توافق برجام در 14 ژوئیه سال 2015 میان ایران و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان - گروه پنج بعلاوه یک- بدست آمد. اکنون اما پرسش مهم در برهه فعلی این است که چطور می توان این توافق را حفظ و آن را از این دور باطل خارج کرد .
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، که هدایت بخش فنی برنامه جامع اقدام مشترک را با گروه پنج بعلاوه یک به عهده داشت در پاسخ به این پرسش در بخشی از مقاله اش می نویسد:
«من با اطمینان می توانم بگویم در بررسی نهایی، سرنوشت این توافق که به سختی بدست آمد، به عزم غرب و پایبندی به اصل تعامل سازنده بستگی دارد و هر گونه غفلت ازاین اصل یا بی توجهی عمدی به آن، می تواند همه را به پله اول باز گرداند.»
ظریف: اگر ما به نقطه‌ای برسیم که این توافق چیز خاصی برای ما ندارد، می‌توانیم به برنامه هسته‌ای‌مان برگردیم
بدون تردید، تعامل، یک خیابان یک طرفه نیست و نمی توان به تنهایی آن را طی کرد. ایران تاکنون گام های محکمی در جهت تعامل سازنده با هدف دستیابی به اهداف مشترک در چارچوب برجام برداشته است . اما تجربه یک سال و نیم پس از اجرای برجام نشان داد موانعی که امریکا درمسیر تجارت و بازرگانی ایران ایجاد کرد هنوز برداشته نشده اند و حتی موانع جدیدی جایگزین موانع قبلی شده اند .
ظریف در یکی از سخنرانی ها ی خود درجمع فعالان اقتصادی ایران در خصوص برجام می گوید :
«اگر ما به نقطه‌ای برسیم که این توافق چیز خاصی برای ما ندارد، می‌توانیم به برنامه هسته‌ای‌مان برگردیم و احتیاج به اجازه کسی نداریم»
به اعتقاد ظریف بعنوان معمار مذاکرات و توافق برجام این کار یک کار آنی برای ماست ولی برای آن‌ها بازگشت به عقب snapbackکار آنی نیست و آن‌ها باید روندی را طی کنند.
ظریف تاکید کرد:
«اسنپبک به این معنا نیست که زمینه‌ای فراهم شده است که هر کس هر لحظه‌ای که خواست برجام را لغو کند، برخی فکر می‌کنند وزیران خارجه شش کشور بیکار بودند که دو سال وقت بگذارند، بحث کنند و بعد بندی را در توافق بگذارند که هر لحظه که خواستند برجام را به هم بزنند. باید توجه کنیم که snapbackتضمینی است که می‌توانیم برجام را ادامه دهیم.»
شواهد اما نشان می دهند که روند بی اعتماد سازی و ایجاد مانع برسر راه تعاملات سازنده همچنان بصورت خزنده از سوی امریکا دنبال می شود . امریکا سعی دارد با برنامه‌ریزی های حساب شده کار برای اجرای برجام سخت کند اما به دنیا بگوید که پای تعهدات خود ایستاده و برجام را لغو نکرده است در حالیکه روح برجام بارها نقض شده است . امریکا نه فقط در مورد برجام بلکه در هرموضوع دیگری به دنبال تعامل نیست بلکه هدفش تحمیل سیاست هایی است که فقط تامین کننده منافع یکسویه امریکاست . مثال های متعددی در این زمینه وجود دارد که از کارشکنی و مخالفت در اجرای توافق آب و هوایی تا مخالفت با عاری سازی خاورمیانه از سلاح های اتمی اسراییل قابل مشاهده است .
بسیاری ازکشورها دریکدهه گذشته به خاطر راوبطشان با امریکا درقضیه تحریم های یکجانبه امریکا گرفتار شدند و زیان دیداه اند .
ایران گام های محکمی در جهت تعامل سازنده در چارچوب برجام برداشته است
موفقیت برجام در این بود که بتواند فضای روانی که در جهان علیه ایران ایجاد شده بود را آرام کند. اما هدف امریکا این است که این آرامش را برهم زند . برخی نمایندگان امریکا اعم ازجمهوریخواه و یا دموکرات بعد از برجام ده ها لایحه به مجلس و سنا فرستادند تا عملیاتی و قانونی شود .قانونگذاران امریکا تلاش می کنند این فضا را حفظ کنند که داشتن ارتباط با ایران همچنان هزینه‌بردار است و در این زمینه ازعبارت «هزینه حیثیتی کار با ایران» استفاده می‌کنند .
واقعیت این است که اگر این فضا شکسته نشود ؛ اجرای برجام دیر یا زود تحت تاثیر این فضا قرار می گیرد و این مرحله ای پرریسک است. به تعبیر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران؛ موفقیت برجام وابسته به تعامل سازنده است، نه سیاست های بی ثبات کننده ای که هم اکنون دنبال می شود.112/113
بیشتر بخوانید:
سندرز: تحریم های جدید ایران توافق هسته‌ای را به خطر می‌اندازد+ویدئو
موگرینی: آمریکا به توافق هسته ای با ایران پایبند می ماند
هشدار رئیس سیا به ترامپ در باره لغو توافق هسته‌ای با ایران
تأکید آمانو بر پایبندی ایران به توافق هسته ای
