«آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت: اگرچه گروه تروریستی داعش دیگر بر منطقه ای در لیبی سیطره ندارد ولی عناصر آن تحرکات فعالی را در اراضی این کشور دارند و مسئول سلسله حملات در مناطق مختلف لیبی هستند.
گروه تروریستی داعش نخستین بار شهر درنه در شرق لیبی را تحت کنترل خود در آورد و در ادامه نیز در ژوئن 2015 توانست کنترل شهرت سرت، زادگاه معمر قذافی، دیکتاتور معدوم لیبی را در اختیار گیرد. این گروه تروریستی حتی بخش هایی از بنغازی در شرق لیبی و همچنین کنترل برخی از بنادر و مناطق نفتی لیبی را نیز تحت کنترل خود داشته است.
عملیات آزادسازی مناطق مختلف لیبی از اشغال تروریستهای داعش از ماه می 2016 آغاز شد و با آزادسازی شهر سرت در دسامبر 2016 به نوعی حضور رسمی تروریستهای داعش در لیبی پایان یافت. سوال مهم این است که با وجود موفقیت ارتش لیبی در پاکسازی شهرهای مهمی نظیر سرت و درنه از اشغال تروریستهای لیبی، چرا همچنان امکان سازماندهی مجدد این گروه تروریستی در لیبی وجود دارد؟
در پاسخ به این سوال باید به شرایط خاص لیبی کنونی اشاره کرد. لیبی مکان منحصر به فردی برای افراطیون و گروههای تروریستی از داعش و القاعده تا گروه های جدیدتر و کوچکتر است. لیبی کنونی ضمن اینکه فاقد یک دولت مرکزی قوی است از حاکمیت دوگانه رنج می برد که سبب قطبی شدن سیاست در این کشور شده است.
همین فضای قطبی شده نیز سبب شد تا توافقنامه صخیرات که در دسامبر 2015 با نظارت سازمان ملل متحد برای پایان دادن به بحران سیاسی لیبی شکل گرفت، در عمل ناکام باشد و اجرایی نشود. در عین حال، لیبی کنونی ارتش مقتدر و ملی نیز ندارد که برای دفاع از تمامیت ارضی این کشور فعالیت کند.
وظیفه تامین امنیت در مناطق مختلف لیبی به نیروهای محلی سپرده شده و کمیته های محلی در این راستا تشکیل شده است که تامین امنیت مناطق فعالیت خود را بر امنیت ملی ترجیح می دهند.
مجموع این شرایط خاص لیبی سبب شد که این کشور مکانی جذاب برای ظهور و گسترش گروههای تروریستی نظیر داعش باشد زیرا این گروهها اصولا در کشورهایی ظهور و رشد پیدا می کنند که شاهد خلاء قدرت و نابسامانی های سیاسی و امنیتی باشند.
از این رو، لیبی پس از سوریه و عراق سومین کشوری بود که داعش درآن حضوری آشکار داشته است و هنوز نیز حضور بازمانده های آن سبب نگرانی و هشدار دبیر کل سازمان ملل متحد شده است. تحلیلگران زیادی نیز بر این باور هستند که شرایط کنونی لیبی امکان سازماندهی مجدد تروریستهای داعش در این کشور را فراهم می کند.
در همین راستا، موسسه مطالعاتی «کارنگی» آمریکا نیز در گزارشی با عنوان «لیبی پسا داعش» که در فوریه 2017 منتشر کرد، به این موضوع اذعان دارد که بازمانده های داعش می توانند در لیبی بار دیگر خود را بازسازی کنند و همچنان تهدیدی جدی برای این کشور محسوب می شوند.113/110
بیشتربخوانید:
هشدار گوترش درباره گسترش درگیری ها در لیبی
ادامه بحران لیبی و خطر تجزیه شدن/ تحلیل
گاردین: آمریکا به دنبال تجزیه لیبی است