پایگاه اطلاع رسانی روزنامه فرانسوی «لوموند» در تحلیلی با اشاره به سفر «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه به آلمان نوشت، این سفر بدون عادی سازی روابط میان دو کشور صورت گرفته است.
مقام ترک در حالی وارد برلین شد که آلمان هیچ گونه حمایتی از دولت اردوغان در پی کودتای 2016 نکرد و مقامات آلمان همچنان از دیکتاتوری و استبداد دولت ترکیه انتقاد می کنند.
«فرانک والتر اشتاینمایر» (Frank-Walter Steinmeier) رئیس جمهوری آلمان، پیش از سفر اردوغان به برلین در روز پنجشنبه 27 سپتامبر گفت: «این دیدار نشانه عادی‌سازی روابط میان برلین و آنکارا نیست؛ هنوز خیلی برای بهبود این روابط زمان نیاز است اما شاید این دیدار یک آغاز برای ترمیم روابط باشد».
این دیدار اردوغان، از زمانی که «عبدالله گل» در سال 2011 با مقامات آلمان دیدار کرد تاکنون، نخستین سفر یک رییس جمهوری ترکیه به برلین محسوب می‌شود.
اگرچه اردوغان افتخارات نظامی زیادی دارد؛ اما بیشتر از این که فرش قرمزی که زیر پای وی در برلین پهن شده بود، جلب توجه کند، چهره عبوس رئیس جمهوری آلمان برای همه آشکار بود.
در ضیافت شامی که از سوی «اشتاین مایر» به افتخار اردوغان برگزار و به جدال تبدیل شد، شمار زیادی از رهبران اپوزیسیون گرفته تا خود آنگلا مرکل صدر اعظم این کشور، غایب بودند.
حتی با وجود این که رئیس جمهوری آلمان برای توجیه غیبت مرکل تلاش کرد اما نبود صدر اعظم آلمان می‌تواند تاثیر زیادی بر تعمیق تنش دو کشور داشته باشد.
رئیس جمهوری آلمان درباره غیبت صدر اعظم این کشور در ضیافت شام گفت، مرکل در هیچ ضیافتی که در آن میهمان خارجی حضور داشته باشد، شرکت نمی‌کند؛ همان طور که وی در ضیافت شامی که برای «شی جین پینگ» (Xi Jinping) در ژوئیه 2017 در برلین برگزار شد، مشارکت نداشت.
در سالهای اخیر تنش ها میان آنکارا و برلین شدت گرفته است و در این میانه رئیس جمهوری ترکیه به آلمان سفر کرده است؛ کشوری که در سال 2016 در زمان کودتای سیاسی ترکیه هیچ حمایتی از دولت آن نکرد و همچنین همواره سعی در انتقاد از آن به علت مستبد بودن دارد.
این درحالی است که آلمان نیز از فعالیت سرویس جاسوسی ترکیه ضد مخالفان دولت آنکارا در برلین خبر داده است.
اگر صدر اعظم آلمان در مراسم شام حضور نیافت اما اردوغان در عوض دو بار، یکی روز جمعه هنگام صرف ناهار و دیگری روز شنبه هنگام صرف صبحانه قبل از سفر مرکل به شهر «کلن» آلمان برای افتتاح یک مسجد، فرصت دیدار با وی را پیدا کرد.
البته این دو دیدار برای حل لیست طولانی اختلافات میان دو کشور نبود و بنابراین دیدار با صدراعظم آلمان برای اردوغان فایده‌ای نداشت.
آنگلا مرکل روز جمعه ظهر در کنفرانس مطبوعاتی با اردوغان گفت: «بر هیچ کس اختلافات عمیقی که سالها میان ترکیه و آلمان وجود دارد و ادامه خواهد داشت، پوشیده نیست».
کنفرانس مطبوعاتی مرکل و اردوغان
این دیدار در حالی صورت گرفت که صدها متر آن طرف‌تر، چهارهزار نفر ازمخالفان اردوغان علیه سیاست‌های وی تظاهرات کردند.
رجب طیب اردوغان که برای بهبود روابط پرتنش آنکارا و برلین به آلمان سفر کرده بود، با این اعتراضات مواجه شد.
تظاهرکنندگان با سردادن شعارهایی و در دست داشتن پلاکاردهایی سیاست رییس جمهوری ترکیه را محکوم کردند.
فضای دیدار دو مقام ترک و آلمانی با حضور خبرنگاران به گونه ای بود که به نظر می رسد، روابط میان دو کشور به زودی عادی نشود و همچنان متشنج باقی بماند.
مرکل نیز در دیدار با اردوغان گفت که اختلاف میان آلمان و ترکیه بسیار اساسی است.
مرکل در این دیدار بر درخواست آلمان از ترکیه برای داشتن اقتصادی پایدار تاکید کرد؛ این ها سخنانی بودند که اردوغان انتظار بیان آنها را از سوی مرکل داشت، زیرا ترکیه وارد رکود اقتصادی شده است و اردوغان وعده خارج کردن این کشور را از رکود داده است و همچنین ارزش لیر ترکیه از آغاز سال تاکنون 40 درصد در برابر دلار و یورو کاهش یافته است.
در این دیدار همچنین صدر اعظم آلمان از احتمال برگزاری یک نشست در ماه اکتبر درباره سوریه خبر داد.
اردوغان نیز تلاش مرکل برای احیای مکانیزم همکاری اقتصادی میان دو کشور را خواستار شد.
مرکل در این باره مخالفتی نکرد و دو طرف درباره روابط اقتصادی به توافق رسیدند.
این نشست بی حاشیه نبود و اعتراض خبرنگار ترک که بر روی لباسی که بر تن داشت که بر روی آن نوشته شده بود «آزادی برای خبرنگاران در ترکیه» توجه رسانه ها را به خود جلب کرد.
مأموران امنیتی این خبرنگار ترک را در برابر دوربین خبرنگاران به خارج سالن نشست هدایت کردند، در حالی که او اعتراض می‌کرد و می‌گفت که کاری نکرده است.
حاشیه دیگر این که مساله غیبت یکی دیگر از خبرنگاران ترک و سردبیر پیشین یکی از روزنامه های مخالف دولت ترکیه بود که «جان دوندار» (Can Dündar) نام داشت، رسانه‌ای شد.
این خبرنگار ترک در سال 2016 به جرم افشای اسرار دولتی به پنج سال زندان محکوم شد و اکنون در آلمان در تبعید به سر می برد.
«دوندار» وقتی مطلع شد که اردوغان تصمیم گرفته است در صورت حضور وی در نشست مطبوعاتی، او را تحریم کند، تصمیم گرفت در این نشست حاضر نشود.
این دو حاشیه دیدار مقامات آلمان و ترکیه، اصل خبر دیدار را تحت الشعاع قرار دادند.
علاوه براین، رییس جمهوری ترکیه بر لزوم استرداد روزنامه نگار معروف ترک تاکید کرد.
اردوغان همچنین ابراز امیدواری کرد که آلمان هواداران «فتح الله گولن»(Fethullah Gülen) را در لیست تروریستی قرار دهد.
دولت ترکیه معتقد است فتح الله گولن با تشکیل گروهی و رخنه در نهادهای مختلف دولتی، قضایی و نظامی، کودتای ناکام نظامی 15 ژوئیه 2016 را سازماندهی کرده است.
گولن نیز با رد اتهامات می گوید هدف از این اتهامات، سرکوب فعالان و مخالفان سیاسی است.
مرکل در دیدار با اردوغان درخواست ترکیه را برای قرار دادن هواداران گولن در لیست تروریستی رد کرد و گفت: «اگرچه اطلاعاتی که از ترکیه دریافت می‌کنیم جدی و مهم ارزیابی می‌شوند، اما این اطلاعات برای ما کافی نیستند».
141/120
مترجم: بیتا حاجی خانی
بیشتر بخوانید:
دیدار اردوغان و مرکل در برلین/تحلیل
لیبراسیون: ترکیه و آلمان؛ از سرگیری روابط یا ادامه تنش‌ها؟
