عمل آوری بتن چیست؟
به فرایندی که در طی آن به حفظ رطوبت و دمای مناسب برای خشک شدن بتن پرداخته می شود، عمل آوری بتن گفته می شود. فرایند عمل آوری بتن بسیار مهم است؛ زیرا اگر بتن در شرایط مناسب خشک نشود و به دلیل دمای بالا رطوبت خود را به طور ناگهانی از دست دهد، خشک شدن آن در قالب بتن به درستی انجام نمی شود.
به این ترتیب ممکن است یا فرایند خشک شدن بتن طولانی شود یا اصلا به درستی خشک نشود و به سرعت تخریب شود. بنابراین دقت در عمل آوری بتن و توجه به نکات روش صحیح عمل آوری بتن در هوای گرم سال و در دمای بالا می تواند تضمین کننده کیفیت فرایند قالب بندی سازه ها به خصوص سقف آن باشد و استحکام بتن را به همراه داشته باشد.
حال که با فرایند عمل آوری بتن آشنا شدید، می دانید که نقش آن ها در اجرای قالب بندی تا چه اندازه پر رنگ است. برای مشاهده انواع قالب بتن اینجا کلیک کنید و با فرایند قالب بندی بتن بیشتر آشنا شوید. همچنین برای آشنایی با روش عمل آوری بتن در هوای گرم ادامه این مقاله را از دست ندهید.
تاثیرات گرما بر بتن ریزی
بتنی که در قالب بتن ریخته می شود نیاز به مراقبت دارد و در زمان عمل آوری بتن نیز باید از روش هایی استفاده شود که در هوای گرم رطوبت مناسب برای گیرایی بتن و شکل گیری مناسب آن از بین نرود. گرمای زیاد می تواند آب و رطوبتی که بتن برای شکل گیری صحیح در قالب نیاز دارد را به سرعت تبخیر کند و این سبب پایین آمدن کیفیت بتن شود.
گرمای زیاد می تواند عملیات هیدراتاسیون بتن را با مشکل مواجه کند که نتیجه آن ایجاد بتنی ضعیف است که به سرعت دچار خوردگی و شکستگی می شود و از مقاومت کافی در برابر شرایط محیطی برخوردار نخواهد بود.
همانطور که در عمران مارکت به این موضوع پرداخته شده است:
" گرمای هوا باعث میشود سرعت خشک شدن بتن افزایش پیدا کند. این موضوع باعث میشود که پرداخت سطحی بتن تا حدی دشوارتر شود. ضمن اینکه احتمال ترک خوردن سطح آن نیز افزایش پیدا میکند. در نتیجه باید فاصله زمانی بین اختلاط مواد اولیه و بتن ریزی را به حداقل مقدار ممکن کاهش دهید."
روش عمل آوری بتن در هوای گرم
1- کاهش زمان اختلاط مواد
در هوای گرم سرعت تبخیر آب و گرم شدن مواد اولیه ای که در ساخت بتن به کار می رود، افزایش می یابد. بنابراین بسیار مهم است که تا حد ممکن زمان اختلاط مواد را کاهش داده و سرعت این فرایند در زمان بتن ریزی در قالب بندی تا حد ممکن افزایش یابد. برای این کار لازم است همزمان به مواردی که در ادامه خواهد آمد نیز توجه داشته باشید.
2- کاهش دمای آب
هر قدر دمای آبی که قرار است در اختلاط مواد بتن مورد استفاده قرار بگیرد، در هوای گرم، کمتر باشد، سرعت تبخیر آن نیز کاهش خواهد یافت. بنابراین سعی کنید از آب با دمای پایین تر در زمان اختلاط مواد استفاده کنید.
3- خنک کردن سیمان و سنگدانه ها
سایر موادی که در اختلاط مواد بتن مورد استفاده قرار می گیرند نیز بهتر است دمای پایینی داشته باشند که مجموعا پس از اختلاط، مواد بتن دمای کمتری از حالت معمول داشته و سرعت تبخیر رطوبت کاهش یابد.
4- خنک کردن سطح بتن پس از بتن ریزی
پس از این که عملیات بتن ریزی انجام شد نیز بهتر است تدابیری اندیشیده شود که دمای بتن تا حد ممکن کاهش یابد تا فرایند تبخیر در هوای گرم با سرعت کمتر انجام شود. این کار به این دلیل انجام می شود که در هوای گرم تبخیر رطوبت با سرعت بیشتر از حد معمول و رایج انجام می شود و عمل آوری بتن به دلیل گرمای بالا و افزایش سرعت تبخیر به درستی انجام نخواهد شد. از این رو لازم است تدابیری اندیشیده شود تا این سرعت هر چه بیشتر در حد نرمال صورت بگیرد.
روش های خنک کردن سطح بتن پس از بتن ریزی در هوای گرم سال
خنک کردن با روش آب پاششی
اولین و بهترین روش خنک کردن سطح بتن به روش پاشش آب بر سطح بتن ریزی شده است. این کار دمای بتن را کاهش می دهد و به حفظ رطوبت آن در دمای بالا کمک می کند. البته این روش باید به شکل اصولی و در زمان مناسب انجام شود.
خنک کردن به روش پوشش خنک
یکی دیگر از روش هایی که می توان برای کاهش دمای بتن و سرعت تبخیر رطوبت آن به کار برد، استفاده از یک پوشش مرطوب و خنک بر سطح بتن ریزی شده است. در این روش از پوشش های جذب کننده رطوبت استفاده می شود.
عایق کاری بتن
در مناطقی که دمای هوای به شکل غیر معمول بالا باشد و گرمای هوا سرعت تبخیر رطوبت را بیش از حد افزایش دهد، اجرای 2 روش فوق ممکن است منطقی نباشد و به لحاظ عملی تغییر واضحی ایجاد نکند. بنابراین استفاده از روش عایق کاری سطح بتن با پوشش های پلیمری و پلاستیکی که عایق دما و حرارت هستند، می تواند سرعت این تبخیر را کاهش دهد. به این ترتیب می توان کار عمل آوری بتن در هوای گرم را نیز کنترل کرد و به سرعت مناسب رساند.
روش بتن ریزی سقف در تابستان
در ساخت یک سازه می توان از روش های مختلفی برای قالب بندی سقف و اجرای آن استفاده کرد. برای مثال ممکن است شما از قالب های بتن، سقف تیرچه بلوک، سقف یوبوت، سقف کامپوزیت یا سایر روش های دیگر برای اجرای سقف استفاده کنید. روش عمل آوری بتن در هوای گرم می تواند در زمان باز کردن قالب ها و خشک شدن و شکل گیری بتن تاثیر گذار باشد. برای مثال اگر از روش تیرچه بلوک برای قالب بندی سقف استفاده می شود، این روش بتن ریزی می تواند در زمان بازکردن قالب تیرچه بلوک تاثیرگذار باشد.
عمل آوری بتن در شرایط هوای گرم و در مناطق گرمسیر، کار دشواری است؛ زیرا سرعت تبخیر رطوبت بتن که برای شکل گیری و سخت و مستحکم شدن بتن لازم و ضروری است را افزایش می دهد. به این ترتیب باید تدابیری اندیشیده شود که فرایند عمل آوری بتن در هوای گرم و در فصل تابستان که پروژه های عمرانی بسیاری اجرا می شوند، به درستی انجام شود. به این ترتیب می توان از استحکام بتن پس از بتن ریزی سقف و سایر بخش های سازه اطمینان حاصل کرد و احتمال ترک خوردگی و شکنندگی بتن را به حداقل رساند.