«پیر اسکی»1 در مقاله ای در روزنامه فرانسوی «لو نوول ابسرواتور»، هفته آینده را به دلیل حضور رئیس جمهوری آمریکا در اجلاس سران ناتو و دیدار وی با همتای روسی اش، هفته ای پرخطر برای نظم جهانی توصیف کرد. پیر اسکی در مقاله خود نوشت: هفته جاری بر جهانی که ما در آن زندگی می کنیم، تاثیر گذار خواهد بود.
دونالد ترامپ در هفته جاری دو دیدار مهم در دستور کار خود دارد. به دلیل غیرقابل پیش بینی بودن ترامپ، جهان بعد از عبور بی خطر در این چند روز، نفس راحتی خواهد کشید. دونالد ترامپ در اولین قرار خود راهی اجلاس سران ناتو، ائتلافی که آمریکا بی هیچ چون و چرایی در راس آن قرار گرفته، خواهد شد. اجلاس سران ناتو، معمولا به دلیل برقراری صلح و آرامش نسبی در جهان، به ندرت در فضایی پرالتهاب برگزار شده است. اما این اجلاس احتمالا توفانی خواهد بود.
اجلاس سران گروه 7 که در کانادا برگزار شد، فاجعه بار بود و دونالد ترامپ در اجلاس سران ناتو که در روزهای 11 و 12 ماه ژوئیه در بروکسل برگزار می شود، با همان چهره هایی که در گروه هفت ملاقات کرده بود، روبرو خواهد شد. سران کشورهای عضو ناتو و در راس آن ها آلمان هنوز به تعهدات سال 2014 خود مبنی بر افزایش بودجه نظامی – 2 درصد تولید ناخالص ملی – عمل نکرده اند و امروز کسی نمی داند که دونالد ترامپ با همتایان خود چطور روبرو خواهد شد و چطور – به روش خود – به آن ها درس خواهد داد.
دونالد ترامپ در پیام های توییتری خود بارها به جاستین ترودو نخست وزیر کانادا توهین کرد و بارها آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان را تحقیر نمود. وی عملا از راست گرایان اردوگاه راست آلمان خواستار سرنگونی آنگلا مرکل شده بود. در اجلاس سران ناتو در بروکسل کسی اهانت ها و اقدامات ترامپ را فراموش نکرده است. البته گرچه امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه تا به امروز از رفتارهای خشونت بار دونالد ترامپ در امان مانده، اما به نظر می رسد که دوران این مصونیت نیز به سر آمده است.
دومین برنامه ترامپ در هفته جاری دیدار وی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه است. این دیدار که در 16 ماه ژوئیه در هلسینکی برگزار خواهد شد، با دلایلی کاملا متفاوت هراس انگیز است. این اولین دیدار سران دو کشور قلمداد می شود. دیدار سران روسیه و آمریکا در حالی برگزار می شود که سیاست های دونالد ترامپ در قبال روسیه به ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین کاملا مبهم بوده و آمریکایی ها در حال تحقیق در خصوص نقش روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 هستند.
اروپایی ها برای چند روز تصور می کردند که دونالد ترامپ الحاق کریمه به روسیه را به رسمیت خواهد شناخت، اما بعد با اظهارات مبهم رئیس جمهوری آمریکا مواجه شدند. چندی بعد از اظهارات ترامپ، انکار به رسمیت شناخته شدن الحاق کریمه به روسیه، اروپایی ها و به ویژه کشورهایی مثل لهستان و کشورهای حوزه دریای بالتیک را مطمئن کرد. اما به هر حال تردیدها نسبت به برنامه واقعی ترامپ و بی اعتمادی متحدان آمریکا به رئیس جمهوری این کشور همچنان پابرجاست.
اصول توازن قوا
همه بر این باور بودند که سیاستمداران باتجربه در دولت ترامپ به ویژه ژنرال ها، موفق به کنترل وی شده اند. اما حقیقت این است که ترامپ همچنان خط مشی خود را دنبال می کند و همین مسئله دلیل اصلی این نگرانی عمومی پیش از اجلاس سران ناتو و اجلاس سران روسیه – آمریکا است.
دونالد ترامپ از ابتدای سال جاری به طور سازمان یافته ای بنیان های اداره امور جهانی را مختل کرده و ما را وارد دنیای دیگری کرده است. وی کار خود را با دستاوردهای برجای مانده از دوران باراک اوباما آغاز کرد: پیمان آب و هوایی پاریس و توافقنامه هسته ای ایران.
دونالد ترامپ آمریکا را به طور کامل از یونسکو و کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل خارج کرد. وی اعلام کرد که قصد دارد آمریکا را از سازمان تجارت جهانی نیز خارج کند و روندی را آغاز کرد که ممکن است به بروز جنگ تجاری سراسری علیه چین دومین قدرت اقتصادی جهان، علیه متحدان اروپایی اش و همسایگانش مکزیک و کانادا منتهی شود. به تمامی این اقدامات؛ انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بین المقدس که نقض تمامی قطعنامه های سازمان ملل و به سخره گرفتن فلسطینی ها و همه جهانیان قلمداد می شود را نیز باید افزود.
اظهارات مستقیم ترامپ و یا اخباری که از کاخ سفید به بیرون درز کرده ، همگی از نگاه تحقیر آمیز رئیس جمهوری آمریکا به اتحادیه اروپا حکایت دارد. وی تاکید کرد که وجود اتحادیه اروپا به زیان آمریکا است، در حالی که این نهاد اروپایی در جریان جنگ سرد در دهه 50 با هدف تامین منافع آمریکا ایجاد شده بود.
دونالد ترامپ به ناتو نیز اهمیتی نمی دهد. البته فقط تامین بودجه دلیل این بی توجهی نیست. ترامپ فقط به قدرت احترام می گذارد و اروپایی ها که از سال های 70 زیر چتر آمریکا قرار گرفته اند، قدرت چندانی از خود بروز نداده اند.
البته نباید هر آن چه که در مورد پوچ بودن اقدامات ترامپ گفته می شود را پذیرفت. انتقاد دونالد ترامپ از اعضای ناتو به دلیل آن که به تعهدات شان مالی شان عمل نکرده اند، درست است. اکثر اروپایی ها به جز چند کشور برای تامین امنیت شان روی آمریکایی ها حساب کرده اند. حتی فرانسه که قصد دارد جایگاه نظامی خود را حفظ کند، تا پایان دوران ریاست جمهوری مکرون به تعهدات مالی خود عمل نخواهد کرد.
انتقادهای ترامپ در خصوص سیاست تجاری چین نیز درست است. عملکرد چین در زمینه بازرگانی و سرمایه گذاری هر سال از سوی اتاق ها بازرگانی اروپا و آمریکا در چین مورد انتقاد قرار می گیرد.
اما حقیقت این است که ترامپ در هر دو مورد (انتقاد مرتبط با ناتو و بازرگانی)، به حل این مشکلات فکر نمی کند و اهداف دیگری در سر دارد. رئیس جمهوری آمریکا قصد یکسان سازی موازنه قدرت بین متحدان آمریکا – که وی آن ها را متحد قلمداد نمی کند - و رقبای این کشور را دارد.
خداحافظ "دنیای دیروز"
دونالد ترامپ از چند قطبی گرایی که امانوئل مکرون سال پیش پشت تریبون سازمان ملل و امسال در کنگره آمریکا با چنگ و دندان از آن دفاع کرد، نفرت دارد. ترامپ عاشق همان یکجانبه گرایی قدیمی است که در آن اولین قدرت نظامی و اقتصادی جهان تصور می کند که می تواند پیروز شود.
در دنیای ترامپ، جایی برای عقد قراردادهای نابرابر در پی چانه زنی های دیپلماتیک و مصالحه الزامی نیست. دنیای متبوع ترامپ، یک دنیای دوجانبه است، البته فقط به خواسته آمریکا.
یکجانبه گرایی، ملی گرایی، فرهنگ حاکم قدرتمند در راس حکومتی قدرتمند، امروز به ارزشی فزاینده و ارزشی در دمکراسی لیبرالی مبدل شده است. دونالد ترامپ، برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری که با مشت آهنین و دمکراسی حداقلی روسیه را اداره می کند، بیشتر از آنگلا مرکل کشیش زاده که رهبری اولین قدرت اقتصادی اروپا را اداره می کند و به ارزش هایی که برجای مانده از پیشینیان پایبند است، احترام می گذارد.
اتحادیه اروپا می داند که از شرق تا غرب، دوستانش آرزوی مرگش را دارند. این وضع برای اروپایی هایی که در تمامی فراز نشیب های تاریخی از دوران ژنرال دو گل گرفته تا حمله به عراق، همیشه منتظر رهبری آمریکا بوده اند، شوکه کننده است. این شوک حتی از متزلزل شدن اروپا - در پی به قدرت رسیدن ملی گرایان، راست افراطی و عوامفریبان - غم انگیز تر است. اتریش و دولت ائتلافی این کشور متشکل از راست و راست افراطی که ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را بر عهده گرفته، مصداق بارزی از آشفتگی حاکم بر اروپاست.
اجلاس سران ناتو و اجلاس سران دو کشور روسیه و آمریکا در چنین اوضاع متشنجی برگزار می شود.
سرنوشت جهان به یک یا دو اجلاس گره نمی خورد، اما این دو اجلاس مشخص خواهد کرد که : آیا ترامپ به سیاست های خود برای مختل کردن عملکرد دنیای دیروز ادامه می دهد؟
آیا خیال "مردان قدرتمند" برای ترامپ و پوتین مسلم خواهد شد؟
آیا اروپا برای سر بلند کردن و ساخت آینده خود، از توان، انرژی، جسارت و هماهنگی حداقلی برخوردار است؟
مترجم: علیرضا فراهانی
1- Pierre Haski
بیشتر بخوانید:
نشست سران ناتو در بحبوحه تنش میان دوسوی اقیانوس‌اطلس/ تحلیل
نامه تحکم‌‌آمیز ترامپ به برخی اعضای ناتو
تظاهرات در بروکسل علیه حضور ترامپ در نشست ناتو
منبع:
https://www.nouvelobs.com/monde/l-amerique-selon-trump/20180705.OBS9212/trump-a-l-otan-puis-avec-poutine-semaine-a-haut-risque-pour-l-ordre-mondial.html
