در انتخابات عراق حدود 25 میلیون واجد شرایط رای دادن بودند که حدود 21 میلیون نفر که کارت بیومتریک مدتدار و نیز کسانی که کارت انتخاباتی کوتاهمدت در اختیار داشتند می توانستند در آن شرکت کنند.
بنابر اعلام کمیساریای انتخابات عراق، 789 نامزد عراقی به عنوان مستقل، 959 نامزد در قالب ائتلافها و 1501 نفر در فهرستهای حزبی در این انتخابات برای دستیابی به 329 کرسی پارلمانی رقابت کردند.
سه موضوع امنیت، تقلب و مشارکت در این انتخابات مورد توجه جدی قرار گرفت:
عراق در مقایسه با سالهای گذشته وضعیت امنیتی به مراتب بهتری دارد. با این حال، یکی از مهمترین چالشهای پیش روی انتخابات، موضوع تامین امنیت آن با توجه به ادامه تحرکات گروههای تروریستی تکفیری به ویژه در مناطق مرزی با سوریه بود. به همین دلیل، 250 هزار نیروی امنیتی و پلیس مسئولیت تأمین امنیت این دوره از انتخابات را برعهده گرفتند. رصد تحولات روز انتخابات نشان میدهد انتخابات با امنیت بالایی برگزار شد و این یکی از موفقیتهای عراق در این انتخابات پارلمانی است.
موضوع دیگر نیز نگرانی درباره احتمال تقلب در انتخابات زودهنگام پارلمانی عراق است. شمار زیادی از گروهها و نامزدهای مستقل در این خصوص ابراز نگرانی کردند.
«ندی شاکر» نماینده پارلمان عراق در این زمینه گفت: "نگرانی بابت تقلب در انتخابات وجود دارد. احزاب پرنفوذ پول زیادی دارند که از آن برای خریدن رای از طریق دادن هدایا یا به هر نحو دیگر استفاده میکنند."
اقدامهای برخی افراد برای تقلب در انتخابات از مدتها قبل آغاز شد. دفتر «مصطفی الکاظمی» نخستوزیر عراق در آخرین روز اوت گذشته در بیانیهای از ناکام گذاشتن تلاش برای تقلب در انتخابات پارلمانی از طریق اعمال فشار بر کارمندان کمیسیون عالی مستقل انتخابات به واسطه شبکه تامین مالی آن و حمایت آن از شخصیتهای سیاسی و پارلمانی کنونی و سابق خبر داد.
با افزایش نگرانیها درباره احتمال تقلب در انتخابات، مصطفی الکاظمی در ماه گذشته میلادی اعلام کرد: "برای ممانعت از وجود تقلب در انتخابات، اقدامات شدید امنیتی وضع شده است." وی گفت: "تمامی اقدامات لازم در مورد انتخابات به ویژه تامین امنیت آن و حفاظت از شفافیت آن با نظارت سازمان ملل تدارک دیده شده است."
در واقع، دولت عراق برای کاستن از نگرانیها درباره تقلب، راهکار نظارت بینالمللی را اتخاذ کرد. بر همین اساس نیز مطابق گزارشها، بیش از هزار ناظر بینالمللی بر انتخابات پارلمانی عراق نظارت کردند. با این حال، این راهکار نیز نمیتواند رفع کننده نگرانیها درباره احتمال تقلب در انتخابات پارلمانی عراق باشد و هنوز برخی گروهها دغدغههای جدی در این خصوص دارند.
یکی دیگر از موضوعات مهم درباره انتخابات، مسئله مشارکت مردم است. نگرانیهای جدی وجود داشت که مشارکت در این دوره از انتخابات مانند انتخابات دوره گذشته پایین باشد و بیش از نیمی از واجدان شرایط در انتخابات شرکت نکنند.
بر همین اساس، آیت الله سیستانی در بیانیهای بر لزوم مشارکت مردم در انتخابات تاکید کردند. گزارشهای میدانی حاکی از این است که پس از بیانیه مرجعیت عالی عراق، میزان تمایل مردم برای مشارکت در انتخابات افزایش داشته است.
«نبیل العزاوی» مدیر مرکز مطالعات راهبردی «المستقبل» عنوان کرد: "دو گروه در تغییر معادله انتخابات اهمیت دارند، یکی کسانی که دچار تردید هستند و دیگری کسانی که انتخابات را تحریم کردهاند. این دو دسته 45 درصد افراد واجد شرایط را تشکیل میدهند. با بیانیه مرجعیت این دو گروه فعال شدهاند."
با وجود افزایش تمایل برای مشارکت، مقامات عراقی با سخنان خود مردم را به مشارکت بیشتر دعوت کردند، زیرا نگران بودند که نارضایتی مردم از وضعیت اقتصادی و اجتماعی سبب یاس و ناامیدی آنها از نظام سیاسی و در نتیجه مشارکت نکردن بخش زیادی از جامعه در انتخابات پارلمانی شود.
نویسنده: سید رضی عمادی
117