خانم «زلفی دولت زاده» وزیر فرهنگ تاجیکستان در دیدار با «محمدمهدی اسماعیلی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، برگزاری هفته فرهنگی ایران در تاجیکستان را در راستای تحکیم مناسبات فرهنگی دو کشور مهم برشمرد و از آمادگی رادیو فرهنگ تاجیکستان برای همکاری و تبادل برنامه های فرهنگی با ایران خبر داد.
در این دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران نیز با قدردانی از مهمان نوازی مقامات و مردم تاجیکستان، برگزاری مراسم هفته فرهنگی تاجیکستان در ایران را برنامه ای متنوع و جذاب ارزیابی کرد و گفت: "روسای جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره بر تحکیم مناسبات دو کشور در همه زمینه ها تاکید دارند."
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران همچنین از آمادگی تهران برای برگزاری نمایشگاه های کتاب و برنامه های هنری مشترک، فیلم و سریال و سایر موارد همکاری های متقابل با تاجیکستان اعلام آمادگی کرده است.
هفته فرهنگی ایران در شهرهای «دوشنبه»، «خجند» و «باختر» تاجیکستان برگزار شده است. رونمایی از آلبوم 24 اثر نفیس خوشنویسی، هفته فیلم ایران، نشست‌های ادبی، اجرای موسیقی، گروه‌های شاهنامه خوان و نقالی، نمایش صنایع دستی، هنرهای تجسمی، ورزش زورخانه‌ای، موسیقی و هنرمندان تجسمی و صنایع دستی در دستور کار مقام های دو کشور قرار گرفته است.
برگزاری هفته فرهنگی ایران در تاجیکستان در شرایطی است که کمتر از یک ماه پیش، هفته فرهنگی تاجیکستان در ایران با حضور وزیر فرهنگ تاجیکستان و هیأتی از اهالی فرهنگ و هنر این کشور در شهرهای تهران، تبریز و شیراز برگزار شد که با استقبال گرم و صمیمی مردم ایران قرار گرفت.
با وجود مشترکات فراوان فرهنگی و تاریخی و دینی، روابط دولت تاجیکستان با ایران تحت تاثیر القائات منفی برخی دولت های بیگانه و مخالف گسترش روابط ملت های مسلمان در منطقه قرار گرفته و بارها به سمت تخریب پیش رفته است.
اما این روابط هیچگاه قطع نشده و به سمت تخریب کامل نرفته است. بدیهی است که مقامات تهران و دوشنبه هوشیارتر از آن هستند تا برخی از کشورهای بیگانه بتوانند بر روابط رو به گسترش دو کشور فارسی زبان تاثیرات منفی دائمی بر جای بگذارند.
در این زمینه، «الکساندر کنیازف» کارشناس سیاسی روس گفته است: "برنامه های سراسر دروغ و جنجالی که در سال های گذشته در رسانه های تاجیکستان علیه ایران تهیه و پخش شده است، به منظور ایجاد تنش میان ایران و تاجیکستان و با درخواست و سفارش رژیم عربستان سعودی تهیه و پخش شده است."
اشتراکات فرهنگی ایران و تاجیکستان پل ارتباطی دو ملت
به دلیل مشترکات زیاد و زبان مشترک و علاقه مندی ملت های مسلمان ایران و تاجیکستان، فراز و نشیب های زیاد در روابط ایران و تاجیکستان در سه دهه گذشته نه تنها به روابط دائمی تهران و دوشنبه لطمه وارد نکرده، بلکه زمینه های تقویت هر چه بیشتر روابط متقابل را فراهم و تقویت کرده است.
به همین دلیل مشخص، برخی کارشناسان تخریب دائمی روابط تهران و دوشنبه را غیرممکن قلمداد می کنند.
به عنوان مثال، در همین ارتباط، «سیف الله سفراف» کارشناس سیاسی تاجیک معتقد است: "تاجیک‌ها به بهبود روابط تهران و دوشنبه در آینده امیدوارند و در مقابل سیاست های کریمانه و اغماض رهبران ایران، محبتی که مردم تاجیکستان به مردم ایران دارند، قابل وصف نیست."
در حالی که تا دو سال پیش رژیم سعودی امکان تخریب روابط ایران و تاجیکستان را داشت، اکنون روابط دو کشور در عرصه های مختلف در حال گسترش است. تردیدی نیست که سرنوشت دولت و مردم تاجیکستان برای رژیم های وابسته ای نظیر سعودی از اهمیت چندانی برخوردار نیست، اما دولت و مردم ایران زمین در این زمینه نه تنها بی تفاوت نیستند، بلکه به شدت به استقلال و تمامیت ارضی تاجیکستان و دیگر جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی از خود حساسیت نشان می دهند.
این واقعیت را نیز نباید نادیده گرفت که ایران یکی از نخستین کشورهایی بود که استقلال تاجیکستان را به رسمیت شناخت و پس از آن نیز در جریان جنگ های داخلی این کشور آسیای مرکزی در فاصله سال‌های 1992 تا 1997، تلاش‌های فراوانی را با هدف میانجی‌گری و پایان دادن به درگیری‌ها انجام داد که به برگزاری مذاکرات صلح دولت تاجیکستان و مخالفانش منجر شده است.
به هر حال از سال گشته میلادی، دور جدید گسترش روابط تهران و دوشنبه در دستور کار مقام های دو کشور قرار گرفته است. در همین ارتباط، چهاردهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی، تجاری، فنی و فرهنگی ایران و تاجیکستان با امضای یک سند همکاری در شهر دوشنبه برگزار شد.
در جریان این نشست دو طرف موفق شدند موانعی را که بر سر راه همکاری های گسترده تر میان دو کشور وجود دارد، بر طرف کنند و یا برای رفع آن ها، تمهیدات لازم و ضروری پیش بینی شده است.
جدا از سرمایه گذاری های ایران در بخش های صنایع، کشاورزی، تولید خودرو، نیرو و برق، مقامات دو کشور در زمینه تولید مشترک پهپاد در تاجیکستان نیز توافق کرده اند. کارخانه تولید پهپاد تمام ایرانی ابابیل2 با حضور سرلشکر «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و سپهبد «شیرعلی میرزا» وزیر دفاع تاجیکستان در ماه آوریل سال جاری میلادی در شهر دوشنبه افتتاح شده است.
بدیهی است که حضور نظامی ایران در تاجیکستان به منظور تقویت این کشور و در جهت حفظ تمامیت ارضی و استقلال تاجیکستان صورت می گیرد و ایران نیز جز استقلال تاجیکستان، چشمداشتی به این کشور آسیای مرکزی ندارد.
نویسنده: محمد علی طالبی
117
بیشتر بخوانید:
گشایش هفته فرهنگی ایران در تاجیکستان
سفر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به تاجیکستان
