دولت اسپانیا روز دوشنبه اعلام کرد، تا پنج شنبه 27 مهر به منطقه کاتالونیا مهلت خواهد داد از اعلام نمادین استقلال دست بکشد، در غیر این صورت خودمختاری کاتالونیا را تعلیق خواهد کرد که به مفهوم اداره مستقیم این منطقه توسط مادرید خواهد بود.
به نظر می رسد تهدیدات متقابل بارسلون و مادرید به معنای افزایش رویارویی دو طرف است، در واقع هر یک از طرفین این بحران سیاسی امیدوار است که با مطرح کردن تهدیدات شدید، باعث عقب نشینی رقیب شده و به خواسته های خود دست یابد.
با این حال باید دید که پشتوانه تهدیدات مطروحه از سوی کاتالونیا و دولت مرکزی اسپانیا چیست و تا چه حد آنها قادر به عملی کردن تهدیدات خود خواهند بود؟
با توجه به اینکه استقلال و جدایی کاتالونیا مورد پذیرش هیچ دولت خارجی قرار نگرفته، لذا مقامات کاتالونیا نمی توانند انتظار حمایت جز از جانب احزاب و جنبش های جدایی طلب کاتالونیا را داشته باشند، در مقابل دولت مادرید از حمایت قاطعانه اتحادیه اروپا و نیز آمریکا برخوردار است، ضمن اینکه تظاهرات اخیر در مادرید نشان داد که مردم اسپانیا نیز خواهان حفظ تمامیت و یکپارچگی این کشور جنوب اروپا هستند.
دستان خالی کاتالونیا برای اعلام استقلال
بدین ترتیب دولت اسپانیا اقدامات خود در زمینه مقابله با جدایی طلبی کاتالونیا را با توجه به دو عامل مثبت یعنی پشتیبانی گسترده مردمی و حمایت همه جانبه خارجی به پیش می برد. در واقع برای تحقق جدایی طلبی، وجود دو عامل تاثیر گذار یعنی ضعف دولت مرکزی و حمایت گسترده خارجی ضرورت تام دارد که دولت محلی کاتالونیا فاقد هر دو آنها است.
در همین حال، چنانچه «ماریانو راخوی» نخست وزیر اسپانیا روز پنج شنبه روند حکمرانی مستقیم بر کاتالونیا را آغاز کند، خودمختاری این منطقه در بازه زمانی سه تا پنج روز به حالت تعلیق در خواهد آمد.
همه‌پرسی جنجالی استقلال کاتالونیا از اسپانیا در 9 مهر، با وجود مخالفت مادرید، برگزار شد.
مقامات محلی کاتالونیا اعلام کردند حدود 90 درصد شرکت کنندگان در این همه پرسی به استقلال کاتالونیا از اسپانیا رای دادند؛ این در حالی است که تنها 43 درصد واجدان شرایط در این همه پرسی شرکت کردند. بدین ترتیب به نظر می رسد کمتر از نیمی از مردم این ایالت خواهان جدایی از اسپانیا هستند.
آینده اسپانیا بعد از استقلال کاتالونیا
محمود دهقان کارشناس سیاسی معتقد است که دولت اسپانیا در صورت استقلال کاتالونیا دچار بحرانی خواهد شد که اگر حل و فصل نشود، سایر ایالت ها را نیز از دست خواهد داد.
دادگاه قانون اساسی اسپانیا پیشتر برگزاری همه پرسی را غیرقانونی اعلام کرده بود.
بر اساس قانون اساسی اسپانیا، این کشور غیرقابل تقسیم است.
اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده است استقلال این منطقه را در صورت اعلام، به دلیل آن که این همه پرسی از معیارهای لازم برخوردار نبوده است، به رسمیت نخواهد شناخت، با این حال «فرشید باقریان» کارشناس مسائل بین‌الملل می گوید همه پرسی کاتالونیا نشان داد که غرب نگاه یکسانی به حق تعیین سرنوشت ندارد.
به نظر می رسد اگر دولت مرکزی اسپانیا هر چه زودتر اقدامات موثری برای خاتمه دادن به بحران سیاسی ناشی از استقلال طلبی کاتالونیا صورت ندهد، تبعات آن بار دیگر باعث تزلزل و وخامت مجدد وضعیت اقتصادی اسپانیا خواهد شد.
کما اینکه با توجه به اهمیت اقتصاد کاتالونیا، اکنون پیش بینی ها درباره رشد اقتصادی اسپانیا در سال 2018 کاهش یافته است، ضمن اینکه موفقیت تلاش کاتالونیا در جدایی طلبی، باعث به راه افتادن جنبش های جدایی طلبانه در برخی دیگر از ایالت های این کشور مانند «باسک» و «والنسیا» خواهد شد.134/110
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
بیشتر بخوانید:
رئیس منطقه کاتالونیا: حق استقلال را به دست آوردیم
مخالفت اسپانیا با میانجیگری برای حل بحران این کشور با منطقه کاتالونیا
فشار متحدان رئیس منطقه کاتالونیا برای اعلام استقلال/ تحلیل
