سعد الحریری از اکتبر 2020 مامور به تشکیل کابینه شد و با گذشت پنج ماه نه تنها کابینه تشکیل نشد بلکه هنوز چشم‌انداز روشنی نیز در این خصوص دیده نمی‌شود.
در تازه‌ترین رخداد، میشل عون با دعوت از سعد الحریری از وی خواست در صورتی که توان تشکیل کابینه ندارد، کناره‌گیری کند. در مقابل، سعد الحریری نیز چهارشنبه شب در بیانیه‌ای که به فاصله ساعتی از انتشار بیانیه میشل عون منتشر شد، او را به تأخیر در فرآیند تشکیل دولت متهم کرد و خواستار این شد میشل عون زمینه را برای انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام در لبنان فراهم کند.
علل عدم تشکیل کابینه لبنان
این واکنش‌ها نشان می‌دهد تشکیل کابینه جدید لبنان با بن بست مواجه شد. در نگاه اول، به نظر می‌رسد عامل تشکیل نشدن کابینه به رفتارهای سیاسی عون و الحریری باز می‌گردد. الحریری روز گذشته رسماً اعلام کرد بر تشکیل دولت متخصصان غیرحزبی تاکید دارد.
همچنین وی اعلام کرد، 16 بار در پنج ماه اخیر با میشل عون برای مشورت در خصوص تشکیل کابینه دیدار کرده است. عون نیز در مقابل سعد الحریری را به توانمند نبودن متهم کرده است.
از سوی دیگر، سعد الحریری درصدد است کابینه‌ای تشکیل دهد که سهم احزاب و گروه‌های لبنانی در آن نادیده گرفته می‌شود. این رویکرد با قانون و عرف سیاسی لبنان سازگاری ندارد چرا که از یک سو سعد الحریری نماینده بزرگ‌ترین تشکیلات پارلمانی نیست و از سوی دیگر توزیع قدرت در لبنان بر اساس وزن فرقه‌های دینی قرار دارد و شیعیان، اهل سنت و مسیحیان هر کدام سهم مشخصی از قدرت در این کشور دارند. بر این اساس، میشل عون با ایده دولت غیرحزبی سعد الحریری مخالفت می‌کند.
نقش دخالت های خارجی در عدم تشکیل کابینه لبنان
اگرچه اختلاف‌های عون و الحریری فرآیند تشکیل کابینه در لبنان را به کلاف سردرگمی تبدیل کرده است، اما ریشه این بن بست را باید خارج از لبنان جستجو کرد.
عامل اصلی بروز چنین شرایطی در لبنان به منازعات قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در خصوص محور مقاومت باز می‌گردد. عربستان سعودی، امارات، آمریکا و رژیم اسرائیل به خصوص در یک دهه اخیر برای حذف یا دست کم تضعیف مقاومت در منطقه و در رأس آن حزب‌الله لبنان تلاش کردند. این تلاش در قالب‌های مختلف نظامی و سیاسی انجام شد، اما نه تنها نتیجه دلخواه و مطلوب آنها را در پی نداشته بلکه مقاومت منظم‌تر و قدرت‌مندتر شده است.
از این رو، سعد الحریری مهره‌ای است که تحت فشار این محور چهارگانه سعی دارد نسخه تحمیلی آنها را در لبنان اجرا کند. آمریکایی‌ها از ابتدای ماموریت سعد الحریری برای تشکیل دولت در لبنان، وی را تهدید کردند که اگر دولتی با حضور یا نفوذ حزب‌الله تشکیل دهد اولاً همه کمک‌های مالی واشنگتن به لبنان به ویژه در بخش بهداشت قطع می‌شود و دوم، الحریری نیز به سرنوشت «جبران باسیل» رئیس جریان آزاد ملی لبنان که بدون توجیه و علت مشخصی از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شد، دچار می‌گردد.
بر این اساس، سعد الحریری از ابتدا مانند دوره گذشته به دنبال تشکیل کابینه‌ای مطابق خواست محور ذکر شده یعنی بدون حضور حزب‌الله بود و بحث دولت تکنوکرات بدون حضور احزاب سیاسی نیز در همین راستا مطرح شد.
با توجه به این شرایط و بیانیه‌های شب گذشته میشل عون و سعد الحریری علیه همدیگر، به نظر می‌رسد بن بست تشکیل کابینه در لبنان همچنان ادامه خواهد داشت.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
بیشتر بخوانید:
میشل عون خطاب به الحریری: در صورت ناتوانی در تشکیل کابینه، کناره‌گیری کن
