آسیاب های آبی شهر شوشتر نیز شهرتی بسیار دارند. قدمت سازه آبی شهر شوشتر به بیش از دو هزار سال پیش و دوره ساسانیان برمیگردد.
در آن زمان شهر شوشتر یکی از بزرگترین و مهمترین شهرهای حاشیه رود کارون به شمار میرفت و برای استفاده بهینه از انرژی تولید شده توسط رود کارون مهندسان ایرانی این سازه آبی را بنا نهادند.
در این سیستم آب، پشت پل بند گرگر به سمت آسیاب های آبی هدایت میشود.
پل بند گرگر سطح آب رود کارون را بالا می آورد و آب را به کانال های حفر شده در دیواره های سنگی صخره ها هدایت میکند. همچنین مهندسان این سازه مسیرهای ویژه را حفر کرده اند تا آب موجود در کانال ها به منبع اصلی آن یعنی رود کارون بازگردانده شود.
آبشارهای مصنوعی شوشتر یکی از مهمترین جاذبه های توریستی منطقه به شمار می روند.
در سالهای دور شوشتر پایتخت تابستانی کشور بود.
هر ساله گردشگران زیادی به این شهر سفر می کنند تا ضمن لذت بردن از مناظر چشم نواز، از تکنولوژی منحصر بفرد این سازه آبی نیز دیدن کنند.
در سال 2009 سازمان یونسکو سازه های آبی شوشتر را در فهرست میراث جهانی ثبت کرد.
این سازه تاریخی از سه بخش اصلی تشکیل شده است؛ بخشهای شمالی، شرقی و غربی که هر کدام شامل چندین و چند قسمت کوچکتر هستند.
سازه آبی شوشتر متشکل است از نهرها و رودخانه های کوچک، آبشارهای زیبا، پل بندها و کانال های پر شمار.
این بنا همچنین یکی از مطرح ترین و محبوب ترین سازه های برق آبی جهان به شمار میرود.
طراحی تونل های این سازه به گونه ای است که همواره حجم معینی از آب به سمت پره های آسیاب ها هدایت میشود.
پره های کار گذاشته شده در مسیر با سرعت دادن به جریان آب موجب افزایش فشار آب وارد شده به آسیاب ها می شوند.
کارکرد اصلی سازه آبی شوشتر آبیاری زمین های کشاورزی بود، به همین دلیل زراعت و تولید محصولات کشاورزی در شوشتر همواره رونق داشته است.
در گذشته حدوداً 40 آسیاب آبی در این منطقه مورد استفاده قرار می گرفت، اما تعداد زیادی از آنها در گذر سالها تخریب شده و امروزه تنها تعداد محدودی به جای مانده اند.
