در این خصوص وزارت امور خارجه تاجیکستان از سفر سه روزه هیأت کمیسیون روابط خارجی پارلمان چین به این کشور خبر داده است.
در برنامه سفر هیات اعزامی کمیسیون روابط خارجی پارلمانی چین به تاجیکستان دیدار با «شکورجان ظهوراف» رئیس پارلمان این کشور و دیگر مقامهای ارشد دولت دوشنبه قرار دارد.
همچنین بازدید از پروژه های اقتصادی تاجیکستان که با سرمایه طرف چینی در حال اجرا است بویژه، نیروگاه آبی «نارک» و شرکت مشترک تاجیکی-چینی «هواکسین غیور سیمان» از دیگر برنامه های سفر هیات پارلمانی چین به این جمهوری اسیای مرکزی است.
دور جدید دیپلماسی چین در جغرافیای آسیای مرکزی
سفرهیات اعزامی پارلمان چین به تاجیکستان اگرچه در چهارچوب روابط دو جانبه پکن و دوشنبه قابل ارزیابی است اما همزمانی سفر این هیات به تاجیکستان با سفر رئیس جمهوری ازبکستان به چین و استقبال مقامات پکن از گسترش روابط با تاشکند، حاکی از دور جدید دیپلماسی چین در جغرافیای آسیای مرکزی است.
به باور ناظران آنچه در شرایط جاری منطقه ای و بین المللی فرصت دور جدید از فعالیتهای سیاسی را برای چین در عرصه اسیای مرکزی بوجود آورده است؛ دلمشغولیهای روسیه به تحولات بین المللی و فاصله گرفتن جمهوریهای منطقه از اولویتهای جاری سیاست خارجی و منطقه ای روسیه است.
وضعیتی که فرصت مناسبی را برای چین بوجود آورده است تا با بازنگری در طرح های سیاسی و اقتصادی خود در جغرافیای اسیای مرکزی به تحکیم و تقویت مناسبات خود با این جمهوریها بپردازد.
بویژه که جمهوریهایی نظیر ازبکستان و تاجیکستان در شرایط جاری داخلی و منطقه ای در پی پیشبرد برنامه های اصلاحی و تقویت توان اقتصادی خود هستند.
همین شرایط نوعی میل دوجانبه نزد چین و جمهوریهای منطقه بوجود آورده است که ظاهرا هیچیک مایل به از دست دادن فرصت پیش آمده نیستند.
توان اقتصادی چین برای سرمایه گذاری در بخشهای مختلف صنعت و انرژی تاجیکستان و ازبکستان واز رهگذر آن ایجاد اشتغال در این دو کشور در کنار کاستن از وابستگیهای سنتی تاجیکستان به انرژی گاز ازبکستان و نیز به حداقل رساندن نیازمندیهای طرف ازبک به ذخایر آب و منابع انرژی برق آبی تاجیکستان از طریق ایجاد فرصت سرمایه گذاری برای طرف چینی در این بخش ها از مواردی است که در صدر اولویت همکاری تاشکند و دوشنبه با پکن قرار دارد.
چین نیز که بواسطه همکاریهای ساختاری با جمهوریهای آسیای مرکزی از جمله سازمان همکاری شانگهای بستر تقویت مناسبات دو و چند جانبه با جمهوریهای منطقه فراهم می بیند، بی میل نیست با حضور در بخشهای صنعت و انرژی و اقتصاد کشورهای منطقه ضمن گسترش نفوذ اقتصادی خود در اسیای مرکزی نیم نگاهی به تامین انرژی مورد نیاز خود با قیمتهای حداقلی باشد.
تقویت توان اقتصادی کشورهای اسیای مرکزی مانعی برای گسترش ادبیات افراط گرایی
از سوی دیگر از نظر چین و کشورهای اسیای مرکزی تقویت توان اقتصادی این کشورها مانع از گسترش ادبیات افراط گرایی و تبلیغ و ترویج افراط گریی در منطقه می شود.
این موضوع بویژه از آن جهت برای چین حایز همیت است که پکن نیز با گروههای جدایی طلبی اویغور در استان سین کیانگ دست به گریبان است؛ لذا قرابت جغرافیایی استان سین کیانگ با جمهوریهای اسیای مرکزی و نیز تمایلات جدایی طلبی و گسترش ادبیات افراطگرایی از دغدغه ای امنیتی چین و جمهوریهای آسیای مرکزی است.
وضعیتی که پکن و دولتهای تاشکند و دوشنبه راهکار مقابله با آن را در تقویت ظرفیتهای اقتصادی، ایجاد اشتغال و تقویت اقتصاد خانوار در منطقه می دانند.
از اینرو اگر چه همکاریهای چین و با جمهوریهای اسیای مرکزی میتواند رویکردی سیاسی و اقتصادی داشته باشد اما در بطن خود آنچه به تمایلات دوجانبه این کشورها برای همکاری با یکدیگر در چهارچوب سازو کارهای منطقه ای و یا مناسبات دوجانبه افزوده است، دغدغه های امنیتی است که دوطرف ترجیح میدهند در زیر پوسته همکاری های سیاسی پنهان بماند.115/111
