زواوی پس از «هانی الحسن» دومین سفیر فلسطین در ایران بود که از سال ۱۳۶۱ (۱۹۸۰ میلادی) تا سال ۱۴۰۰ عهده‌دار این سمت بوده است. وی سال گذشته به 39 سال فعالیت خود در تهران پایان داد و دیدار خداحافظی را با وزیر خارجه ایران نیز برگزار کرد تا یکی از رکوردهای تاریخ دیپلماسی معاصر را به نام خود ثبت کند. به دلیل حضور طولانی مدت زواوی در سمت سفیری در ایران، به وی لقب «مقدم السفرا» یا «شیخ السفرا» داده بودند.
اکنون سلام الزواوی، دختر صلاح الزواوی به عنوان سفیر فلسطین در تهران فعالیت می کند.
صلاح الزواوی متولد سال 1937 میلادی در شهر صفد منطقه الجلیل بود. آن زمان، شهر صفد در سرزمین فلسطین تحت قیومت بریتانیا قرار داشت. او به همراه خانواده اش به هنگام جنگ 1948 (جنگ اعراب علیه رژیم صهیونیستی بعد از اعلام استقلال و برپایی اسرائیل) به همراه خانواده به سوریه مهاجرت کرد. الزواوی در سال 1981 میلادی / 1361 شمسی به عنوان سفیر فلسطین به تهران آمد، یعنی زمانی که امام خمینی (ره) در جایگاه رهبری، "آیت الله خامنه ای" رئیس جمهوری و "علی اکبر ولایتی" وزیر خارجه بود.
صلاح الزواوی؛ از بنیان‌بنیان‌گذاران جنبش فتح
صلاح الزواوی که از بنیانگذاران جنبش آزادیبخش فلسطین (فتح) محسوب می شود در فعالیت های مسلحانه فلسطینی ها ضد اشغالگری اسرائیل در سال 1965 نیز مشارکت داشت.
وی این باره می‌گوید: مفتخرم که یکی از اولین بنیانگذاران جنبش فتح باشم. وقتی انقلاب فلسطین مبارزات مسلحانه خود را در تاریخ 1965/1/1 شروع کرد من یکی از کسانی بودم که در این انقلاب بودم. مسوولیت‌های زیادی بر عهده داشتم، از جمله این‌که مسوول فلسطینی‌ها در سوریه و عضو دفتر بسیج مردمی جنبش الفتح در این کشور (سوریه) بودم و این باعث شد که بتوانم به فلسطینی‌هایی که در تمام دنیا هستند، سر بزنم و نسبت به اخبارشان آگاه شوم. سال 1968 نیز سفیر فلسطین در الجزایر، سال 1975 سفیر فلسطین در برزیل و در سال‌های بین 1977 تا 1979 سفیر فلسطین در کنیا بودم. از دیگر مسوولیت‌هایی که به من محول شد، اما شرایط باعث شد آن را به دست نیاورم، مسوولیت سفارتخانه‌های فلسطینی در هر یک از کشورهای چین، ژاپن، ترکیه، اوگاندا و یمن بود که متاسفانه شرایط اجازه نداد در این کشورها به عنوان سفیر مشغول به کار شوم. در بسیاری از کنفرانس‌های بین‌المللی از جمله در کنفرانس‌های سازمان وحدت آفریقا در آن زمان و کنفرانس سازمان ملل متحد نیز به عنوان رییس هیات فلسطینی حاضر بودم.
سفارت فلسطین در ایران دارای ویژگی های خاص است. این سفارت در محل ساختمان سفارت تعطیل شده اسرائیل برپا شد. قبل از انقلاب اسلامی، سفارت اسرائیل به صورت غیررسمی در تهران فعال بود اما با پیروزی انقلاب، تعطیل شد. دولت موقت همه روابط با اسرائیل را قطع کرد و به هنگام سفر یاسر عرفات به تهران، سفارت سازمان آزادیبخش فلسطین در تهران در محل سفارت تعطیل شده اسرائیل افتتاح شد.
صلاح الزواوی؛ مخالف مذاکره با اسرائیل
الزواوی در اکثر مراسم های دیپلماتیک وزارت خارجه ایران یا سفارتخانه ها حاضر می شد و سخنران بود. مواضع تعاملی و آشتی جویانه داشت و از مواضع جمهوری اسلامی ایران حمایت می کرد حتی اگر برخلاف مواضع تشکیلات خودگردان بود. به عنوان مثال، الزواوی درباره مذاکرات سازش با رژیم صهیونیستی گفته بود: تجربه نشان می دهد مذاکرات با رژیم صهیونیستی برای فلسطین هیچ نتیجه ای در بر نداشته است.
وی همچنین در مصاحبه ای درباره حضورش در ایران گفته است: در سال 1980 میلادی به عنوان سفیر فلسطین در تهران منصوب شدم، اما در اوایل فوریه 1981 همراه شهید ابوعمار به ایران آمدم و مسوولیتم را آغاز کردم. برادر ابوعمار مرا به حضرت امام (ره)، رییس جمهور وقت و دیگر رهبران بزرگ انقلاب معرفی کرد. هرگز الطاف امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، فرزند مرحوم ایشان سید احمد خمینی و لطف بی‌نظیر و استثنایی که از سوی رهبر معظم انقلاب آیت‌الله خامنه‌ای از همان روزی که نماینده امام (ره) در شورای عالی دفاع بودند و روزی که رییس‌جمهور شدند و بعد هم به عنوان رهبر معظم انقلاب منصوب شدند را از یاد نخواهم برد، همیشه لطف‌شان شامل حال اینجانب بوده و هست.
اسفند سال گذشته (1400) مراسمی برای تجلیل از حدود ۴۰ سال فعالیت‌های دیپلماتیک و رسانه‌ای «صلاح الزواوی» با حضور شخصیت های جهادی، فرهنگی، سیاسی، رسانه ای و پژوهشگران حوزه فلسطین و مقاومت اسلامی در تهران برگزار شد. سید "مجتبی ابطحی" دبیر کل کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین طی سخنانی در این آیین با قدردانی از تلاش های ۴۰ ساله الزواوی ، وی را در کنار شهدای فلسطینی، سد راه نفوذ و زیاده خواهی های رژیم موقت صهیونیستی دانست.
نویسنده: حسن عقیقی سلماسی
/ 114
