مغرب و «جبهه پولیساریو» Polisario Front از دهه 1970 به بعد درباره کنترل صحرای غربی، منطقه ای در جنوب مغرب، اختلاف دارند.
موریتانی ضلع سوم این درگیری بود؛ اما موریتانی و پولیساریو در سال 1979 درباره این منطقه مصالحه کردند. با این حال، مغرب این منطقه را ضمیمه خاک خود کرد و مناقشه میان رباط و پولیساریو از اواخر دهه 1970 آغاز شد.
پس از سالها کشمکش میان طرفین، از سال 1991 میان مغرب و جبهه پولیساریو با نظارت سازمان ملل متحد آتش بس ایجاد شده است، اما این آتش بس بارها نقض شد و در سال 2017 میان طرفین حدود شش ماه درگیری به وجود آمد. در نهایت نیز با میانجی گری «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل این درگیری خاتمه یافت.
برگزاری نخستین نشست بررسی نزاع در صحرای غربی
سازمان ملل متحد اخیراً به طور جدی خواستار حل این تنش و پایان ماموریت نیروهای این سازمان در صحرای غربی شد. بر این اساس، پس از شش سال، نخستین نشست بررسی نزاع در صحرای غربی، پنجم و ششم دسامبر در ژنو برگزار شد. در نشست ژنو، وزرای خارجه الجزایر، موریتانی و مغرب و نمایندگان جبهه پولیساریو حضور داشتند.
موضوع حایز اهمیت این است که دولت مغرب، موریتانی و الجزایر را به حمایت از تمایلات جدایی طلبانه و استقلال خواهانه جبهه پولیساریو متهم می کند.
موریتانی و الجزایر ضمن اتخاذ موضع بی طرفی، حامی طرح سازمان ملل متحد در خصوص صحرای غربی یعنی برگزاری همه پرسی هستند. در همین راستا، وزیر خارجه الجزایر سپتامبر گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از حق تعیین سرنوشت مردم صحرای غربی حمایت کرد.
این موضع که دهه های گذشته نیز وجود داشت، سبب بروز اختلاف مغرب با الجزایر و موریتانی شده، به نحوی که مرز مغرب با الجزایر از سال 1994 تاکنون بسته است.
نشست اخیر در ژنو نتیجه مشخصی در خصوص نزاع صحرای غربی نداشته است. علت اصلی ناکامی در دستیابی به نتیجه مشخص این است که مغرب خواستار تعیین تکلیف صحرای غربی از طریق مذاکره است، اما پولیساریو خواستار تعیین تکلیف آن از طریق همه پرسی است.
در همین راستا، «خطری اوه» Khatry Adouh، مذاکره کننده ارشد جبهه پولیساریو گفت:
"بهترین راه حل دموکراتیک، اعطای حق همه پرسی به شهروندان است که در سال 1991 توسط سازمان ملل نیز تائید شد."
در واقع، دولت مغرب خواستار تشکیل حکومت خودگردان در صحرای غربی تحت حاکمیت رباط است، اما جبهه پولیساریو خواستار استقلال است. مغرب درصدد اجرایی کردن طرح موسوم به «مغرب بزرگ» است که در راستای این طرح، صحرای غربی نیز باید بخشی از مغرب باشد.
در پایان نشست ژنو، مقرر شد دور بعدی مذاکرات در سه ماه نخست سال 2019 برگزار شود. با این حال، به نظر می رسد که شرایط در صحرای غربی، تغییر نکند و طرفین حتی در مذاکرات آینده نیز در دستیابی به یک توافق، موفق نباشند.
نویسنده: سید رضی عمادی
133/118
بیشتر بخوانید:
استقبال مغرب از قطعنامه سازمان ملل در باره صحرای غربی
