ایران پرس: «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه روز جمعه میزبان نشست سران گروه پنج ساحل آفریقا یعنی چاد، مالی، بورکینافاسو، موریتانی و نیجر بود.

این نشست به صورت مجازی برگزار شد و فقط «محمد بزوم» رئیس جمهور نیجر که به فرانسه سفر کرده است، به صورت حضوری در آن شرکت داشت.

مکرون پس از این نشست مجازی در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که فرانسه مدتی است طرح کاهش نظامیان خود را در منطقه ساحل آفریقا دنبال می‌کند.

وی تاکید کرد که در نیمه دوم سال 2021 پایگاه‌های نظامی فرانسه را در شمال مالی خواهد بست و این نیرو‌ها در جنوب مالی مستقر خواهند شد، اما تعداد آن‌ها کاهش خواهد یافت.

پس از نخستین کودتا در سال 2012 در مالی و ایجاد بی ثباتی در این کشور، گروه‌های تروریستی متعددی که خود را متحد القاعده و داعش می‌دانند فعالیت خود را در این کشور آفریقایی آغاز کردند و مبارزه با این گروه های تروریستی دستاویزی برای فرانسه برای حضور نظامی در این کشور بحران زده بود.

به رغم تصمیم مکرون برای بستن پایگاه‌ها در مالی، اما به گفته وی، فرانسه دو هزار و 500 تا سه هزار نیرو از پنج هزار نیروی فعلی خود را در منطقه ساحل حفظ خواهد کرد و بر روی آموزش نیروهای ویژه منطقه‌ای متمرکز خواهد شد.

مکرون تاکید کرد که به رغم کاهش شمار نیروها به حضور خود در ساحل ادامه می‌دهیم، زیرا به درخواست کشورهای منطقه در آنجا حضور داریم و فرانسه یک همکار کشورهای گروه 5 باقی خواهد ماند.

«عبدالواحد اولاد مولود» پژوهشگر مغربی و کارشناس مسائل امنیتی در منطقه ساحل می گوید: "پافشاری پاریس برای تداوم حضور نظامی در کشور مالی یک امر طبیعی است، زیرا فرانسه به عنوان استعمارگر سنتی و به دلیل تنش‌های بین‌المللی در این منطقه، نمی‌خواهد از ساحل آفریقا عقب‌نشینی کند."

مکرون چندی قبل نیز طی سخنانی در نشست خبری پیش از آغاز اجلاس سران گروه 7 اعلام کرده بود که عملیات برخان را که از سال 2014 تاکنون در منطقه ساحل آفریقا در حال اجراست، به پایان می رساند و پنج هزار نیروی فرانسوی را از منطقه ساحل آفریقا خارج خواهد کرد.

فرانسه این نیروها را 8 سال پیش با ادعای کمک به نیروهای محلی جهت مقابله با تهدید گروه‌های تروریستی مانند القاعده و داعش به منطقه اعزام کرده بود.

دلایل عقب نشینی فرانسه از منطقه ساحل آفریقا

به نظر می رسد فرانسه که به بهانه مبارزه با تروریسم، حضور نظامی نسبتا طولانی را در کشورهای منطقه ساحل داشته است اکنون به دلایل مختلف در صدد کاهش نیروهای نظامی خود در این منطقه پرتنش و حساس است.

البته مکرون ادعا کرده که عقب نشینی نیروهای نظامی این کشور به دلیل تغییر تهدیدها، افزایش توانایی نیروهای محلی و حمایت کشورهای اروپایی انجام می‌شود. با این حال این فقط ظاهر امر است و در پس پرده دلایل دیگری وجود دارد.  

یکی از دلایل این امر این است که به رغم سالها مبارزه با گروه های تروریستی در منطقه ساحل، اما نه فقط توفیق چندانی در این زمینه به دست نیامده بلکه عملا دامنه فعالیت آنها گسترده تر شده است. تهدید افراط گرایان در منطقه ساحل شروع به جابجا شدن به سمت جنوب کرده و کشورهای بیشتری را در منطقه ساحل در معرض حملات آنها قرار داده است.

در واقع فرانسه همانند آمریکا که اکنون آشکارا پس از شکست ها و ناکامی های متعدد با عجله در حال خارج کردن نیروهایش از افغانستان است، اما به مقیاسی کوچک تر خواهان کاهش حضور نظامی در کشورهای ساحل آفریقا با توجه به تلفات انسانی و خسارات فزاینده مالی و تسلیحاتی است.

مساله دوم این است که فرانسه مایل نیست که بار به اصطلاح مبارزه با تروریسم در منطقه ساحل آفریقا را به تنهایی بر دوش کشد و خواهان این است که دیگر کشورهای اروپایی مانند آلمان نیز بخشی از این ماموریت را برعهده گیرند. فرانسه مدعی است که نیروی ضربت «تاکوبا» The Takuba Task Force شامل نیروهای ویژه 13 کشور اروپایی و آفریقایی که با یکدیگر در منطقه «ساحل» آفریقا همکاری می کنند، الگویی برای همکاری های آینده است.

هم چنین با توجه به نزدیکی دوباره اروپا و آمریکا در دوره بایدن و احیای روابط فرا آتلانتیکی، پاریس خواهان آن است تا واشنگتن نیز حضور نظامی خود در آفریقا به ویژه در منطقه ساحل را افزایش دهد.

در این راستا «فلورنس پارلی» و «لوید آستین» وزرای دفاع فرانسه و آمریکا روز جمعه با ادعای تشدید تلاش های بین المللی در راستای مقابله با تهدیدات تروریستی نظیر القاعده و داعش یک «نقشه راه» جدید برای همکاری بین نیروهای عملیات ویژه کشورهایشان امضا کردند. هر دو کشور ادعا می کنند که شدیدا نگران شبه نظامیان افراط گرا در آفریقا هستند.

نویسنده: سيدرضا مير طاهر

117