روزنامه لوپوئن در مقاله‌ای به افزایش نفوذ روسیه در جمهوری آفریقای مرکزی که تا پیش از این حیاط خلوت فرانسه قلمداد می‌شد، پرداخت.
این نشریه فرانسوی نوشت: روسیه با استفاده از نیاز جمهوری آفریقای مرکزی به سلاح و با نزدیک شدن به «توآدِرا» رئیس جمهوری این کشور نفوذ خود را افزایش داده است. خروج فرانسوی ها از این کشور برای آن ها کار ساده ای نیست.
«فلورانس پارلی» وزیر دفاع فرانسه 11 ماه دسامبر برای یک سفر دو روزه راهی جمهوری آفریقای مرکزی شد.
وزیر دفاع فرانسه در سفر خود 1400 قبضه کلاشنیکوف و 3 قایق بادی به این کشور تحویل داد و از برنامه فرانسه برای آموزش 9 هزار نظامی سخن به میان آورد.
وی در فیس بوک نوشت: فرانسه در کنار متحدانش در جمهوری آفریقای مرکزی می‌ماند.
دوستی و اعتماد ما برای برقراری صلح لازم است.
وزیردفاع فرانسه در پیام خود در چهارچوب سیاست های «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه در حمایت از چند جانبه گرایی، فرانسه را وکیل خستگی ناپذیر مدافع صلح، مدافع اتحادیه آفریقا و حامی اقدامات هماهنگ جامعه بین المللی نامید.
البته این اظهارات در راستای مواضع سنتی فرانسه مطرح شده اند و چیز تازه ای نیست.
اما این بار در این موضع گیری نیش و کنایه ای مشاهده می شود، وقتی از صلح و محافظت از زندگی انسان ها سخنی به میان می آید، دیگر جایی برای رقابت و دنبال کردن منافع خاص باقی نمی ماند.
این کلمات پارلی، روسیه را هدف قرار داده اند. این کشور از یک سال پیش قراردادهای دفاعی غیرمنتظره ای با جمهوری آفریقای مرکزی منعقد کرده است.
روس ها ضمن تحویل سلاح، حدود 300 مشاور نظامی و صدها نظامی فعال در شرکت های خصوصی که قبلا در سوریه و منطقه "دون باس" در اوکراین مورد استفاده قرار گرفته بودند، به این کشور اعزام کرده اند.
شرکت روسی خدمات امنیتی "سیوا" زیرمجموعه شرکت "واگنر" در بانگی پایتخت جمهوری آفریقای مرکزی فعال است.
این شرکت برای انجام عملیات در آفریقا از نظامیان بازنشسته روس استفاده می کند.
روس ها پس از فروپاشی شوروی آفریقا را رها کرده بودند.
اما این جنگ سرد جدیدی است که روسیه به راه انداخته است.
زیر نظر گرفتن چینی ها که پس ازخاورمیانه، برای دستیابی به مواد اولیه و افزایش نفوذ خود در قاره آفریقا تلاش می کنند، بخشی از وظایف این شرکت است.
از نظر مسکو، جمهوری آفریقای مرکزی که در پی جنگ، کودتا و فقر در آستانه سقوط قرار دارد، یک نقطه ضعف در آفریقاست.
اوضاع این کشور در اکتبر سال 2016 پس از پایان عملیات ارتش فرانسه در این کشور موسوم به عملیات سانگاریس که «فرانسوا اولاند» رئیس جمهوری سابق فرانسه و «ژان-ایولودریان» وزیر دفاع پیشین این کشور آغاز کرده بودند، وخیم تر شد.
تحولات نظامی که همه چیز را تغییر داد
نظامیان فرانسوی در سال 2013 در بانگی به درگیری بین شبه نظامیان سلکا که در قدرت بودند و مسیحیان آنتی بالاکا و اولین کشتارها پایان دادند. مسیحیان در پاسخ به کشتارهای سلکا به قتل عام مسلمانان مبادرت کرده بودند. اما کشتار در سایر استان ها ادامه یافت.
وزیر دفاع در اکتبر سال 2016 اعلام کرد: سانگاریس ماموریت خود را انجام داد.
از نظر وزیر دفاع فرانسه، عملیات سانگاریس به پایان رسیده و زمینه برای برگزاری انتخابات فراهم شده بود.
این در حالی است که به دلیل نبود امکانات کافی این عملیات به بحران پایان نداده و نتوانسته بود امنیت را در 14 استان کشور حاکم کند.
این مناطق شاهد حملات نظامیانی بودند که به قتل، تجاوز غارت طلا و الماس مبادرت می کردند.
نیروهای دولتی و نیروهای سازمان ملل موسوم به "مینوسکا" به رغم برخورداری از بودجه هنگفت خود نتوانستند نظم را در این مناطق که همچنان در کنترل دولت قرار ندارد، حاکم کنند.
ماموریت اتحادیه اروپا برای آموزش نظامیان آفریقای مرکزی با آموزش 200 مربی به کار خود پایان داد.
فرانسه به عملیات سانگاریس با 500 میلیون یورو هزینه پایان داد و دولت جمهوری آفریقای مرکزی این تصمیم را زودهنگام خواند.
فرانسه تصمیم گرفت نیروهای سانگاریس را با هدف مبارزه با تروریسم و در چهارچوب عملیات بارکان، به کشورهای منطقه ساحل منتقل کند.
موفقیت‌های عملیات بارکان به رغم خسارات سنگین ناچیز بود.
عملیات سانگاریس بدون در نظر گرفتن این واقعیت که جمهوری آفریقای مرکزی با کمتر از 5 میلیون نفر جمعیت از ده ها سال پیش با بحران مواجه بوده و بدون دولت مقتدر و امکانات قادر نیست سراسر کشور را اداره کند، آغاز شده بود.
خلاء ناشی از خروج فرانسه، برای «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه که خواستار بازگشت نفوذ روسیه در جهان است، فرصتی مناسب بود.
مقامات جمهوری آفریقای مرکزی از خروج نیروهای فرانسوی ناخرسند و به فرانسوی‌ها بی‌اعتماد شده‌اند.
رئیس جمهوری جدید آفریقای مرکزی به توصیه فرانسه برای آموزش و تجهیز ارتش به روسیه متمایل شد.
وی می دانست که پوتین در تعهدات خارجی‌اش با مشکلی مواجه نیست و در توسل به زور به انتقادها توجهی ندارد.
عملکرد سنجیده روسیه در آفریقای مرکزی
فرانسه در سپتامبر سال 2017 پیشنهاد تحویل 1500 کلاشنیکف به ارتش جمهوری آفریقای مرکزی را داد.
این سلاح‌ها توسط نیروی دریایی در سواحل سودان ضبط شده بود. اما روسیه در شورای امنیت این پیشنهاد را وتو کرد.
این تفکر در پاریس ایجاد شد که توآدرا از روسیه خواستار تحویل سلاح می شود.
توآدرا در اکتبر سال 2017 در سوچی با «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه دیدار کرد.
لاوروف با لغو وتوی روسیه موافقت کرد. تحریم تسلیحاتی جمهوری آفریقای مرکزی در دسامبر سال 2017 لغو شد.
لاوروف از این فرصت برای ارائه مجموعه ای از پیشنهاد ها وارد عمل شد. برای ورود روسیه به قلب جمهوری آفریقای مرکزی فرش قرمز پهن شد.
روند شکل گیری محور مسکو-بانگی از ژانویه سال 2018 با پرواز شبانه یک فروند هواپیمای باری "ایلوشین" 76 به دور از چشم ناظران سازمان ملل آغاز شد.
روند تحویل سلاح از روسیه به جمهوری آفریقای مرکزی با تحویل 6200 قبضه کلاشنیکف، 900 قبضه سلاح کمری ماکاروف، 270 آرپی جی و 20 توپ ضد هوایی که در جنگ های داخلی برای نابودی دشمن در زمین مورد استفاده قرار می گیرد، شروع شد.
توآدرا در اجلاس بین المللی اقتصادی سن پترزبورگ در ماه مه میهمان ویژه پوتین بود.
«سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه هم در ماه اوت از عقد توافقنامه دفاعی با «ماری-نوئل کویارا» وزیر دفاع آفریقای مرکزی خبر داد.
از این پس کارآموزان جمهوری آفریقای مرکزی تحت آموزش نهادهای نظامی روس قرار می گیرند.
روابط دولت جدید بورکینافاسو با فرانسه، به خوبی دوران حاکمیت «بلز کمپائوره» نیست.
روس ها به تحویل دو بالگرد ام آی 17 به این کشور تصمیم گرفتند. توافقات مشابهی بین روسیه با کشورهای آنگولا، جمهوری کنگو و رواندا منعقد شد.
تحت فشار قرار دادن فرانسه و آمریکا
تقویت سریع حضور روسیه در آفریقای مرکزی به تلاش برای دستیابی به ثروت های طبیعی این کشور شباهت دارد.
از این پس، با وجود حضور روسیه در جمهوری آفریقای مرکزی که قصد دارد جای فرانسه را بگیرد، استحصال ثروت های این کشور کار چندان ساده ای نخواهد بود.
باید خاطر نشان کرد که فلورانس پارلی در سخنانی به کمک 130 میلیون یورویی فرانسه به جمهوری آفریقای مرکزی معادل یک سوم کل بودجه سالانه این کشور اشاره کرده است.
به هر شکل، کسی وارد حریم فرانسه شده است. مسکو همه جا هست، در اعلامیه‌های فروش سهام با اهداف بشردوستانه، در مطبوعات محلی که از همکاری با روسیه تمجید می‌کنند.
آمریکایی‌ها نیز نسبت به اقدامات روسیه بی تفاوت نماندند و به اعطای کمک 10 میلیون دلاری به جمهوری آفریقای مرکزی تصمیم گرفتند. این کمک‌ها به صورت تحویل خودرو و تجهیزات رادیویی به این کشور اعطا شده است.
روس ها در کاخ امپراطور سابق جمهوری آفریقای مرکزی در 60 کیلومتری بانگی مستقر شده اند.
روسیه به آموزش نیروهای ارتش جمهوری آفریقای مرکزی مشغول شده و هواپیماهایش را در یک فرودگاه متروکه که روس ها بازسازی کرده اند، بر زمین می نشاند.
آن ها درآفریقای مرکزی مثل فرانسوی ها که 350 نظامی خود را در فرودگاه بین المللی "ام پوکو" مستقر کرده اند، عمل نمی کنند.
پاریس از گسترش نفوذ روسیه در این کشور به زیان خود ناخرسند است.
از این پس، مشاور رئیس جمهوری آفریقای مرکزی «والری زاخاروفِ» روسی است. نیروهای تحت امر زاخاروف در جریان سفرهای توآدرا از وی محافظت می کنند.
امروز برای استقرار نیروهای ارتش جمهوری آفریقای مرکزی از مشاوران نظامی روس استفاده می شود.
روس ها به بهانه کمک های بشردوستانه، به نفع یک شرکت روس که مجوز استخراج الماس در آفریقای مرکزی دریافت کرده، با معدنچیان غیرقانونی تماس برقرار می کنند.
جمهوری آفریقای مرکزی رویه خود در همکاری با روسیه را تغییر نخواهد داد. از نگاه بانگی، روسیه به برقراری صلح در کشور متعهد شده است. در چنین شرایطی فرانسه به نادیده گرفتن حمایت چاد از شبه نظامیان سلکا متهم شده است.
حضور چاد در عملیات بارکان ضروری است و گفته می شود فرانسه در ازای این حضور چشمان خود را به روی حمایت های چاد از سلکا بسته است.
پارلی در سخنان خود از "اقدامات تحریک آمیز برخی قدرت ها" سخن به میان آورد و آشکارا به اقدامات روسیه در جمهوری آفریقای مرکزی اشاره کرد.138/120
مترجم: علیرضا فراهانی
بیشتربخوانید:
اسپوتنیک: جنگ قدرت در آفریقای‌مرکزی
مظلومیت قاره آفریقا؛ ضرورت بازنگری در ساختار سازمان‌ملل/ تحلیل
لوموند: آفریقا، برگ برنده غول اقتصاد آسیا در برابر غرب
شینهوا: نشست همکاری چین و آفریقا؛ فصلی جدید در تقویت مناسبات
