در این بیانیه آمده است: مسکو نمی‌تواند ایمنی کشتی‌های فله بر غیرنظامی شرکت کننده در توافق غلات دریای سیاه را تضمین کند و اجرای این توافق را از امروز برای مدت نامحدودی به حالت تعلیق در می‌آورد.
بیانیه مذکور در این باره اضافه می‌کند: در 29 اکتبر، ارتش اوکراین تحت پوشش یک کریدور بشردوستانه ایجاد شده به عنوان بخشی از اجرای «ابتکار دریای سیاه» برای صادرات محصولات کشاورزی کی یف، حملات هوایی و دریایی گسترده‌ای را با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین علیه کشتی‌ها و زیرساخت‌های روسیه انجام داد.
وزارت دفاع روسیه نیز با صدور بیانیه ای اعلام کرد: مسکو مشارکت در معامله غلات را به حالت تعلیق درآورده است. در این بیانیه آمده است: این اقدام مسکو به دنبال حملات به کشتی های ناوگان دریای سیاه روسیه از سوی نیروهای اوکراین با پهپاد انجام شده است و روسیه این اقدام کی یف را محکوم می کند.
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه روز شنبه اعلام کرد: همکاری روسیه در توافق انتقال غلات اوکراین از دریای سیاه خاتمه یافته است.
مقامات اوکراینی این حمله را نه تایید و نه رد کردند، اما تصمیم روسیه را نسبت به تعلیق این توافق «باج‌گیری» خواندند. «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهوری اوکراین گفت: "در حال حاضر برخی از کشتی‌ها به مدت بیش از سه هفته پهلو گرفته‌اند و روسیه را به خاطر تصمیمش به «ایجاد یک قحطی عظیم در آفریقا و آسیا» متهم کرد."
به نظر می رسد به رغم حسن نیت روسیه و موافقت با صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه، اما ارتش اوکراین از این موقعیت سوء استفاده کرده و تاسیسات بندری و ناوهای نیروی دریایی روسیه را در بندر سواستوپل مورد حمله قرار داده است.
این امر واکنش مسکو را با تعلیق توافق صدور غلات اوکراین به همراه داشته است. البته این تنها دلیل تعلیق این توافق نیست. در حالی که طبق توافق چهار جانبه بین روسیه، اوکراین، ترکیه و سازمان ملل قرار بودکه علاوه بر صادرات غلات اوکراین، روسیه نیز بتواند محصولات غذایی استراتژیک خود را صادر نماید اما در عمل با کارشنکی های مکرر غربی ها این امر میسر نشده است.
در عوض بلوک غرب بارها مسکو را متهم به استفاده از سلاح غذایی کرده و مدعی است که روسیه با اجتناب از صادرات غلات جهان را در آستانه بحران غذایی قرار داده است.
این در حالی است که روسیه بارها ضمن اعلام آمادگی برای ارسال محموله های غلات خود، کارشکنی و مانع تراشی های متعدد و مکرر کشورهای غربی را عامل عدم ارسال این محموله ها اعلام کرده است.
«دیمیتری پاتروشف» وزیر کشاورزی روسیه با اشاره به تعلیق توافق انتقال غلات اوکراین اعلام کرد: "مسکو آماده است تا صدهاهزار تن از غلات خود را راهی کشورهای فقیر کند."
پاتروشف گفت: "طی چهار ماه آینده، کشور ما آماده است تا به کشورهای فقیر 500 هزار تن غلات اهدا کند."
با توجه به اینکه روسیه و اوکراین نقش مهمی در تامین محصولات غذایی استراتژیک مانند گندم، ذرت و روغن های خوراکی دارند، تحریم های گسترده غرب علیه روسیه به انحای مختلف موجب کاهش صادرات این محصولات استراتژیک از جانب روسیه شده و همین مساله موجب شکل گیری معضل مهمی یعنی بحران غذایی در جهان شده است. بیش از 50 کشور جهان برای گندم خود به روسیه و اوکراین وابسته هستند.
نکته قابل توجه اینکه پس از اعلام تعلیق توافق صدور غلات از جانب روسیه، سران غربی در واکنشی انفعالی خواهان لغو این تصمیم و از سرگیری صادرات محصولات استراتژیک غذایی از جانب اوکراین شده اند.
«جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا روز شنبه گفت: "این اقدام کاملا غیرقابل قبول بوده و گرسنگی را افزایش خواهد داد. این اقدام آنها هیچ سود و منفعتی به دنبال نخواهد داشت."
«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم گفت: "اتحادیه اروپا از روسیه می‌خواهد در تصمیم خود برای تعلیق مشارکت در توافق غلات تجدید نظر کند."
دلیل این موضع گیری سران آمریکا و اتحادیه اروپا روشن است. طبق آمارها بخش قابل ملاحظه ایی از غلات صادراتی از اوکراین راهی کشورهای اروپایی شده و سهم نه چندان زیادی نصیب کشورهای دیگر به ویژه در آفریقا شده است.
در واقع اصرار غربی ها برای تداوم توافق صادرات غلات از اوکراین صرفا اقدامی در راستای منافع آنها به ویژه کشورهای اروپایی است. با این حال به نظر می رسد که روسیه حاضر نخواهد شد به توافقی پایبند بماند که امنیت مناطق و دارایی های آن را در معرض مخاطره قرار دهد.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
117
بیشتر بخوانید:
کشتی های حامل غلات اوکراین در راه کشورهای ثروتمند
مسکو: غلات اوکراین به جای آفریقا به اروپا می رود
