دبیرکل سازمان همکاری شانگهای که به عنوان رئیس هیات ناظران اعزامی این سازمان بر انتخابات ریاست جمهوری ازبکستان به تاشکند سفر کرده است، در دیدار با میرضیایف ضمن تائید سلامت انتخابات چهارم دسامبر، از شفافیت این دور از انتخابات ازبکستان سخن گفت.
پیش از رشید عالم اف، رئیس هیات اعزامی سازمان پیمان امنیت جمعی نیز شفافیت انتخابات ریاست جمهوری ازبکستان را تائید کرده بود .
محافل سیاسی ازبک که از فردای به قدرت رسیدن میرضیایف در ازبکستان، دوران جدیدی از سیاست و حکومت در ازبکستان را تجربه می کنند، معتقدند؛ تائید صحت انتخابات ریاست جمهوری ازبکستان می تواند گام جدی و جدیدی برای توسعه دموکراسی در این جمهوری آسیای مرکزی باشد و شاید این انتخابات را بتوان الگویی برای برگزاری انتخابات در دیگر جمهوری های منطقه دانست، به ویژه که از بدو استقلال پنج جمهوری آسیای مرکزی تا کنون همواره مجموعه انتخابات های پارلمانی و ریاست جمهوری این کشورها با اما و اگرهایی از سوی نهادی بین المللی و ناظر بر انتخابات این کشورها همراه بوده است.
نبود شفافیت انتخاباتی، نبود رقبای مطرح و نیز نبود فضای آزاد اطلاع رسانی و تبلیغاتی برای کاندیدا های رقیب، بخشی از انتقادهای مطرح درباره همه ادوار انتخابات در جمهوریهای اسیای مرکزی و البته جمهوری های منطقه قفقاز بوده است.
با این همه میرضیایف این فرصت را داشت که الگویی از سلامت انتخاباتی را در ازبکستان به نمایش بگذارد.
هر چند که تا کنون محافل غربی درباره صحت و سلامت انتخابات چهارم دسامبر این کشور اظهار نظر نکرده اند.
پیشینه موضع گیری نهادهای بین المللی و ناظر بر انواع انتخابات در جمهوری های دو سوی خزر نشان داده است که نظرات این نهادها در تائید و یا رد صحت و سلامت انتخابات کشورهای منطقه، تابعی از رویکرد سیاست خارجی این کشورها بوده است.
به عبارت دیگر رویکرد غرب گرایانه این کشورها، سبب چشم پوشی نهادهای غربی از همه اصول تعریف شده آنها در ضرورت رعایت حقوق دموکراتیک در انتخاباتی شفاف و دموکراتیک بوده است.
هر چند که این موضوع همواره با انتقاد نهادهای تحت رهبری روسیه از سلامت انتخابات جمهوریهای منطقه مواجه بود. رویکرد روس گرایانه کشورهای منطقه نیز سبب تائید سلامت انتخابات آنها از سوی نهادهای تحت هدایت و رهبری مسکو و نیز انتقاد و تشکیک محافل غربی در صحت انتخابات این جمهوری ها بوده است.
اکنون اما موازنه رفتار سیاست خارجی میرضیایف در ماههای پس از درگذشت اسلام کریم اف، موضوعی است که روسیه و کشورهای غربی را در برزخ تعیین استراتژی سیاست خارجی ازبکستان نگه داشته است.
صرفنظر از این همه، اما دیدار رشید عالم اف در مقام دبیر کل سازمان همکاری شانگهای با رئیس جمهوری منتخب ازبکستان، ناظر بر رویکرد مثبت تاشکند به ادامه همکاری با ساختارهای منطقه ای است.
این موضوع نه فقط نگرانی های گذشته از رفتار سیاست خارجی پاندولی ازبکستان را در اردوگاه غرب و روسیه، به حداقل رسانده است، بلکه در بعد همکاریهای منطقه ای و دو جانبه می تواند ناظر بر تاکید رهبری ازبکستان بر بازتعریف روابط ازبکستان و تاجیکستان در چهارچوب همکاریهای دو جانبه و ساختاری باشد.
به دیدار رئیس تاجیک سازمان همکاری شانگهای با رئیس جمهور منتخب ازبکستان از همین زاویه باید نگریست.
