با این حال با وقوع بحران اوکراین در سال 2014 و پس از آن یعنی ظرف پنج سال گذشته، روند روابط مسکو و واشنگتن مسیری نزولی را طی کرده و روند اختلافات بین دو طرف و اعمال تحریم ها علیه مسکو شتاب گرفته است.
«مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا روز سه شنبه به سوچی در ساحل دریای سیاه رفت و با مقامات ارشد روسیه یعنی «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه و «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری این کشور مذاکره کرد.
هدف پمپئو این بود که در زمینه مسائل مورد اختلاف بین آمریکا و روسیه رایزنی کرده و نقاط اشتراکی برای کاهش اختلافات بیابد.
در این‌باره پمپئو گفت: "این درست نیست که گفته شود ما در تمام عرصه‌ها رقیب هم هستیم. امیدوارم بتوانیم عرصه‌هایی را پیدا کنیم که اشتراک منافع وجود داشته باشد فکر می‌کنم در موضوع کنترل تسلیحات و منع اشاعه هسته‌ای، مناقشه‌های منطقه‌ای و تروریسم نیز می‌توانیم به تفاهم دست یابیم."
رویکرد خصمانه واشنگتن در قبال مسکو
به رغم اعلام آمادگی ظاهری پمپئو و تاکید بر زمینه های همکاری روسیه و آمریکا، اما رویکرد واشنگتن در قبال مسکو در سال های اخیر صرفا مبتنی بر دشمنی فزاینده و اعمال فشارهای همه جانبه بوده است.
منافع متعارض این دو قدرت بین المللی در زمینه مسائلی مانند توانمندی هسته ای، مساله انرژی و حوزه های نفوذ در شرق اروپا، غرب آسیا و آمریکای لاتین موجب شده تا واشنگتن در اسناد بالا دستی خود مانند استراتژی امنیت ملی، استراتژی دفاع ملی و دکترین جدید هسته ای آمریکا، همواره از روسیه به مثابه بزرگترین تهدید علیه آمریکا و نیز تهدید هسته ای شماره یک یاد کند. اقدامات خصمانه واشنگتن علیه مسکو، از سوی روسیه بی پاسخ نمانده است.
در عین حال مساله دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری 2016آمریکا موجب شد تا از اوت 2017 تحریم های بی سابقه علیه روسیه در قالب قانون «کاتسا» اعمال شود و دولت ترامپ به همین بهانه اکنون مانع گسترش روابط اقتصادی روسیه و اروپا بوده و از جمله با راه اندازی خط لوله گازی «نورد استریم -2» که باعث افزایش صادرات گازی روسیه به اروپا می شود، بشدت مخالفت می ورزد.
پوتین در دیدار با پمپئو به بهانه تحریم های کاتسا علیه روسیه اشاره کرده و گفت: "گزارش رابرت مولر (بازرس پرونده دخالت ادعایی روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا) وجود هرگونه توطئه و تبانی بین دولت ترامپ و روسیه را رد کرده است."
حمایت مسکو از بهبود روابط دو جانبه با آمریکا
به رغم اختلافات فراوان اما مسکو همواره از بهبود روابط دو جانبه حمایت کرده است. در این راستا، سرگئی لاوروف، در دیدار با پمپئو در سوچی اعلام کرد: "زمان ایجاد ساختار جدید برای روابط دوجانبه بین روسیه و آمریکا فرا رسیده است و ما آماده هستیم."
وزیر خارجه آمریکا نیز مدعی شده «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا علی‌رغم وجود برخی اختلافات به بهبود روابط با روسیه پایبند است. به گفته پمپئو، امیدواریم تلاش‌های مشترک به ثبات روابط روسیه و آمریکا بیانجامد.
اما روسها اعلام کردند که هیچ پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است. در واقع بدون وجود زمینه مشترک و مورد توافق برای پیشبرد گفتگوها، مذاکرات به جایی نخواهد رسید.
به گفته «یوری اوشاکوف» مشاور رئیس جمهور روسیه، در گفتگو‌های ولادیمیر پوتین و مایک پمپئو هیچ پیشرفتی وجود نداشت، اما آمریکا آن را رویکردی سازنده نشان داد.
بدین ترتیب باید انتظار داشت که اختلافات واشنگتن و مسکو هم چنان درباره مسائل مختلف از جمله مساله توافق هسته ای برجام ادامه یابد. مسکو معتقد است که آمریکا مقصر اصلی وضعیت کنونی برجام است و بر حق ایران در زمینه اعلام کاهش اجرای برخی مفاد این توافق تاکید کرده است.
لاوروف با اشاره به برجام گفت: "روسیه و آمریکا اختلافات زیادی در این زمینه دارند." وی به اقدامات آمریکا علیه ایران اشاره کرد و آن را باعث بروز تنش در منطقه خواند و افزود: "خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و تحریم خرید نفت ایران باعث افزایش مناقشه شده است."
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
133/116
بیشتر بخوانید:
رایزنی‌های برجامی پوتین و پمپئو در سوچی
