نورالدین بوطرفه، در دیدار با بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان، پیشنهاد دولت الجزایر را مبنی بر کاهش یک میلیون و 100 هزار بشکه‌ای تولید اعضای اوپک ارائه کرد.
وزیر انرژی الجزایر در جمع خبرنگاران در تهران گفت، اگر اعضای اوپک در نشست وین به توافق برسند، قیمت نفت در سال آینده به بشکه‌ای 50 تا 55 دلار و در پایان سال به 60 دلار می‌رسد.
اعضای اوپک چند ماه قبل در نشستی در الجزیره بر سر طرحی به توافق رسیدند که هدف آن کاهش 750 هزار بشکه ای از میزان تولید نفت این سازمان و رساندن میزان تولید به 5 / 32 تا 33 میلیون بشکه نفت در روز بود. این توافق که نخستین توافق از این نوع از سال 2008 محسوب می شد؛ موجب افزایش اندکی در قیمت نفت شد.
متعاقب این نشست مقامات سازمان کشورهای صادر کننده نفت، اواخر اکتبر نیز در وین با روسیه تولید کننده بزرگ نفتی غیر عضو اوپک، درباره چگونگی اجرای طرح کاهش تولید نفت برای کاستن از میزان عرضه جهانی و تقویت قیمت ها گفت وگو کردند.
اکنون نشانه هایی وجود دارد که از روند بهبود نسبی شرایط بازار نفت حکایت دارد. استمرار این روند می تواند به تنظیم بازار کمک کند اما تحقق این هدف منوط به پایبندی همه تولید کنند گان نفت به توافق هایی است که در اوپک و نشست های مشترک اعضای اوپک و غیر اوپک بویژه روسیه بدست آمده است.
نشست اوپک تا چند روز دیگر (30 نوامبر) برگزار خواهد شد.
این نشست باید از همه کشورهای عضو و غیر عضو اوپک حداکثر تعهد را در این خصوص خواستار شود زیرا این تعهد، نه فقط در برابر کشورهای عضو بلکه در برابر بازارهای جهانی است.
عربستان اخیراً طرحی با عنوان فریز(ثابت نگهداشتن) تولید نفت طبق میزان تولید در ژانویه 2016 مطرح کرد و حتی در این رابطه اجلاسی در دوحه قطر برگزار شد.
هدف این طرح فشار بر ایران بود تا تولید نفت خود را در سطح ژانویه 2016 که حدود یک میلیون بشکه در روز بود، نگهدارد.
درحالی که این میزان از تولید مربوط به دوره کاهش تولید نفت ایران به علت تحریم های ناعادلانه بود.
اکنون که تحریم ها برداشته شده دلیلی وجود ندارد که ایران نتواند به اندازه سهمیه قبلی خود در اوپک نفت تولید نکند، در حالیکه عربستان یک ونیم میلیون بشکه بیش از سهمیه اش نفت تولید کرده و با قیمت ارزان به بازار عرضه می کند.
ایران، در نشست اخیر اوپک در الجزایر از کاهش تولید معاف شد و مطابق سهمیه اش می تواند میزان تولید نفت خود را به میزان قبل از تحریم ها یعنی نزدیک به پنج میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
اکنون نگاه کارگزاران و سرمایه گذاران نفتی بیش از هر زمان دیگری به نشست وین دوخته شده است، باید دید آیا این بار نشست اوپک به یک تصمیم قابل اجرا منجر خواهد شد یا آنکه عربستان همچنان سعی خواهد کرد راه خود را ادامه دهد.
سوالی که امروز همه می پرسند این است که چرا اوپک تولید نفت خود را افزایش داد تا امروز دچار چنین مشکلی شود، سوالی که عربستان باید پاسخگوی آن باشد.
در دوره ژانویه تا مه گذشته عربستان سعودی به طور متوسط روزانه حدود 10 میلیون و 200 هزار بشکه نفت تولید کرد. این روند سبب کاهش شدید بهای نفت از115 دلاردرژوئن 2014 به 30 تا 50 دلار در هر بشکه شد که این رقم برای کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی بسیار پایین است.
اکنون بسیاری از تولید کنندگان نفت عضو اوپک و غیر اوپک با بحران مالی مواجه هستند. سعودی ها نیز اکنون تحت فشار اقتصادی و افت شدید در آمد نفتی قرار گرفته اند و مجبور شده اند موضع نرم تری در قبال تثبیت تولید نفت با هدف بهبود قیمت ها در بازار اتخاذ کنند.
سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) ماه گذشته سندی را در خصوص راهبرد درازمدت این سازمان تصویب کرد. تصویب این سند به منزله تاکید مجدد بر نقش راهبردی اوپک در مدیریت تولید است.در چنین شرایطی انتظارات از نشست وین افزایش یافته است، اما هنوز نمی توان با قطعیت گفت که همه چیز برای اتخاذ یک تصمیم با ثبات آماده است.
هر چند که بی ثباتی در بازار جهانی نفت در چند سال اخیر، فقط ناشی از نبود انسجام در اوپک نبوده بلکه ناشی از مجموعه ای از اتفاقات است. در هر حال اوپک به عنوان سازمانی که حدود نیمی از عرضه جهانی نفت را در اختیار دارد، دارای نقشی حائز اهمیت است.
*هدف اصلی این سازمان، آنچنان که در اساسنامه بیان شده، هماهنگی و یکپارچه سازی سیاست‌های نفتی کشورهای عضو و تعیین بهترین راه برای تامین منافع جمعی یا فردی اعضا، طراحی شیوه‌هایی برای تضمین ثبات قیمت نفت و از بین بردن نوسانات مضر و غیر ضروری است.
اکنون باید دید اوپک می تواند نقش تاثیر گذار خود بر بازار را دوباره بازیابد.هنوز تردیدهای زیادی وجود دارد که عربستان به راهبرد تولید اوپک برای حفظ استراتژی مدیریت بازار پایبند بماند.برای موثر واقع شدن هرگونه توافقی برای تثبیت سطح تولید، همه کشورهای عضو اوپک باید سطح تولید را مطابق سهمیه ها رعایت کنند. از این جهت نشست وین و تصمیمات آن راهبرد این سازمان را برای تثبیت موقعیت اوپک و مدیریت بازار نفت مشخص خواهد کرد.
*(اوپک از کشورهای الجزایر، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اکوادور، آنگولا و ونزوئلا تشکیل شده است.)
