالهای اخیر در جهان و ضرورت همگرایی و همسویی کشورهای منطقه، تصریح کرده است: برای همه کشورهای جهان و منطقه، تقویت تاب آوری در مقابل شوکهای احتمالی در آینده، نه یک انتخاب که یک ضرورت است ؛ البته در تحقق این تاب آوری یکی انتخابهای موجود، همکاریهای جمعی در قالب سازو کارهای چندجانبه است. سازمان اکو و بنیانهایی که در این سی سال بوجود آورده است می تواند اولین انتخاب برای همکاری در این راستا باشد.
نویسنده: حسن عقیقی سلماسی
112
بیشتر بخوانید:
امیرعبداللهیان در اجلاس اکو: مسیر درست، تمرکز بر دیپلماسی، تعامل سازنده و عقلانیت است
آغاز اجلاس وزیران خارجه اکو در تاشکند
امیرعبداللهیان: تجارت، ترانزیت و محیط زیست در دستور کار اجلاس وزرای خارجه اکو است
امیرعبداللهیان برای شرکت در اجلاس اکو عازم ازبکستان شد
