با توجه به اینکه گفت وگوهای دور هشتم همچنان ادامه دارد فعلا برنامه ای برای برگزاری کمیسیون مشترک وجود ندارد، اما رایزنی ها در بخش های مختلف بصورت دو و چند جانبه پیگیری می شود.
ایران تاکنون با حسن نیت و در بالاترین سطح از همکاری برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تلاش کرده است. در روزهای گذشته نیز هیأت ایرانی با انعطاف و جدیت لازم مباحث مربوط به دستور کار مذاکرات را پیش برده است، اما طرف مقابل با رویکردی که جدیت آنها را در دستیابی به توافق زیر سوال میبرد، از انعطاف و تعامل لازم برای بحث در مورد تحریمها خودداری کرده است.
«میخائیل اولیانوف» مذاکره کننده ارشد روسیه در مذاکرات وین روز سه شنبه در گفت و گو با شبکه العربیه با اشاره به اینکه که تحریم های آمریکا علیه ایران همچنان مانعی در مذاکرات است، افزود: "از ابراز تردید طرف های غربی نسبت به جدی بودن ایران در مذاکرات، تعجب می کنم."
از سال 2018 که آمریکا از توافق هستهای خارج شد و اجرای تعهدات برجامی از سوی تروئیکای اروپایی مورد بیاعتنایی واقع شد؛ ایران مطالبه ای فراتر از برجام مطرح نکرده و درعین حال هیچ تعهدی نیز فراتر از برجام را نمیپذیرد. در تمام این سال ها به واسطه کارشکنی های آمریکا، برجام در بخش اعظم عمر خود از منظر اقتصادی برای ایران به پوستهای توخالی تبدیل شد، در حالیکه طرف های اروپایی با وعده های توخالی ایران را به پایبندی یکطرفه به برجام توصیه میکردند.
به نظر میرسد، در این مرحله از مذاکرات نیز نماینده آمریکا در تلاش است تا با رهبری یک کارزار فشار رسانهای و راهاندازی بازی مقصرنمایی، هیأت ایرانی را برای عقبنشینی از مواضع خود و چشمپوشی از حقوق مردم ایران تحت فشار قرار دهد.
در حالی که مذاکرات در روزهای گذشته روندی رو به جلو یافته و دیدگاههای طرفین در خصوص نحوه ادامه کار و کاهش اختلافات به هم نزدیک شده بود، دیپلماتهای ارشد سه کشور اروپایی پس از دیدار با نماینده آمریکا رویکردی متفاوت اتخاذ کرده و بار دیگر به اتهامزنی رسانهای علیه ایران روی آوردند.
این نوسان ها نشان می دهد طرف های مقابل به جای آنکه گام مثبتی برای جبران گذشته بردارند، به نمایندگی از آمریکا عملا در حوزه تحریمها چیزی کمتر از برجام ارائه کرده و در موضوع هستهای چیزی بیش از برجام طلب نمودهاند که همین موضوع پیشرفت گفتوگوها را با چالش روبرو کرده است.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیرامورخارجه ایران دوم دی ماه در کنفرانس مطبوعاتی با انتقاد از موضع برخی از کشورهای اروپایی به طور مشخص فرانسه، مشکل دیگرمذاکرات را نداشتن ابتکار جدید از سوی اروپا دانست.
تأکید هیأت ایرانی این بوده است که حاضر نیست چیزی کمتر از برجام را بپذیرد، چنانکه در حوزه تحریمی نیز چیزی فراتر از برجام طلب نکرده است. فضا سازی ها با شروع دور هشتم مذاکرات وین اما نشان می دهد طرفهای غربی سعی دارند با گروگان گرفتن موضوعات تحریمی و وقت کشی در مذاکرات هیات ایرانی را تحت فشار قرار دهند.
چنین محاسبه ای از اساس غلط است و صرفا عدم حسن نیت و جدیت طرف مقابل در گفت وگوها را اثبات میکند. با توجه به رویکردهای متغیر و مواضع ناپایدار در دیدگاه ها ومواضع طرف های مذاکره پیشرفت درگفت وگوها به حسن نیت طرف مقابل بستگی دارد.
ایران، پیشتر به طرف مقابل هشدار داده است که رویکردهای منفی و کارشکنانه میتواند دستیابی به توافق را با مانع جدی روبرو کند. این نکته را نیز باید یادآور شد که صبر ایران در برابر اتهامزنیهای علنی و کشیدن مذاکره به سطح رسانهها نامحدود نیست.
نویسنده: جمشید امین زاده
117