قرار بود نشست دو روزه ورشو، نشستی ضد ایرانی باشد، اما مشارکت نکردن اغلب کشورهای بزرگ و یا مشارکت در سطح پایین برخی از این کشورها سبب شد دستور کار این نشست به "صلح و امنیت در خاورمیانه" تغییر کند.
در واقع، پس از شکست رویکرد ضد ایرانی آمریکا در ورشو، واشنگتن عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل را از طریق فراهم کردن دیدار مقام های عربی با "بنیامین نتانیاهو"، نخست وزیر اسرائیل پیگیری کرد.
در همین راستا، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی که اکتبر 2018 به عنوان اولین نخست وزیر اسرائیل طی 20 سال گذشته به دعوت پادشاه عمان از این کشور دیدار کرده بود، در ورشو نیز با یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان دیدار و گفت وگو کرد.
همچنین "خالد الیمانی"، وزیر خارجه دولت مستعفی یمن در کنار بنیامین نتانیاهو بر سر یک میز نشستند.
رسانه ها از دیدارهای پنهانی نتانیاهو با مقام های عربی نیز خبر داده اند، دیدارهایی که به دلیل هراس از واکنش افکار عمومی در جهان اسلام، از دید دوربین ها پنهان باقی مانده اند.
با توجه به این دیدارها، "مایک پمپئو"، وزیر خارجه آمریکا برای اینکه نشان دهد نشست ورشو، نشستی شکست خورده نبود، مدعی شد: "این یک نشست تاریخی بود که در آن سران اسرائیل و کشورهای عربی در یک اتاق نشسته و با هم درباره خطر مشترک ایران گفتوگو کردند."
اظهارات پمپئو، اما در جهان عرب به گونه ای دیگری تعبیر شد و اغلب شخصیت ها و رسانه های عربی، دیدارهای آشکار و پنهان نتانیاهو را با مقام های عربی در ورشو، تلاش برای پیگیری طرح معامله قرن و عادی سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی توصیف کردند و درباره نادیده گرفتن حقوق فلسطینی ها هشدار دادند.
"حمد بن جاسم بن جبر آل ثانی"، وزیر خارجه پیشین قطر در توییتر با اعلام اینکه نشست ورشو، علیه حقوق فلسطینی ها بود، در این خصوص نوشت: "نامزدی در گذشته انجام شده بود و عروسی در ورشو صورت گرفت و حاضران در آن یا شاهدان و یا افراد دعوت شده به جشن بودند."
«عبدالله السناوی» نیز در تحلیلی که روزنامه مصری «الشروق» منتشر کرد، نوشت:
"آمریکا با ادعای ترویج صلح و امنیت در خاورمیانه، نشستی را در ورشو برگزار کرد تا در گام اول بتواند دایره تحریم های اقتصادی و سیاسی خود علیه ایران را توسعه دهد و سپس با قلدرمآبی، معامله قرن خود را در خاورمیانه پیش ببرد."
دولت ترامپ طی دو سال گذشته در چند نوبت تلاش کرد طرح معامله قرن را به طور رسمی معرفی کند، اما مخالفت های گسترده افکار عمومی جهان اسلام و همچنین واگرایی آشکار میان کشورهای عربی در خصوص این طرح، سبب شد کاخ سفید از اعلام رسمی معامله قرن خودداری کند.
نشست هایی نظیر ورشو که در آن برخی مقام های عربی با نخست وزیر یا دیگر مقام های اسرائیلی دیدار و گفت وگو می کنند، تلاشی در جهت "قُبح زدایی" از این گونه دیدارها است.
با این حال، می توان گفت آمریکا حتی در تعقیب هدف ضد فلسطینی خود در ورشو نیز دستاوردی نداشته است، زیرا از یک سو، افرادی که با نتانیاهو در ورشو دیدار داشته اند، پیش از این نیز این دیدار را انجام داده بودند و شخصیت جدیدی با نخست وزیر اسرائیل دیدار نکرده است و از سوی دیگر کشورهایی نظیر اردن، عراق و لبنان نیز صریحا اعلام کرده بودند در نشستی که منافع اسرائیل تأمین شود، شرکت نخواهند کرد.
نویسنده: سیدرضی عمادی
116/117
بیشتر بخوانید:
شکست نشست ورشو/ تحلیل
قاسمی: بیانیه پایانی کنفرانس ورشو سند شکست و ناکامی آن است
پایان نشست ورشو بدون ذکر نام ایران در بیانیه نهایی