سفارت جمهوری اسلامی ایران در دانمارک در آستانه روز جهانی قدس در توییتی نوشت: جمهوری اسلامی ایران بر اساس ارزش های انسانی، ملی و دینی و تعهدات بین المللی خویش همواره بر لزوم حل و فصل بحران فلسطین تأکید کرده است و در این ارتباط ایده برگزاری یک همه پرسی سراسری در سرزمین فلسطین با مشارکت کلیه ساکنان اصلی را مطرح کرده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در20 اکتبر 2000 (29 مهر 1379) برای اولین بار طرح همه پرسی را وارد ادبیات سیاسی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران کرد.
در اول نوامبر 2019 طرح ایران طی نامه «مجید تخت روانچی»، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد به ثبت رسید. «مجید تخت روانچی» لاینحل باقی ماندن مسئله فلسطین و ناکامی جامعه بین المللی در حل و فصل این بحران پیچیده و قدیمی را مایه نگرانی خواند. وی هدف طرح را فراهم آوردن زمینه هایی برای مردم فلسطین جهت اعمال حق تعیین سرنوشت توصیف کردند.
ایران مسئله فلسطین را پیچیده ترین بحران جهانی می داند و معتقد است در نتیجه استمرار سیاست های توسعه طلبانه و همچنین اقدامات غیرقانونی و غیرانسانی رژیم صهیوینستی مردم فلسطین از حقوق خویش محروم شده اند.
از نظر ایران سیاست ها و اقدامات رژیم صهیونیستی ناقض اهداف و اصول منشورملل متحد و قوانین حقوق بین الملل است که به دلیل ناکامی جامعه بین المللی در اتخاذ اقدامات عملی جدی برای حل مسئله فلسطین روند فزاینده نظامند داشته است.
طرح همه پرسی ملی با مشارکت همه فلسطینی ها باید با رعایت معیارهای اصولی منطبق با واقعیت های تاریخی و منطبق با اصول مردمسالارانه و حقوق اساسی و خدشه ناپذیرمصرح در اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق های حقوق بشری برگزارتا حق بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین تاریخی خود اعمال شود.
راهکار پیشنهادی ایران ارتباط تنگاتنگی با مفاهیمی مانند "حق تعیین سرنوشت" و "حق بازگشت" دارد.
طرح ایران برای حل مسئله فلسطین مبتنی بر حق تعیین سرنوشت این ملت است که قواعد حقوق بین الملل نیز ان را تایید می کند.
حق تعیین سرنوشت ملت ها یکی از اصول بسیار مهم حقوق بین الملل است که دارای کاربردی سه گانه است که در سه وضعیت مختلف اعمال شده است: استعمار زدایی، اعمال حق تعیین سرنوشت علیه حکومت نژادپرست و اعمال حق تعیین سرنوشت علیه اشغال سرزمین توسط بیگانه.
این حق در اعلامیه 14 ماده ای ویلسون بعد از جنگ اول جهانی و همچنین میثاق جامعه ملل به صورت حمایت از اقلیت های قومی جایگاه برجسته ای پیدا کرد و در منشور ملل متحد نیز وارد شده است. حق تعیین سرنوشت مهمترین دستاورد حقوق بین الملل پس از جنگ جهانی دوم است. منشور سازمان ملل در بند 2 ماده 1 فصل اول و در بند 3 ماده 55 فصل نهم احترام به حق تعیین سرنوشت را برای تقویت جهانی صلح ضروری می داند.
بارزترین مصداق تسلط بیگانگان بر یک سرزمین قضییه فلسطین است و مردم فلسطین به عنوان ساکنین اصلی سرزمین دارای حقوقی هستند که از جمله آن حق تعیین سرنوشت ملی است. تاسیس گروه های مختلف مقاومت گواه اشکار تلاش فلسطینی ها در زمینه نیل به حق تعیین سرنوشت است.
در مورد فلسطین به تصریح دیوان بین المللی دادگستری، سیاست های رژیم صهیونیستی از جمله افزایش ساخت شهرک های صهیونیستی و ساخت دیوارحائل، هم موجودیت فلسطین را به عنوان یک کشور و هم توانایی مردم فلسطین را دراستفاده از حق تعیین سرنوشت مختل کرده است. دیوان در نظر مشورتی 9 ژوئیه 2004 در خصوص " پیامدهای حقوقی ساخت دیوار حائل در سرزمین فلسطین اشغالی" بر لزوم رعایت حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین و تعهدات رژیم صهیونیستی بررعایت آن تاکید می کند.
این در حالی است که دولت فلسطین در سال 2012 توسط بیش از 130 کشورو مجمع عمومی به عنوان یک کشور ناظر غیرعضو به رسمیت شناخته شده که قلمرو و مردم آن تحت اشغال هستند.
همچنین در 21 دسامبر 2020، 153 کشور در مجمع عمومی سازمان ملل به نفع " قطعنامه حاکمیت دائمی مردم فلسطین در سرزمین اشغالی فلسطین از جمله قدس شرقی" رای مثبت دادند. رای مثبت به این قطعنامه یعنی تایید حق مردم فلسطین بر منابع طبیعی خود و حق غرامت آن ها در نتیجه سوئ استفاده رژیم اشغالگر صهیونیستی از منابع طبیعی آن ها. 168 کشور در 23 نوامبر 2020 در کمیته سوم کمیسیون امور اجتماعی، انسانی و فرهنگی سازمان ملل نیز به قطعنامه حمایت از حق مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت رای مثبت دادند .
همچنین با توجه به قطعنامه 194 مجمع عمومی در رابطه با حق بازگشت آوارگان فلسطینی به وطن خود، طرح همه پرسی ایران شامل همه فلسطینی های اصیل می شود. به همین دلیل، حل مشکل آوارگان و بازگشت همه آن ها به سرزمین خود مقدمه اجرای حق تعیین سرنوشت و تاسیس دولت مستقل است.
نکته قابل تامل اینکه اجرای همه پرسی در فلسطین با توجه به استمرار چند دهه اشغال و نبود هیچ روزنه امید برای پایان اشغال بدون مقاومت امکان پذیر نیست و لذا همه پرسی و مقاومت را می توان دو روی یک سکه ارزیابی کرد.
نویسنده احمد کاظم زاده
115
