دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران به ریاست مسعود پزشکیان روز گذشته (6 شهریور) به مناسبت هفته دولت و همچنین آغاز به کار دولت جدید، نخستین دیدار خود را با آیت‌الله خامنه‌ای انجام دادند. رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار موارد متعددی از مطالبات و انتظارات شان را خطاب به با اعضای هیات دولت چهاردهم مطرح کردند. یکی از این موارد در حوزه سیاست خارجی دولت چهاردهم در خصوص رابطه با دشمن بود. ایشان در این خصوص خاطرنشان کردند که «به دشمن امید نبندیم. برای برنامههایمان منتظر موافقت دشمن نباشیم. این منافاتی با این ندارد که با همان دشمن در یک جایی تعامل هم بکنیم.»
این اظهار نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی سه بخش مجزا دارد.
بخش نخست این است که «به دشمن امید نبندیم.» این اظهارنظر گویای یک نگاه واقع‌گرایانه در سیاست خارجی است مبنی بر اینکه در سیاست خارجی اصل بر اعتماد نیست چراکه هر کشوری به دنبال منافع خود است و به طریق اولی دشمن نیز نه تنها در پی تأمین منافع خود است بلکه برای تحقق منافع دشمن خود نیز مانع‌تراشی می‌کند. در 45 سال گذشته بارها ثابت شد که دشمنان نه تنها از دشمنی با جمهوری اسلامی ایران نمی‌کاهند بلکه حتی در مسیر افزایش دشمنی گام بر می‌دارند. تحریم‌های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی ایران که تا پیش از جنگ کنونی اوکراین، بیشترین تحریم‌ها علیه یک کشور در طول تاریخ بود، سندی آشکار دال بر کارشکنی، توطئه و مانع‌تراشی دشمنان علیه پیشرفت و توسعه جمهوری اسلامی ایران است. از سوی دیگر، هر گاه نیز دل به دشمن بسته شد، نه تنها نتیجه مورد انتظار محقق نشد بلکه دشمن از اعتماد نیز سوء استفاده کرد که نمونه آشکار آن نیز در برجام رخ داد. در حالی که جمهوری اسلامی ایران به همه تعهدات خود در برجام عمل کرد، دولت سابق آمریکا از این توافق خارجی شد و اروپا نیز هیچ تلاشی برای تأمین مطالبات جمهوری اسلامی ایران انجام نداد.
بخش دوم اظهارنظر رهبر انقلاب اسلامی تأکید بر این موضوع بود که «برای برنامههایمان منتظر موافقت دشمن نباشیم.» این تأکید رهبر انقلاب نیز از یک سو دلالت بر لزوم استقلال جمهوری اسلامی ایران در تصمیم‌سازی‌ها دارد و از سوی دیگر دلالت بر لزوم توجه به منابع داخلی کشور دارد. جمهوری اسلامی ایران بیش از 7 درصد از ذخایر معدنی دنیا را در اختیار دارد. رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی عنوان کردند: «گفته شده است که ایران از نظر ظرفیّتهای استفاده‌نشده طبیعی و انسانی در رتبه‌ی اوّل جهان است.» ایشان همچنین در این بیانیه خاطرنشان کردند: «نکته‌ی مهمّی که باید آینده‌سازان در نظر داشته باشند، این است که در کشوری زندگی می‌کنند که از نظر ظرفیّتهای طبیعی و انسانی، کم‌نظیر است و بسیاری از این ظرفیّت‌ها با غفلت دست‌اندرکاران تاکنون بی‌استفاده یا کم‌استفاده مانده است.» با توجه به این وضعیت بی‌نظیر نیازی نیست که برای اجرای برنامه‌ها منتظر چراغ سبز و موافقت دشمن ماند.
بخش سوم اظهارات رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز این بود که «این منافاتی با این ندارد که با همان دشمن در یک جایی تعامل هم بکنیم.» در واقع، رهبر انقلاب اسلامی ضمن اینکه درباره کید و نیرنگ دشمن به دولت هشدار می‌دهند، بر این موضوع نیز تأکید دارند که راه تعامل با همین دشمن نیز بسته نیست. در واقع، زمانی که دشمن با در نظر داشتن احترام متقابل پای میز مذاکره حاضر شود، می‌توان با همین دشمن نیز تعامل کرد و این اوج نگاه مترقیانه رهبر انقلاب اسلامی در خصوص رابطه با دشمن است.
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
رهبر انقلاب: به دشمن امید نبندیم/ تعامل با دشمن منافاتی ندارد
رهبر انقلاب خطاب به هیئت دولت: باید بروید ببینید، بشنوید، از خود مردم بشنوید
