روزنامه لوریان لو ژور در مقاله ای به قلم توماس گیشار به بررسی ماجرای قتل جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول و دردسرهای این اقدام برای دولت دونالد ترامپ پرداخت.
این روزنامه لبنانی در پایگاه اینترنتی خود به زبان فرانسه نوشت: کنگره آمریکا در تب و تاب انتخابات میان دوره ای قرار دارد و دامنه ماجرای خاشقجی ممکن است در چنین شرایطی به این نهاد قانونگذاری کشیده شود.
واکنش مبهم و ضد و نقیض عربستان سعودی در قبال ماجرای خاشقجی از چند روز پیش نمایندگان کنگره آمریکا را عصبانی کرده است. نمایندگان کنگره دولت این کشور را به درپیش گرفتن دیپلماسی بی تحرکی (دیپلماسی صبر کنیم و ببینیم) متهم می کنند.
در آمریکا واکنش ها پس از اعتراف ریاض به مرگ خبرنگار سعودی در دوم اکتبر تشدید شده اند. شمار زیادی از سناتورها از جمله «داین فاینستاین»Dianne Feinstein خاطر نشان کردند که اگر کاخ سفید قصد واکنش ندارد، کنگره این کار را خواهد کرد.
چند روز پیش 27 نماینده پارلمان آمریکا در نامه ای به خالد بن سلمان سفیر عربستان سعودی در واشنگتن از وی خواستار تحقیقات مستقل در باره ناپدید شدن خبرنگار سعودی که ساکن آمریکا بود، شدند. نام دو نماینده جمهوریخواه نیز در بین امضا کنندگان نامه مشاهده می شود.
این در حالی است که اعضای حزب جمهوریخواهان از دیرباز از حامیان تحکیم رابطه تاریخی آمریکا با عربستان سعودی بوده اند.
شماری از سناتورهای این حزب از جمله «باب کورکر»Bob Corker برای زیر سوال بردن توانایی ضعیف دونالد ترامپ برای تحمیل مجازات به عربستان سعودی وارد عمل شدند. «مایک کافمن»Mike Coffman سناتور مردم ایالت کلرادو تا آن جا پیش رفت که خواستار فراخواندن سریع مقامات سفارت آمریکا در عربستان سعودی شد.
«لوریس هینتون» Lauric Henneton کارشناس مسایل سیاست آمریکا در گفت وگو با لوریان لو ژور خاطر نشان کرد، این تغییرات در روابط بیانگر تغییر مسیر ناگهانی جمهوریخواهان است.
کارشناس آمریکایی تاکید کرد که «جمهوریخواهان می خواهند به محمد بن سلمان نشان بدهند که چه کسی رئیس است.» «استیون منوچین» Steven Mnuchin وزیر خزانه داری آمریکا پنجشنبه گذشته اعلام کرد که در «داوس صحرا» گردهمایی اقتصادی در ریاض شرکت نخواهد کرد.
چنین تصمیمی بیانگر تغییر رویه جمهوریخواهان است. اما چرا؟ برای این که بهبود اوضاع اقتصادی آمریکا در ماه های اخیر با رونق گاز شیست (شل) در بازار همراه شد و همین مسئله از وابستگی آمریکا به عربستان سعودی در زمینه انرژی کاسته است.
فاصله گرفتن از دونالد ترامپ
برخی از سناتورهای جمهوریخواه پا را از این هم فراتر گذاشته و از ماجرای جمال خاشقجی برای فاصله گرفتن از دار و دسته دونالد ترامپ استفاده کرده اند.
«کیلی کوندیک» Kyle Kondik استاد دانشگاه ویرجینیا در این خصوص گفت: «در اردوگاه جمهوریخواهان گروهی وجود دارد که به انتقاد کردن از اقدامات ترامپ به ویژه از حمایت وی از حکومت های مستبد تمایل زیادی دارند.»
به گفته منابع مختلف در داخل حزب جمهوریخواهان ریشه این مخالفت ها به دیدار دو جانبه دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین در هلسینکی در ماه ژوئیه باز می گردد.
برخی از جمهوریخواهان نمی توانند تحقیر آمریکا از سوی رئیس جمهوری روسیه را تحمل کنند. سناتورهای آمریکایی که رفتار رئیس جمهوری آمریکا با رئیس جمهوری روسیه را زیادی آشتی جویانه قلمداد می کنند، هم اکنون خواستار مجازات عربستان سعودی در رابطه با ماجرای جمال خاشقجی هستند.
لوریس هینتون کارشناس مسایل سیاست آمریکا در این خصوص گفت: «ماجرای خاشقجی به غده ای چرکین و سرمنشاء تنش ها در راس حزب جمهوریخواهان مبدل شده است.»
اما کنگره تا کجا پیش خواهد رفت؟
«تد لیو»Ted Lieu نماینده دمکرات جمعه پیش با هدف توقف صادرات اسلحه به عربستان سعودی، طرحی پیشنهادی مرتبط با قانون صادرات سلاح را به کنگره ارائه کرد.
اما مادامی که دیپلماسی آمریکا دخالت عربستان سعودی در ماجرای ناپدید شدن و قتل خاشقجی را نپذیرد، امیدی به تصویب این قانون نیست. به هر ترتیب این لایحه برای تصویب از شانس کمی برخوردار است، اما «والتر جونز»Walter Jones نماینده جمهوریخواه آشکارا حمایت خود را از طرح پیشنهادی نماینده دمکرات اعلام کرد و افزود: «مالیات دهندگان آمریکایی نباید مجبور شوند به دادن سوبسید به این رژیم (عربستان سعودی) ادامه بدهند.»
دونالد ترامپ به رغم این انتقادها به توجیه نزدیکی خود با «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی ادامه می دهد.
تا پیش از این رئیس جمهوری آمریکا در زمینه مسایل حقوق بشری کمتر از متحد استراتژیکی خود در منطقه خلیج فارس انتقاد می کرد. اما در نهایت وی در روز یکشنبه مجبور شد از دروغ های مقامات رسمی عربستان سعودی در قبال ماجرای خاشقجی انتقاد کند. البته رئیس جمهوری آمریکا چندین بار بر اهمیت رابطه اقتصادی با ریاض که در جریان سفر سال گذشته خود به عربستان سعودی قرارداد تسلیحاتی به ارزش 110 میلیارد دلار امضا کرده بود، تاکید کرد.
«لیندسی گراهام»Lindsey Graham سناتور آمریکایی که به عنوان چهره ای نزدیک به دونالد ترامپ معروف است، لحن خود را علیه محمد بن سلمان تند کرده است. وی گفت: «عربستان سعودی یک کشور است و محمد بن سلمان یک انسان و من می خواهم بین این دو تفاوت قایل شوم.» وی در ادامه خاطر نشان کرد، مادامی که محمد بن سلمان در راس حکومت عربستان سعودی است، به این کشور سفر نخواهد کرد.
انتخابات میان دوره ای
درحالی که زورآزمایی در اردوگاه جمهوریخواهان شدت گرفته، دونالد ترامپ برای انتخابات میان دوره ای ناگزیر است روی حامیان انجیلی خود که به ماجرای خاشقجی توجه چندانی ندارند، حساب کند. «رای دهندگان انجیلی زمانی به مسایل مرتبط به سیاست های خارجی توجه می کنند که پای اسرائیل در خاورمیانه به میان آمده باشد.»
تلاش های عربستان سعودی برای نزدیک شدن به اسرائیل، ریاض را نزد رای دهندگان انجیلی محبوب کرده است.
در گزارش های فاکس نیوز و در اظهارات افرادی مثل «مارکو روبیو»Marco Rubio جمهوریخواه گفته می شود که اگر عربستان سعودی متحد استراتژیکی آمریکا نباشد، ایران تهدیدی جدی خواهد بود.
«الکسیس روپن»محقق دانشگاه کبک در مونترال کانادا در این خصوص گفت:«جمهوریخواهان می دانند که دونالد ترامپ در منطقه انتخاباتی اش به شدت محبوب است. در حالی که تا برگزاری انتخابات میان دوره ای سه ماه زمان باقی است و با توجه به این که کاری سخت پیش رو دارند، جمهوریخواهان تمایلی به انتقاد آشکار از ترامپ ندارند.» وی افزود: «نمایندگان جمهوریخواهی که در رابطه با ماجرای خاشقجی علیه ترامپ موضع گیری می کنند، مثل باب کروکر در انتخابات میان دوره ای حضور ندارند.»
از نگاه ناظران مسایل آمریکا، در حال حاضر تا پس از مبارزات انتخاباتی انتخابات میان دوره ای آمریکا، واکنش جدی و وسیعی علیه عربستان سعودی وجود نخواهد داشت. در این انتخابات رای دهندگان آمریکایی 435 نماینده و 30 سناتور را انتخاب خواهند کرد.
انتخابات میان دوره ای، رای دهندگان به مواضع نامزدها در قبال مسئله مهاجران، اوضاع اقتصادی و یا مسئله پرمشاجره معرفی «برت کاوانا»Brett Kavanaughبه عنوان قاضی دیوان عالی بیشتر از ماجرای جمال خاشقجی توجه دارند.
مترجم: علیرضا فراهانی
141/110
بیشتر بخوانید:
دردسرهای ماجرای خاشقجی برای آمریکا
معاملات تسلیحاتی؛ راز حمایت ترامپ از جنایت آل‌‌سلمان
