قطر برخلاف کشورهایی نظیر امارات و بحرین بر استقلال در سیاست خارجی به خصوص استقلال از عربستان سعودی تاکید دارد.
این در حالی است که عربستان سعودی با نگاه «برادر بزرگ تر» به رابطه با کشورهای کوچکی نظیر قطر می نگرد و در امور داخلی و سیاست خارجی این کشورها مداخله می کند.
تقابل استقلال قطر با مداخله گرایی عربستان سعودی سبب بروز تنش در روابط دو کشور و قطع رابطه آنها از ژوئن 2017 شده است و دو کشور بحرین و امارات نیز با تبعیت از این سیاست ریاض، روابط خود را با دوحه قطع کردند.
عربستان بازنده و قطر برنده تنش در میان دو کشور
این تنش به ضرر عربستان سعودی تمام شده است، زیرا از یک سو داعیه رهبری عربستان با تداوم تاکید قطر بر استقلال و حاکمیتش، دچار خدشه شده و از سوی دیگر این الگوی رفتاری قطر می تواند سبب «تسری» در میان دیگر کشورهای عربی شود و این کشورها رویکرد استقلال در مقابل عربستان را در پیش گیرند، کما اینکه دولت کویت نیز تا حدود زیادی چنین رویکردی را در پیش گرفته است.
دولت قطر برنده این تنش با عربستان سعودی بوده است، زیرا اول اینکه ثابت کرد درباره استقلال خود با عربستان معامله نخواهد کرد و حتی با وجود تحریم شدن توسط عربستان و متحدانش بر استقلال در سیاست خارجی و احترام به حاکمیتش تاکید دارد.
دوم اینکه از مسایل مختلف به عنوان فرصتی برای تبرئه خود از این تنش و همچنین تقویت جایگاه خود بهره می گیرد.
قطر برنده چالش قتل خاشقجی
در همین راستا، می توان دولت قطر را نیز از برندگان چالش قتل «جمال خاشقجی» برای عربستان سعودی عنوان کرد، زیرا از یک سو این چالش سبب برجسته شدن رفتارهای غیرعقلانی عربستان سعودی در سیاست داخلی و خارجی از جمله محاصره قطر شده و از سوی دیگر سبب بهره گرفتن ترکیه از قتل خاشقجی برای تحت فشار قرار دادن عربستان در پایان دادن به محاصره دوحه شده است.
در همین راستا، «لولوه الخاطر»، سخنگوی وزارت خارجه قطر در واکنش به قتل خاشقجی با بیان اینکه امیدوار است قتل وی زنگ خطری برای همه باشد، گفت: "قطر به تحقیقاتی که ترکیه انجام می دهد، اطمینان دارد."
در واقع سخنگوی وزارت خارجه قطر با این واکنش از سویی افکار عمومی را به سمت جنایت های عربستان سعودی سوق داده و از سوی دیگر از رویکرد ترکیه در مقابل عربستان سعودی حمایت کرده است و به نوعی نشان داد که همچنان بر مقاومت در مقابل رویکردهای ریاض ادامه خواهد داد.
می توان گفت: قتل خاشقجی توسط نیروهای امنیتی عربستان سعودی موضع قطر را در مقابل عربستان تقویت کرده است. تاکید قاطع شیخ تمیم بر این موضوع که شرط کاهش یا پایان تنش ها در شورای همکاری خلیج فارس، عدم مداخله عربستان در امور داخلی قطر و احترام به حاکمیت دوحه است، نیز نشان دهنده بهره گیری قطر از این جنایت به عنوان فرصتی برای به چالش کشیدن سیاست های عربستان سعودی است.
نویسنده: سیدرضی عمادی
116/110
بیشتر بخوانید:
پافشاری کشورهای محاصره‌کننده قطر بر شروط 13گانه
تاکید قطر بر اخراج عربستان و امارات از شورای حقوق بشر سازمان ملل/ تحلیل
