درتوافق به عمل آمده بین «آنگ سان سوچی» وزیرامورخارجه میانمار و «ای.اچ محمودعلی» همتای بنگلادشی وی، دولت میانمارمتعهد شد، پناهجویان مسلمان روهینگیایی را که هم اکنون در مرز بین دو کشور در اردوگاه هایی غیربهداشتی زندگی می کنند به میانمار برگرداند.
وزارت امورخارجه بنگلادش اعلام کرد براساس این توافق، برنامه بازگشت پناهجویان مسلمانان روهینگیا به میانمار، قرار است در کمتر از دو ماه آینده آغاز شود. مقامات دو کشور، جزئیات بیشتری درباره این توافق وشرایط بازگشت پناهجویان اعلام نکرده اند. این توافق درآستانه سفرآتی «پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیک های جهان به میانمار و همچنین بنگلادش صورت گرفته است.
سیاست تازه دولت میانماردرباره پذیرش مسئله بازگشت آوارگان مسلمان روهینگیا از مرزهای بنگلادش که تعداد آنها به حدود هشتصد هزارنفرمی رسد، با پرسش های جدی مواجه شده است.
آوارگان ستمدیده روهینگیا که در اثر جنایات وحشیانه ارتش و بودائیان افراطی میانمار خانه های خود را در ایالت راخین ترک کرده و به مرزهای بنگلادش رفته اند،با شرایط بسیار بغرنجی مواجه اند که نهادهای مختلف بین المللی درباره اوضاع نگران کننده آنان از نظر دسترسی به مواد غذایی،آب آشامیدنی سالم و امکانات اولیه بهداشتی و دارویی بارها هشدار داده اند.
این گمانه وجود دارد که تصمیم دولت میانمار در خصوص موافقت با بازگشت آوارگان مسلمان روهینگیا تحت فشارافکارعمومی در جهان و فشار برخی کشورهای منطقه اتخاذ شده است. فارغ ازاین که این تصمیم میانماربرای بازگشت آوارگان از مرزهای بنگلادش ناشی از چه عواملی بوده است، پرسش جدی این است که چه ضمانتی وجود دارد که مسلمانان روهینگیا پس از بازگشت به خانه های خود باردیگر در معرض خشونت های گسترده و جنایات ضد بشری ارتش و بودائیان افراطی آن کشور قرار نگیرند.
«بیل فرلیک» مدیرکل دیدبان حقوق بشر می گوید، کارهای زیادی باید پیش از بازگشت مسلمانان روهینگیا به استان راخین باید انجام شود.جامعه بین المللی باید این مساله را روشن کند که بدون نظارت بین المللی هیچ گونه بازگشتی نمی تواند اتفاق بیفتد.به گفته وی، ناظران بین المللی باید حقوق اولیه مسلمانان روهینگیا را تضمین کنند، از جمله امنیت آنها و به این ایده پایان دهند که آوارگان بار دیگر در اردوگاه ها نگهداری شوند. آوارگان روهینگیا باید به سرزمین خود بازگشته و روستاهای تخریب شده را بازسازی کنند.
وجود نگرانی های جدی از مواجهه مجدد آوارگان روهینگیا با جنایات ارتش وبودائیان افراطی میانمار پس از بازگشت به این کشوراست که ضرورت نظارت بین المللی بر روند بازگشت ودر ادامه نحوه برخورد دولت میانمار با مسلمانان از سوی نهادهای بین المللی و افکار عمومی در جهان مورد تاکید جدی قرار گرفته است.
پرسش دیگر درباره بازگشت مسلمانان روهینگیا به استان راخین این است که دولت میانماردرخصوص بازسازی منازل تخریب شده آوارگان و فراهم کردن امکانات اولیه برای آنان چه برنامه ای دارد؟
این دیدگاه مطرح است که اگر قرار باشد آوارگان روهینگیا در بازگشت به استان راخین به دلیل تخریب منازل خود و تصرف زمین های کشاورزی و مسکونی آنان توسط ارتش و دولت میانمار در چادرها اسکان پیدا کنند و به امکانات اولیه غذایی،دارویی و بهداشتی هم محروم باشند، حاضربه بازگشت نخواهند شد، زیرا در صورت بازگشت به راخین علاوه بر مشکلات بحران ساز در پناه گرفتن درمرزهای بنگلادش، باردیگربا خشونت و کشتار از سوی ارتش و بودائیان افراطی هم روبرو می شوند.
بنابراین، بازگشت آوارگان روهینگیا به میانمار از مرزهای بنگلادش به شفاف شدن تعهدات دولت آن کشور در توقف خشونت و کشتار علیه مسلمانان و بهره مند کردن آنان از حقوق شهروندی نیاز دارد.118/111
نویسنده: محمدرضا عسگری
بیشتر بخوانید:
میانمار؛ صدها مسلمان روهینگیایی در محاصره بودایی‌های افراطی گرفتارند
طرح هند برای اخراج چهل هزار مسلمان روهینگیایی از این کشور
سازمان ملل متحد: از ماه اکتبر گذشته 87 هزار مسلمان روهینگیایی از غرب میانمار آواره شده اند
