پس از فوت «حافظ اسد» در سال ۲۰۰۰ میلادی، «بشار اسد» پسر وی قدرت را در اختیار گرفت. بشار اسد، برای مدت ۲۴ سال قدرت را در سوریه در اختیار داشت و به طور کلی خاندان اسد نیز جمعاً ۵۴ سال قدرت را در این کشور در اختیار داشتند. با سقوط بشار اسد عملاً به دوران قدرت خاندان اسد در سوریه پایان داده شد.
علل داخلی و خارجی متعددی درباره سقوط بشار اسد وجود دارد، اما علل داخلی اهمیت بیشتری دارد:
یکی از مهمترین دلایل سقوط حکومت بشار اسد در سوریه شدت گرفتن مشکلات اقتصادی این کشور و تاثیرگذاری آن بر حمایت مردم از حکومت بود. در پی جنگ هفت ساله با تروریست ها و از بین رفتن زیرساخت‌های سوریه و همچنین از بین رفتن منابع درآمدی آن و وضع تحریم سزار از سوی دولت آمریکا علیه سوریه، مشکلات اقتصادی این کشور به شدت افزایش پیدا کرد.
تورم بی‌سابقه و سخت شدن زندگی بر مردم، تاب آوری آنها را در مقابل مشکلات به شدت کاهش داد و سبب شد که نظام بشار اسد عملاً پشتوانه مردمی خود را از دست دهد.
دومین عامل مهمی که در سقوط نظام سوریه نقش آفرینی کرد موقعیت ارتش در سوریه است. ارتش سوریه در سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ حمایت قاطعی از تمامیت ارضی این کشور به عمل آورد و در مبارزه با تروریست‌ها نقش پررنگی داشت. با این حال ارتش سوریه در دور جدید تحرکات گروه‌های معارض در مقابل آنها ایستادگی نکرد و اراده‌ای برای دفاع در مقابل این گروه‌ها نداشت.
مشکلات اقتصادی بر ارتش سوریه نیز اثر گذاشت و حقوق کم آنها در مقابل تورم بالا، سبب شد تغییر حکومت برای آنها اهمیت نداشته باشد.
«عبدالرضا فرجی راد» استاد ژئوپولیتیک در این خصوص عنوان می‌کند: "مخالفان سوری به سرعت توانستند از ادلب به حلب برسند و سپس شهر‌های دیگر را به سمت جنوب سوریه یکی پس از دیگری تصرف کردند که البته عدم تحرک ارتش سوریه در قبال این مخالفان عامل مهمی در این پیشروی بود."
تورم وحشتناک و افسار گسیخته در سوریه موجب شد تا حتی نظامیان عزمی برای مقابله با مخالفان مسلح نداشته باشند؛ چراکه حقوق نظامیان هم به صورت مرتب پرداخت نشده یا اینکه تورم به حدی بالا بوده که اساساً آنها هم با مشکلات متعددی روبه‌رو بودند.
سومین عامل مهم داخلی در سقوط حکومت بشار اسد در سوریه این بود که بشار اسد پس از شکست تروریست‌ها در سال ۲۰۱۷ و طی ۷ سال گذشته عملاً تلاشی برای انجام اصلاحات در ساختار قدرت سوریه انجام نداد و همچنان گروه های منتقد و گروه های مخالف نظام این کشور به دور از قدرت باقی ماندند. همین موضوع نیز سبب شد که گروه‌های مخالف طی ماه‌های گذشته با گروه های تروریستی دست به دست هم داده و اتحادی علیه نظام سوریه شکل دهند و در جهت براندازی حکومت اسد در سوریه اقدام کنند.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
سیما مشتاقان
