در پی حملات گسترده گروههای معارض و تروریستی در سوریه با حمایت دولتهای غربی صدها هزار سوری در سال 2015 و 2016 به مقصد کشورهای اروپایی مهاجرت کردند. این حجم از پناهجویان به اروپا برای دولتهای اروپایی مدعی بشر دوستی شوک آور شد.
رفتارهای نژادپرستانه زیادی در مسیر مهاجرت پناهجویان سوری به اروپا رخ داد. صدها هزار پناهجوی سوری امیدوار بودند پس از سالها تحمل زندگی با کمترین امکانات در فضای نژادپرستانه حاکم بر اروپا درخواست پناهندگی‌شان پذیرقته شود. در شرایطی که سوریه پس از اسد هنوز در فضایی از ابهام و بی ثباتی قرار دارد اولین کار دولتهای اروپایی تعلیق بررسی پرونده درخواست پناهندگی پناهجویان سوری است.
دولتهای اروپایی با تعلیق درخواست پناهندگی پناهجویان سوری به دنبال زمینه سازی اخراج آنها هستند. این موضوع فقط شامل پناهجویان سوری نمی شود. برخی از دولتهای اروپایی شرایط پذیرش پناهندگی پناهجویان اوکراینی سفید پوست را نیز سخت کرده اند.
نشریه انگلیسی تایمز در گزارشی در این باره آورده است: برخی از کشورهای اروپایی هم در حال حاضر و با پیش‌بینی ورود موج جدیدی از پناهجویان اوکراینی درصدد تعیین شرایط و محدودیت‌هایی برای ورود پناهجویان اوکراینی هستند؛ ازجمله این محدودیت‌های درنظر گرفته‌شده می‌توان به پذیرش پناهجویان اوکراینی براساس منطقه‌بندی این کشور از جهت شدت جنگ اشاره کرد.
در عین حال، وزیر دادگستری نروژ از تصمیم اسلو برای خودداری از پناه دادن به پناهجویان اوکراینی ساکن غرب این کشور خبر داد و اعلام کرد: "پناهجویان را از مناطق امن اوکراین نمی‌پذیرد."
روزنامه پولیتیکو به نقل از پل گرود رئیس کنگره جهانی اوکراین اعلام کرد: سیاست مقامات چک، مجارستان و نروژ که امکان ورود و خروج چندگانه اوکراینی‌ها از این کشورها را محدود کرده است، تنش زیادی در میان پناهجویان ایجاد می‌کند.
گسترش گرایشهای راست افراطی و نژادپرستانه در اروپا دولتهای اروپایی چه راست و چه چپ میانه را ترغیب به اتخاذ تشدید سیاستهای مهاجرستیزانه کرده است.
در این زمینه دولتهای اروپایی نه تنها معاهدات بین المللی در زمینه رعایت حقوق پناهجویان و حمایت از آنها را نادیده انگاشته اند حتی قوانین داخلی اتحادیه اروپا در حفظ رعایت موازین انسانی در قبال پناهجویان را دور می زنند.
یکی از راهکارهای دور زدن قوانین بین المللی و داخلی اروپا درباره حقوق مهاجرین و پناهجویان اسکان پناهجویان در خارج از کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. ایتالیا اولین گروه از پناهجویان را به آلبانی فرستاده است. انگلستان کشور روندا را برای خارج کردن پناهجویان از انگلیس در نظر گرفته است.
آلمان توافقاتی با آنگولا و ازبکستان در این زمینه انجام داده است؛ تمامی این کشورها اما به اذعان نهادهای مدافع حقوق بشر در اروپا، شرایط و امکانات برای نگهداری پناهجویان را ندارند. دولتهای اروپایی در واقع برای حل مسئله عزیمت پناهجویان به اروپا صورت مسئله را تغییر می دهند.
سیاستهای مهاجرستیزانه دولتهای اروپایی پیش از آنکه درمانی برای چگونگی مواجهه با موضوع مهاجرت و پناهجویان بشود باعث رونق فعالیت قاچاقچیان انسان شده است. سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل مدت‌هاست که از کشورهای اتحادیه اروپا می‌خواهند که برنامه‌های پذیرش پناهندگان و سیاست پناهندگی مطابق با حقوق بشر را در پیش گیرند.
آنها همچنین خواستار ارائه راه‌های مهاجرت امن و بشر دوستانه برای پناهجویان هستند تا افراد در معرض خطر بتوانند بدون نیاز به استفاده از راه‌های مهاجرت خطرناک به اتحادیه اروپا برسند. به گفته سازمان های حقوق بشری پناهجویانی که به دنبال حمایت هستند معمولاً چاره ای جز استفاده از قاچاقچیان ندارند.
نویسنده: مرتضی مکی
117
