«جوزف بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز یکشنبه گفت: ترکیه به دنبال بازگرداندن امپراطوری سابق است؛ وی با اشاره به تحرکات اخیر ترکیه در منطقه شرق دریای مدیترانه تاکید کرد، اعمال تحریم علیه آنکارا یکی راه‌های موثر برای ایجاد بازدارندگی ترکیه است.
«ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه نیز اعلام کرد، در نشست آتی پارلمان اتحادیه اروپا موضوع اعمال تحریم ترکیه بررسی خواهد شد و امکان اتخاذ مجموعه کاملی از اقدامات علیه ترکیه وجود دارد. پیش از این نیز مقامات یونانی در دیدار با سران اتحادیه اروپا خواستار اعمال تحریم علیه آنکارا به دلیل نقض حدود دریایی در شرق دریای مدیترانه شدند.
ترکیه طی ماه‌های اخیر فعالیت‌های خود در زمینه حفاری و عملیات اکتشاف نفت و گاز را دردریای اژه و مدیترانه شرقی بیشتر کرده و همین مسئله واکنش همسایگان جنوبی و غربی این کشور به ویژه یونان و قبرس را در پی داشته است. آنکارا مدعی است، درپی فروپاشی امپراطوری عثمانی پس از جنگ جهانی اول و توافقات پس از آن موجب شد، ترکیه از بسیاری مناطق و جزایر در دریای اژه و مدیترانه شرقی، محروم شود.
اردوغان اخیرا گفته، آنکارا نمی‌پذیرد در داخل ساحل خود محصور شود؛ لذا آنکارا با انجام دادن عملیات اکتشافی در نزدیکی و اطراف جزایر یونانی در این منطقه و تاکید بر ادامه آن، عملا مسیر تقابل با یونان و اتحادیه اروپا را در پیش گرفته است. به گفته آتن منطقه‌ای که ترکیه در آن مشغول انجام عملیات اکتشاف است در محدوده انحصاری اقتصادی یونان قرار دارد. ترکیه و یونان طی این مدت همدیگر را به نقض حریم هوایی و توجه نداشتن به تعهدات طرف مقابل متهم کرده و همین امر موجب بروز تنش بین این دو کشور شده است.
افزایش تنش‌ها بین ترکیه و برخی اعضای اتحادیه اروپا بر سر منابع گازی شرق مدیترانه، موجب دوری هر چه بیشتر آنکارا از اتحادیه اروپا و افزایش تنش‌های دو جانبه شده است. به گفته «جوزف هینکس» کارشناس سیاسی آمریکایی، اتحادیه اروپا قاطعانه پشت سر یونان ایستاده و به آنکارا به دلیل گسترش عملیات اکتشافی هشدار داده است.
حمایت اتحادیه اروپا از یونان
این مساله به ویژه با پافشاری مقامات ارشد تُرک بر موضع خود افزایش تنش‌ها در روابط دو جانبه را به همراه داشته است. هدف آنکارا این است که با تداوم عملیات اکتشافی خود نه فقط موجب بازنگری درباره وضعیت حقوقی جزایر یونانی نزدیک ساحل ترکیه شود، بلکه اتحادیه اروپا را نیز وادار سازد که به حمایت از خواسته آنکارا بپردازد؛ امری که با توجه به موضع حمایت‌آمیز کامل بروکسل در حمایت از یونان و قبرس تا حد زیادی غیر محتمل به نظر می‌رسد.
این در حالی است که برخی کشورهای اتحادیه اروپا گام‌های عملی برای حمایت از یونان برداشته‌اند. فرانسه اقدام به فروش 10 فروند و واگذاری مجانی 8 فروند جنگنده پیشرفته رافال به یونان کرده و حتی یگان‌های دریایی خود را به منطقه اعزام کرده است.
روابط اتحادیه اروپا و ترکیه پس از کودتای نافرجام ژوئیه 2016 همواره روابطی تنش‌آمیز بوده و موجب تعلیق روند عضویت ترکیه دراتحادیه اروپا شده است. در عین حال بروکسل رویکردی انتقادی درباره سیاست داخلی و تحولات مربوط به تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی داشته و در دو سال اخیر اختلافات جدیدی مانند دخالت نظامی ترکیه در شمال سوریه و اخیرا مداخله نظامی آنکارا در جنگ داخلی لیبی موجب واگرایی هر چه بیشتر اتحادیه اروپا و ترکیه شده است.
در برهه کنونی با توجه به اینکه دو کشور عضو این اتحادیه یعنی یونان و قبرس به طور مستقیم در مناقشه دریایی با ترکیه درباره اکتشاف و استخراج گاز از منابع کف دریا در دریای اژه و مدیترانه شرقی درگیر هستند، لذا بروکسل بر حمایت از این دو کشور عضو این اتحادیه پافشاری می‌کند.
موضع اتحادیه اروپا مقابله قاطع با ترکیه است
بروکسل پیش‌تر نیز اقدامات اکتشافی ترکیه را «غیرقانونی» خوانده و به آنکارا هشدار داده که در صورت متوقف نکردن عملیات اکتشافی آماده است تا «واکنش مناسب» را انجام خواهد داد. به گفته «میرقاسم مومنی» کارشناس مسائل ترکیه، اروپایی‌ها اگر قرار به حمایت علنی باشد، از یونان حمایت و پشتیبانی خواهند کرد. در مقابل اگر قرار باشد، ترکیه خود را در موضع ضعف ببیند، اتحادیه اروپا را دوباره تهدید خواهد کرد که محور آن پناهجویان خواهد بود.
اتحادیه اروپا اکنون اعمال تحریم ها علیه ترکیه را مد نظر دارد. هر چند اردوغان تهدید کرده اعمال این تحریم‌ها واکنش شدید ترکیه را به همراه خواهد داشت. البته بروکسل بر مذاکره با آنکارا برای حل و فصل اختلافات نیز تاکید می کند. در این راستا رئیس پارلمان اروپا به اردوغان اطلاع داده، گزینه‌های تحریم و گفت‌وگوی همه جانبه بر روی میز است و از او خواست، تنش‌زدایی کرده و به اقدامات تحریک‌آمیز پایان دهد؛ با این حال دورنمای روابط اتحادیه اروپا و ترکیه روشن به نظر نمی‌رسد. 113
بیشتر بخوانید:
اردوغان: اقدامات تحریک‌آمیز اروپا درباره مدیترانه کمکی به حل مشکل نمی‌کند
