سی و دومین نشست سران کشورهای عربی در حالی برگزار شد که در بیانیه پایانی این نشست از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب استقبال و بر تقویت همکاری مشترک بین کشورهای عربی و لزوم حل چالش‌های درونی این کشورها تأکید شد، اما راهکاری عملی برای بحران‌های یمن، لبنان، سودان و لیبی ارائه نشد.
نشست سی و دوم سران کشورهای عربی تحت تأثیر حضور «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه در این نشست بود. بشار اسد بعد از 12 سال در این نشست حضور پیدا کرد و دیدارهای دیپلماتیکی نیز انجام داد.
در بیانیه پایانی نشست نیز موضوع سوریه یکی از محورهای اصلی بود. در بیانیه پایانی این نشست ضمن استقبال از بازگشت سوریه و ازسرگیری مشارکت هیئت‌های دولت این کشور در نشست‌های اتحادیه عرب و نهادهای وابسته، بر لزوم افزایش کمک به سوریه برای اینکه بحران خود را پشت سر بگذارد، تأکید شد.
«فیصل بن فرحان» وزیر خارجه سعودی نیز در پایان این نشست گفت: "از نظر سعودی، وضع موجود در سوریه نمی‌تواند ادامه داشته باشد. یافتن راهکارهای واقعی برای بحران سوریه، فقط از رهگذر همکاری با دولت دمشق امکان‌پذیر است."
موضوع دیگر اینکه؛ حضور بشار اسد در این نشست مورد توجه رسانه‌های کشورهای مختلف جهان نیز قرار گرفت. رسانه‌های وابسته به رژیم صهیونیستی در گزارش‌های خود با اشاره به حضور بشار اسد در نشست جده، تاکید کردند: "این درست‌تر خواهد بود که بگوییم اتحادیه عرب به سوریه بازگشته است نه برعکس."
علاوه بر موضوع سوریه، در نشست جده درباره دیگر موضوعات مربوط به جهان عرب نیز بحث و گفتگو شد. با این حال، نتیجه این گفتگوها بیش از آنکه چگونگی حل بحران‌های کنونی در جهان عرب باشد، صرفاً اشاره به این بحران‌ها و تکرار مواضع گذشته بود.
موضوع فلسطین در حالی در این نشست مورد گفت وگو قرار گرفت که کشورهای عربی دست کم در یک ماه اخیر که رژیم صهیونیستی یک جنگ بر فلسطین تحمیل کرد، به مسجد الاقصی تعرض کرد و خشونت علیه فلسطینی‌ها را افزایش داد، هیچ اقدامی در جهت حمایت از فلسطین و محکومیت اقدام رژیم تل آویو انجام ندادند.
در مورد بحران یمن نیز در نشست جده از شورای ریاست جمهوری یمن (وابسته به ائتلاف سعودی) برای برقراری امنیت و ثبات حمایت شد و در عین حال بر حمایت از تلاش‌های سازمان ملل و کشورهای منطقه برای دستیابی به حل سیاسی فراگیر بحران یمن نیز تأکید شد.
این موضوع مورد انتقاد عضو شورای عالی سیاسی یمن قرار گرفت.
«محمد علی الحوثی» عضو شورای عالی سیاسی یمن در توییتی موارد مطرح شده در بیانیه سران اتحادیه عرب درباره یمن را کلیشه‌ای و منسوخ شده خواند و گفت: "اینها بیانگر عدم تمایل کشورهای متجاوز به حل و فصل بحران است و اینکه آنها صلح نمی‌خواهند."
درباره بحران لبنان صرفاً بر لزوم انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت در اسرع وقت و درباره لیبی بر یکپارچه‌سازی نیروهای مسلح لیبی و تثبیت آتش بس در این کشور و درباره سودان هم بر لزوم گفتگو میان گروههای درگیر تأکید شد.
با این حال، درباره هر یک از این موضوعات سه گانه که در زمره مهم‌ترین چالش‌های کنونی جهان عرب محسوب می‌شود، هیچ راهکار کاربردی ارائه نشده و نشست جده بروندادی در این خصوص نداشته است.
استقبال سران عربی از توافق به دست آمده میان عربستان سعودی و ایران
نکته مهم و متمایز در نشست جده با نشست‌های سال‌های گذشته این بود که سران عربی بر خلاف سال‌های گذشته که همواره به طور علنی علیه ایران موضع می‌گرفتند، در نشست جده ضمن اجتناب از این رویکرد، از توافق به دست آمده میان عربستان سعودی و ایران برای فعال‌سازی توافق همکاری امنیتی و اقتصادی فیمابین استقبال کردند.
نکته پایانی اینکه؛ نشست جده نشان داد کشورهای مهم عربی در تلاش هستند به سمت ثبات، آرامش و امنیت حرکت کرده و از هرگونه تنش و درگیری در محیط خارجی خود اجتناب کنند.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
