ایران پرس- دومای دولتی روسیه احداث خط لوله نفتی ترکیش استریم (Turkish Stream) را با هدف ارسال گاز طبیعی این کشور به ترکیه و بازارهای اروپایی تصویب کرد.

گنجایش سالیانه این خط لوله گازی بیش از 63 میلیارد متر مکعب گاز است که نیمی از آن برای مصارف داخلی ترکیه مورد استفاده قرار می گیرد.

پیش بینی می شود ساخت این خط لوله گازی که 920 کیلومتر آن در بستر دریا و 200 کیلومتر دیگر آن در خشکی انجام خواهد شد، اواخرسال 2017 آغاز و تا 30 دسامبر 2019 به اتمام برسد. روسیه و ترکیه درسرمایه گذاری این خط لوله گازی که حدود هفت میلیارد و 400 میلیون دلار بر آورد شده است، سهیم خواهند بود.

تصویب طرح خط لوله گازی روسیه به اروپا از طریق ترکیه موسوم به" ترکیش استریم" گام بلندی در راستای اجرای طرح  های روسیه برای رهایی از وابستگی به اوکراین به منظور صادرات گاز به اروپا است. شرکت گازپروم با احداث" ترکیش استریم" قصد دارد تا ترکیه را به عنوان مهم ترین کشور ترانزیت  گاز روسیه به اروپا جایگزین اوکراین کند.

احداث خطوط لوله گازی جدید

با توجه به مناقشه های گازی روسیه با اوکراین در سال های 2006 و 2009 میلادی، مقامات بلند پایه روسیه به این جمع بندی رسیدند که باید با احداث خطوط لوله گازی جدید، از وابستگی به اوکراین در این زمینه خلاص شوند.

در این راستا روسها احداث دو خط لوله گازی یعنی خط لوله گازی نورث استریم را که از سال 2012 شروع به کار کرد و خط لوله گازی ساوت استریم را مد نظر قرار دادند. با این حال پس از بحران اوکراین وبروز اختلافات شدید بین روسیه واتحادیه اروپا و تحریمهای گسترده علیه مسکو، مقامات اروپایی، دولت بلغارستان را که در مسیر خط لوله گازی ساوت استریم قرار داشت مجبور کردند تا ساخت این خط لوله را در قلمرو خودبه حال تعلیق در آورد.

این مساله باعث شد تا روسیه در دسامبر 2014  لغو ساخت و راه اندازی این خط گازی را اعلام و بجای ان  ایجاد  خط لوله جدیدی یعنی خط لوله گازی ترکیش استریم را مد نظر قرار دهد. قرار داد اولیه طرح  بین ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در دسامبر 2014 امضا شد.

اما  سرنگونی جنگنده روسیه توسط نیروی  هوایی ترکیه در 24نوامبر 2015 باعث تنش های بی سابقه بین روسیه و ترکیه و اعمال تحریمها و لغو برخی قراردادها بین دو کشور از جمله ساخت ترکیش استریم شد. این مساله ضربه بزرگی به ترکیه وارد کرد، برای ترک ها  عملیاتی شدن خط لوله گازی ترکیش استریم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است.

روسیه بزرگترین تامین کننده گاز ترکیه است و حدود 57 درصد از گاز  ترکیه را تامین می کند. پس از این رویداد، روسیه یک سری تدابیر تنبیهی و تحریمی علیه ترکیه به اجرا گذاشته بود. تحولات بعدی بویژه تحریم های گسترده مسکو علیه آنکارا و نیز تحولات منطقه ای باعث شد تا سرانجام اردوغان با ارسال نامه عذرخواهی به "ولادیمیر پوتین" همتای روس خود به دلیل ساقط کردن جنگنده سوخو 24 به عنوان پیش شرط روسیه، خواهان عادی سازی روابط دو کشور شود.

پس از عادی سازی روابط دو کشور پوتین قرارداد ساخت ترکیش استریم را در اکتبر 2016 با اردوغان همتای ترکیه ای خود در استانبول امضاء کرد. در واقع توافق برای ساخت خط لوله گازی از روسیه به ترکیه که از بستر دریای سیاه عبور خواهد کرد، از ثمرات  آشتی دو کشور پس از گذر از دوره ای پرتنش در روابط دو جانبه است.118/111