قطر با شرکت آمریکایی «ریتون» قرارداد 197 میلیون دلاری و امارات نیز با دیگر شرکت های تسلیحاتی آمریکایی قرارداد 270 میلیون دلاری امضا کرد.
ارزیابی روابط آمریکا با اعراب خلیج فارس گویای این است که این روابط نه تنها در سطح اتحاد راهبردی با این کشورها نیست بلکه نگاه مادی عامل مهم در روابط آمریکا با این کشورها است. به عبارت دیگر، هنجارها نقشی در روابط واشنگتن با اعراب خلیج فارس ندارد.
مطابق گزارش موسسه استکهلم، عربستان سعودی حتی پیش از ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» بزرگترین وارد کننده تسلیحات آمریکایی در منطقه خاورمیانه و پس از هند بزرگترین وارد کننده تسلیحات آمریکایی در جهان بود. در سال‌های 1950 تا 2006، عربستان سلاح و تجهیزاتی به ارزش حدود 80 میلیارد دلار از آمریکا خریداری کرد که تقریباً یک پنجم ارزش صادرات آمریکا به دیگر کشورهای دنیا بود. طبق آمار و گزارش دیگری عربستان سعودی دومین کشور واردکننده تسلیحات نظامی در جهان در دوره ١٦-٢٠١٢ بوده است که ٢١٢ درصد افزایش نسبت به دوره ١١-٢٠٠٧ داشت. امارات و قطر نیز در خاورمیانه پس از عربستان سعودی در رتبه های دوم و سوم واردت سلاح از آمریکا قرار دارند.
این شرایط، در دولت ترامپ حتی شدیدتر نیز شده است و با وضوح زیادی دیده می شود زیرا اساساً رئیس جمهوری کنونی آمریکا اعتقادی به هنجارهایی نظیر حقوق بشر و حقوق مدنی ندارد و به واسطه ماهیت شخصیتی کاسب کارانه خود بیش از همه نگاه اقتصادی به روابط دارد. یکی از نشانه های این نگاه مادی به اعراب خلیج فارس، اظهارنظر مشهور دونالد ترامپ در خصوص عربستان است که این کشور را به دلیل داشتن درآمدهای هنگفت نفتی «گاو شیرده» توصیف کرده بود. در عمل نیز دونالد ترامپ در ماه می 2017 قرارداد 400 میلیارد دلاری که 110 میلیارد دلار آن تسلیحاتی بود، با ریاض منعقد کرد.
افزایش صادرات تسلیحات به عربستان سعودی
نکته مهم این است که آمریکا از وضعیت هایی نظیر ناامنی، خشونت، جنگ و تنش در خاورمیانه استقبال می کند زیرا در این وضعیت ها نگاه مادی به اعراب خلیج فارس تقویت و منافع واشنگتن بیشتر تامین می شود. برای مثال، مطابق گزارش موسسه استکهلم، تنها در سال ٢٠١٥، عربستان سعودی به دلیل حمله به یمن و مسلح کردن تروریست های منطقه در عراق و سوریه ٩ میلیارد و٣٠٠ میلیون دلار تسلیحات خریداری کرده است که این رقم نسبت به سال قبل از آن ٥٠ درصد رشد داشته است.
در همین حال، قرارداد 400 میلیارد دلاری آمریکا با عربستان سعودی در زمانی منعقد شد که تنش میان ریاض و تهران روند صعودی داشته و در عین حال ایران هراسی آمریکا نیز شدت یافته بود. دولت واشنگتن حتی از تنش درون عربی نیز برای فروش سلاح بهره می گیرد که نمونه آن قرارداد تسلیحاتی 12 میلیارد دلاری با قطر بلافاصله پس از آغاز تنش میان قطر و چهار کشور و همچنین قرارداد دیگری با دوحه به ارزش 1.1 میلارد دلار در نوامبر 2017 عربی بود.
نکته مهم، اما این است که سلاح هایی که این کشورها از آمریکا و همچنین دیگر قدرت های غربی خریداری می کنند علیه خود کشورهای عربی به کار گرفته می شود که نمونه آن نیز جنگ در یمن و حمایت از تروریستها در سوریه و عراق است. 114/113
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
صادرات تسلیحات به عربستان و شرکای آن در جنگ یمن، چالش داخلی جدی در آلمان/ تحلیل
کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس؛ مقصد 60 درصد از صادرات تسلیحات انگلیس
صادرات 141 میلیون یورویی تسلیحات اسپانیا به عربستان
