به گفته مهرداد فلاح اوریمی رایزن بازرگانی ایران در عمان صادرات کالا به عمان طی دو ماهه نخست سال ۱۴۰۱ به ۲۰۳ میلیون دلار رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۲۶ درصد از نظر ارزشی افزایش داشته است.
صادرات به عمان در فروردین ماه امسال هم 176هزار و 203تن به کالا به ارزش 74میلیون و 390هزار و 296دلار که بود که نسبت به فروردین سال قبل با وجود کاهش 7درصدی در وزن رشد 103درصدی در ارزش داشته است. واردات از عمان هم در فروردین امسال 41هزار و 328تن کالا به ارزش 36میلیون و 773هزار و 866دلار بود که نسبت به مدت مشابه رشد 29درصدی در وزن و 143درصدی در ارزش داشته است.
طبق امارهای منتشره ، در سال ۱۴۰۰ نیز تجارت غیر نفتی ایران با کشور عمان چهار میلیون و ۱۹۰ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۳۳۵ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار بود که نسبت به سال قبل از آن ۲۷ درصد در وزن و ۵۳ درصد در ارزش افزایش داشته است. سهم صادرات ایران به عمان از این میزان تجارت دو میلیون و ۲۸۳ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۷۱۶ میلیون دلار بود که با رشد ۱۴ درصدی در وزن و ۶۳ درصدی در ارزش همراه بوده است.
واردات ایران از عمان هم یک میلیون و ۹۰۷ هزار تن کالا به ارزش ۶۱۹ میلیون و ۵۰۰هزار دلار بود که ۴۹ درصد در وزن و ۴۳ درصد در ارزش افزایش داشته است. این امارها نشان می دهد که با گذشت زمان روند افزایشی مبادلات میان دو کشور سرعت و شتاب بیشتری به خود می گیرد. در عین حال ،آمارهای موجود ازافت و خیزمبادلات تجاری بین دو کشور حکایت دارد که رسیدن به ثبات و پایداری را ضرورت می بخشد. برای مثال در سال 1397حجم تجارت ایران و عمان یک میلیارد و ۱۶۷ میلیون دلاربود که در 1398 به 694 میلیون دلار تنزل یافت و سپس در سال 1399 به 872 میلیون دلار ارتقاء یافت.
عمان با جمعیتی بالغ بر ۵ میلیون نفر24 میلیارد دلار در سال واردات دارد که سهم ایران از این بازار کمتر از دو درصد و حدود ۱.۸ درصد است وبا توجه به زیرساخت های فراهم شده میان دو کشور مثل ثبت شرکت، حذف ویزا و صدور ویزا در مبادی ورودی، افزایش خطوط حمل دریایی و هوایی مستقیم بین ایران و عمان امکان افزایش حجم روابط اقتصادی فیما بین، تا سقف پنج میلیارد دلار فراهم شده است.
قرار است، یک خط دریایی مستقیم میان ایران و عمان از طریق بندر چابهار در زمینه مسافری و باری ایجاد شود. این کشور دارای مناطق آزاد تجاری است و ایران می تواند به صورت ایستگاهی از این کشور استفاده کند؛ یعنی، پایگاه خوبی برای ارتباط ایران با سایر کشورهای دنیاست. عمان دارای بنادر زیادی از جمله سلطان قابوس در مسقط، صلاله است.
یکی از زیر ساخت های لازم برای توسعه مناسبات و افزایش مبادلات، توسعه خطوط مواصلاتی میان دو کشور است و به همین منظور در جریان سفراقای رئیسی بر حفظ و تقویت حمل و نقل دریایی میان بندرعباس و بندر السویق عمان و برقراری خط مسافری دریایی میان چابهار و مسقط و همچنین تسهیل تردد و حل مشکلات موجود در بنادر صلاحه و صحار عمان برای تردد کشتی های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران توافق شد.
در بخش هوایی نیز دو طرف بر متنوع سازی ناوگان حمل ونقل هوایی جمهوری اسلامی ایران در مسیر عمان و همچنین برقراری خط پروازی میان مسقط - رامسر و برقراری خط حمل و نقل ترکیبی دریایی- جاده ای میان ایران و عمان و همچنین الحاق عمان به موافقتنامه ترانزیتی سه جانبه چابهار بین ایران، هند و افغانستان توافق شد.
از دیگر حوزه های روابط و همکاری میان تهران مسقط بخش انرژی است که در جریان سفر اقای رئیسی توافقات جدیدی صورت گرفت.
با سفرسید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان به عمان افق های جدید در توسعه روابط و همکاری ها میان دو کشور گشورده شده است. سید ابراهیم رئیسی در دوم خرداد ۱۴۰۱ برابر با ۲۳ می ۲۰۲۲ به دعوت هیثم بن طارق آل سعید به عمان سفر کرد.درجریان این سفر۱۲ سند همکاری میان دو کشور ایران و عمان در حوزه‌های انرژی، سیاسی، حمل و نقل، همکاری‌های دیپلماتیک، روابط تجاری و اقتصادی، علمی، محیط زیست و ورزشی به امضا رسید .
این اسناد که در حوزه های انرژی، سیاسی، حمل و نقل، همکاری های دیپلماتیک، روابط تجاری و اقتصادی، علمی، محیط زیست و ورزشی است توسط وزرای امور خارجه، صنعت، معدن و تجارت، نفت، راه و شهرسازی و رئیس سازمان توسعه تجارت کشورمان و همتایان عمانی آنها به امضا رسید. توسعه میدان مشترک نفتی هنگام، صادرات خدمات فنی و مهندسی، صادرات مواد پتروشیمی و فرآورده های نفتی و احیای مذاکرات درباره احداث خط لوله انتقال گاز ایران به عمان از جمله بخش های مهم به شمارمی رود.
توسعه یکپارچه میدان مشترک؛ فتح بابی در توسعه صیانتی میادین نفتی است. شیوه بهره برداری یکپارچه و مشترک برای ایران با ۲۸ میدان نفتی مشترک، به شدت بهینه و صیانتی است و در صورتی که توافقنامه با عمان موفقیت آمیز باشد، میتوان آن را آغازی بر بکارگیری این شیوه در سایر میادین گذاشت.
دو کشورهمچنین می توانند در عرصه گردشگری همکاریشان را افزایش دهند زیرا فرصت های زیادی برای اجرای طرح های گردشگری بین مسقط و تهران وجود دارد.ایران و عمان در بعد جغرافیایی بسیار نزدیک هم هستند و ارتباطات تاریخی و منافع مشترک زیادی دارند. براین اساس،گردشگری از جمله بخش هایی است که می توان روی آن سرمایه گذاری کرد.
ایران مناطق مهم طبیعی، باستانی و تاریخی با تنوع آب و هوایی دارد که می تواند به توسعه همکاری های گردشگری کمک کند.سلطان نشین عمان هم تنوع زیادی ازجمله در زمینه کوه و دشت و صحرا دارد و می توان از این امکانات در قالب طرح های مشترک استفاده و به یکی از منابع مهم درآمد دو کشور تبدیل کرد.ورود جدی و فعال روابط و همکاری های ایران وعمان به عرصه های اقتصادی وتجاری بدین مفهوم است که دو کشور در عرصه های سیاسی، منطقه ای و امنیتی همکاری های سازنده ای را طی سال های گذشته تجربه کرده و به اثبات رسانده اند و اکنون می خواهند ان را به پشتوانه ای برای توسعه مناسبات اقتصادی وتجاری قرار دهند.
هر دو طرف از انگیزه قوی در این زمینه برخوردار هستند و در این راستا دولت اقای رئیسی توسعه مناسبات با همسایگان را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است که عمان با توجه به عملکرد گذشته خود از جایگاه مهمی در نزد ایران برخوردار است وعمان هم بعد از احراز هیثم بن طارق آل سعید به مقام پادشاهی تقویت جایگاه اقتصادی این کشور را در اولویت و دستورکار قرار داده است و نمی خواهداز دیگر امیران جوان در امارات، عربستان و قطر عقب بماند.
احمد کاظم زاده
